Ministeries lopen verdere vertraging op in afhandeling Woo-verzoeken
De invoering van de Wet open overheid (Woo) blijkt in de praktijk nog niet tot verbetering van de afhandeling van informatieverzoeken te leiden. De termijnen voor de afhandeling van verzoeken worden juist steeds verder overschreden. Het Instituut Maatschappelijk Innovatie, Open State Foundation deden onderzoek in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam. Het rapport wordt vandaag aangeboden aan de Vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer, op 15 februari a.s. is er een Commissiedebat over de Wet open overheid.
De wil is er heus en ook op papier en aan de overlegtafel gebeurt een hoop als het gaat om de ontwikkeling van een meer ‘open overheid’, constateren de partijen in hun onderzoek. De Maatschappelijke Coalitie Over Informatie Gesproken die streeft ‘naar een gelijkwaardige informatierelatie tussen burger en overheid’ kwam eind 2022 met een manifest. In co-creatie tussen overheid en maatschappelijke partijen werd in 2023 een nieuw Actieplan Open Overheid opgesteld. Arre Zuurmond ging aan de slag als Regeringscommissaris Informatiehuishouding om de uitvoering van het actieplan informatiehuishouding Rijksoverheid ‘Open op Orde’ aan te jagen.En er werd
bijna 800 miljoen euro vrij gemaakt om de informatiehuishouding bij de ministeries op orde te brengen.
De grote vraag is nu natuurlijk of al die beweging al tot een meer open overheid heeft geleid. Nee dus.
Onderzoeksresultaten
- Het aantal gepubliceerde Woo-besluiten van ministeries is toegenomen van 1.125 in 2022 naar
1.762 afgelopen jaar. Het ministerie van LNV kreeg veruit de meeste verzoeken. - De gemiddelde beantwoordingstermijn is opgelopen van 167 dagen in 2022 naar 172 dagen in 2023, inclusief uitschieters zelfs 182 dagen.
- Er zijn grote verschillen tussen de ministeries: OCW is net als afgelopen jaren de snelste met een gemiddelde doorlooptijd van 91 dagen. Financiën was opnieuw het traagste ministerie en deed in 2023 gemiddeld 239 dagen over de beantwoording van een Woo-verzoek.
- De gemiddelde omvang van de gepubliceerde Woo-besluiten neemt toe. In antwoord op Woo-verzoeken publiceerden de ministeries in 2023 ongeveer 316.000 pagina’s. In 2022 waren dat ongeveer 236.000 pagina’s.
- Het aandeel buiten termijn afgehandelde Woo-verzoeken was in 2023 83%, net als het jaar daarvoor. Slechts 17% van de Woo-verzoeken werd dus binnen de wettelijke 42 dagen beantwoord.
- De gepubliceerde documenten vaak niet machine-leesbaar. Datums zijn vaak onduidelijk. De Woo-informatie wordt niet altijd volgens de FAIR-principes (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) ontsloten.
Lees HIER het rapport ‘Blaadjes op het spoor’
Oproep: Bestuurders, neem je verantwoordelijkheid
‘Waar is de Bestuursraad die stelt dat minimaal de helft van de Woo-verzoeken in 2024 binnen de wettelijke termijn moet zijn afgehandeld en dat anders de betrokken directeur WJZ of Woo-coördinator een ernstig probleem heeft?’ vragen de onderzoekers zich af.
De conclusies uit ‘Blaadjes op het spoor’ verdienen volgens hen Rijksbreed aandacht op het hoogste niveau en dus ook leiderschap en sturing vanuit de bestuursraden van ministeries. Daarbij hoort het sturen op snelle gesprekken met verzoekers, op doorlooptijden, op actieve medewerking vanuit beleidsdirecties en op meer actieve openbaarmaking van thema’s die maatschappelijk in de belangstelling staan.
Een van de adviezen uit het rapport is de stoppen met de parafenlijnen waarbij een directeur, DG, pSG, Communicatie, Bureau Bestuurszaken, en/of de bewindspersoon er allemaal naar moeten kijken. Het leidt volgens de onder zoekers tot kramp in de organisatie en kost veel tijd, zowel ambtelijke uren als doorlooptijd. Laat professionals – vier ogen principe – hun werk doen en vertrouw daar op.
Lees ook:
