Hoe kun je als overheidsorganisatie de cyberweerbaarheid verhogen?

Digitalisering biedt overheidsorganisaties veel voordelen zoals een hogere efficiëntie, maar vergroot ook de kwetsbaarheid voor cyberdreigingen. Hoe zorg je ervoor dat essentiële systemen en informatie beschermd blijven tegen cyberdreigingen? We belichten vijf cybersecurity-uitdagingen waarmee de overheid wordt geconfronteerd, en geven praktische strategieën voor een robuuste beveiligingsaanpak.

1. Een uitgebreid ICT-landschap brengt risico’s met zich mee

Overheidsorganisaties zetten steeds meer digitale systemen in, van online loketten voor burgerzaken tot slimme sensoren voor verkeers- en afvalbeheer. Dit verhoogt de efficiëntie, maar brengt ook risico’s met zich mee. De verspreiding van data over datacenters en private en publieke clouds maakt uniforme beveiliging lastiger, doordat elke omgeving andere standaarden en controlemechanismen heeft. De afhankelijkheid van digitale processen vergroot bovendien de kwetsbaarheid voor uitval en cyberaanvallen.

Aanpak:
Bepaal welke data in een private of publieke cloud worden geplaatst en welke lokaal blijven, op basis van gevoeligheid, beschikbaarheidseisen en regelgeving. Zorg daarnaast voor sterke beveiligingsmaatregelen voor het snel opsporen van kwetsbaarheden en voorkomen van misbruik. Denk aan segmentatie, patchmanagement en continue monitoring van cloudconfiguraties.

2. Cybercriminelen worden steeds professioneler

Het toenemende aanvalsoppervlak vergroot het aantal kwetsbaarheden. Cybercriminelen slagen er steeds beter in om deze te benutten. Door een sterke professionalisering en de opkomst van artificial intelligence (AI) en Generatieve AI (GenAI) beschikken aanvallers over geavanceerdere technieken en meer geautomatiseerde aanvalsmethoden.

Aanpak:
Zorg voor geavanceerde DDoS-bescherming door al het netwerkverkeer via een ‘wasstraat’ in de cloud te leiden. Maak daarnaast gebruik van proactieve monitoring en threat intelligence om aanvallen vroegtijdig te detecteren en te neutraliseren. Multifactorauthenticatie (MFA) en Zero Trust-principes, zoals continue verificatie van gebruikers en apparaten, helpen risico’s te minimaliseren.

3. AI als versterker van cyberdreigingen

AI en deepfakes maken phishingaanvallen realistischer en cyberaanvallen moeilijker te herkennen. Zo worden AI-gegenereerde phishingmails steeds overtuigender en kunnen deepfake-video’s worden ingezet om medewerkers te misleiden en gevoelige informatie te verkrijgen. Dit verhoogt het risico op datalekken en identiteitsfraude.

Aanpak:
AI-gestuurde beveiligingssystemen analyseren grote hoeveelheden data om patronen en afwijkingen te identificeren. Ze detecteren kwetsbaarheden in netwerken en reageren direct op dreigingen, waardoor aanvallen in een vroeg stadium worden onderschept. Hierdoor kunnen overheidsorganisaties sneller en effectiever inspelen op cyberdreigingen, vaak nog voordat schade ontstaat.

4. Regelgeving als fundament voor digitale weerbaarheid

Wet- en regelgeving is belangrijk voor het versterken van de cyberweerbaarheid in de publieke sector. Bijvoorbeeld NIS2, BIO2 en de AI Act stellen duidelijke eisen aan beveiligingsmaatregelen en stimuleren de implementatie van oplossingen die bijdragen aan digitale veiligheid. Dit geldt zowel voor IT-systemen als voor OT-omgevingen binnen vitale infrastructuren en Smart City-toepassingen.

Aanpak:
Gebruik regelgeving als leidraad voor beveiligingsmaatregelen op alle niveaus. Implementeer MFA en Zero Trust om gebruikers, apparaten en dataverkeer continu te monitoren en te verifiëren. Door deze principes structureel toe te passen, blijft security toekomstbestendig en kunnen dreigingen effectief worden afgewend.

5. Tekort aan cybersecurityspecialisten

De publieke sector kampt met een tekort aan gespecialiseerde IT’ers, terwijl de vraag naar cybersecurity-expertise toeneemt. De groeiende cyberdreiging en wijzigende wet- en regelgeving zorgen voor een enorme hoeveelheid werk die afkomt op organisaties en security-professionals in het bijzonder.

Aanpak:
Overweeg samenwerking met gespecialiseerde securitypartners om cybersecuritydiensten uit te besteden. Dit zorgt voor constante monitoring en expertise, terwijl de organisatie zich kan richten op haar kerntaken. Daarnaast is het belangrijk om interne medewerkers op te leiden in cybersecurity-awareness.