Met Europese Data Act meer grip op eigen gegevens
De lidstaten van de Europese Unie hebben hun goedkeuring gegeven aan de Europese Data Act (EDA). De Data Act moet ervoor zorgen dat inwoners van de Europese Unie meer grip krijgen op de eigen gegevens.
Burgers van EU-lidstaten moeten gemakkelijk informatie kunnen delen met Europese overheidsinstellingen, bedrijven en andere publieke en private instanties. Maar dat moet wel op een verantwoorde manier gebeuren, waarbij de burger zelf grip kan houden op zijn of haar gegevens.
Regels omtrent datagebruik
Zo komen er regels in de EU over wie er toegang heeft tot en gebruik mag maken van data uit slimme apparaten. Hierdoor krijgen consumenten en bedrijven meer zeggenschap. Ook kunnen ze makkelijker overstappen tussen clouddiensten en diensten van verschillende cloudaanbieders met elkaar verbinden. Nederland heeft zich hier hard voor gemaakt tijdens de onderhandelingen over de Data Act.
Meer transparantie over datagebruik
De EDA heeft een aantal voordelen voor zowel organisaties als burgers.
- Voor organisaties zal de wet het gemakkelijker maken om toegang te krijgen tot de data die ze nodig hebben om innovatieve producten en diensten te ontwikkelen.
- Burgers krijgen meer controle over hun eigen data en inzicht in de manier waarop hun data wordt gebruikt.
De EDA moet de Europese economie als geheel te goede komen. De wetgeving moet de ontwikkeling van nieuwe markten en producten stimuleren, en ertoe leiden dat er meer banen worden gecreëerd in de data-economie.
Nieuwe rechten en plichten
De EDA werd in november 2020 door de Europese Commissie gepresenteerd. De Data Act is op 25 januari 2023 door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie goedgekeurd. De wet is van toepassing op alle organisaties die data verzamelen of verwerken in de EU, ongeacht hun omvang of sector. De wetgeving brengt een aantal nieuwe rechten en plichten met zich mee. Zo verplicht de wet om databezitters om toestemming te vragen om hun date te delen met andere organisaties, om hen te informeren over hoe hun data worden gebruikt, om toestemming te vragen data te delen met andere organisaties en om de privacy van databezitters te beschermen.
De EDA moet nog worden ingevoerd. De lidstaten van de EU hebben twee jaar de tijd om de wetgeving in hun nationale wetgeving op te nemen. De EDA zal naar verwachting in 2025 in werking treden.
Zorgen over de privacy van individuele burger
Niet iedereen is er van overtuigd dat de EDA voldoende garanties biedt dat er geen misbruik van data gemaakt zal worden. Critici maken zich zorgen over de privacy van individuele burgers. Ze vrezen dat de Data Act een te ruime toegang tot persoonlijke gegevens mogelijk maakt, met name in noodsituaties waarbij overheidsinstanties toegang krijgen tot gegevens die momenteel in handen zijn van particuliere bedrijven.
Bron: Binnenlands Bestuur
