Digitale soevereiniteit van Europa begint met vervanging legacy IT

Europa staat op een digitaal kruispunt. Deze week komen de D9+ ministers samen in Amsterdam.
De krantenkoppen zullen waarschijnlijk gaan over AI, defensie en investeringen in de nieuwste technologieën. Er is echter een blinde vlek die we ook moeten adresseren, zodat onze ambities kunnen slagen: onze verouderde IT-systemen, ook wel legacy genoemd.
Het is simpel: er komt geen digitale soevereiniteit als we blijven bouwen op afbrokkelende digitale fundamenten.

Bijdrage van: André Rogaczewski.

De initiatieven ReArm Europe en InvestAI van de Europese Commissie beloven een historische investering van €1 biljoen. Maar miljarden uitgeven aan AI of cyberweerbaarheid alleen is niet genoeg als een deel van onze digitale infrastructuur nog steeds draait op code uit de jaren zestig en verouderde platforms die onveilig en steeds moeilijker te onderhouden zijn.

Ik zie dit dagelijks van dichtbij: overheidsinstanties die worstelen met legacy-technologie, hoge onderhoudskosten en kritieke systemen die niet langer geschikt zijn voor hun doel. Dat sommige uitvoeringsorganisaties nog steeds COBOL gebruiken, is geen onschuldige anekdote, dat is een systemisch risico.

Digitale autonomie vs. soevereiniteit 

Er wordt veel gesproken over ‘digitale autonomie’. Maar laten we realistisch zijn. Europa’s digitale ecosysteem wordt niet van de ene op de andere dag volledig onafhankelijk, noch zou het zichzelf moeten willen isoleren. Wat we nodig hebben, is digitale soevereiniteit, de macht om onze eigen koers te bepalen, onze eigen beslissingen te nemen en ervoor te zorgen dat buitenlandse afhankelijkheden onze toekomst niet dicteren.

Naast het nieuwste AI-model of cybersecurity-tools moeten we transformeren naar een moderne, veerkrachtige en interoperabele digitale infrastructuur. Dit betekent dat we onze legacysystemen nu moeten vervangen.

Gemeenschappelijke uitdaging, collectieve actie

Deze uitdagingen zijn niet uniek. De Verenigde Staten, de Europese Unie en de Nederlandse overheid kampen met dezelfde legacy-problemen, terwijl ze allemaal te maken hebben met snelle AI-innovaties en toenemende cyberdreigingen. Het verschil zit ‘m in hoe we erop reageren.

Daarom biedt de D9+-top, onder leiding van minister Beljaarts, een cruciale kans. Europa moet dit moment aangrijpen om niet alleen te praten over digitaal leiderschap, maar om het waar te maken. Laten we gezamenlijke investeringsfondsen verstandig inzetten, beginnend daar waar de urgentie en strategische noodzaak het grootst zijn: bij defensie en kritieke publieke diensten.

Ik roep minister Beljaarts en staatssecretaris Szabó op om het voortouw te nemen. Gebruik de aankomende Nederlandse Digitaliseringsstrategie om te laten zien hoe soevereiniteit en samenwerking hand in hand gaan: open waar mogelijk, beschermend waar nodig, altijd verankerd in Europese waarden.

Legacy systemen zijn misschien niet sexy, maar ze aanpakken is de sleutel tot Europa’s digitale toekomst en daarvan zou ieders hart sneller moeten gaan kloppen.