Onvoldoende wettelijk kader voor datagedreven werken bij de politie
De Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP) luidt de noodklok over het gebruik van data en kunstmatige intelligentie (AI) binnen het politiewerk. Volgens de Raad ontbreekt een adequaat wettelijk kader, waardoor de bescherming van de grondrechten van burgers onder druk staat. In een recent advies aan de korpschef benadrukt de WARP dat de tijd van vrijblijvend experimenteren met technologie voorbij is. De politie moet duidelijker maken hoe zij omgaat met digitalisering en AI.
Digitalisering biedt onmiskenbare kansen voor het politiewerk, maar stelt tegelijkertijd hoge eisen aan transparantie, ethiek en verantwoording, stelt de WARP in haar advies Navigeren in Niemandsland. In het rapport benoemt de Raad zeven urgente uitdagingen rondom digitalisering en AI in politiewerk.
Volgens de Raad is de kennis over data- en AI-toepassingen binnen het korps nog onvoldoende geborgd, net als inzicht in de maatschappelijke impact ervan. De Raad pleit voor meer sturing en stelt dat technologische toepassingen die het vertrouwen van burgers ondermijnen actief moeten worden heroverwogen.
Een van de concrete aanbevelingen is de instelling van een onafhankelijke evaluatiecommissie voor de Wet politiegegevens. Daarnaast moet er een overkoepelend kader komen voor maatschappelijk verantwoorde innovatie, waarbij ‘actieve transparantie’ het uitgangspunt is: informatie over het gebruik van AI moet in beginsel openbaar zijn, tenzij zwaarwegende redenen anders rechtvaardigen.
De WARP benadrukt ook de risico’s van afhankelijkheid van commerciële technologiepartners. Samenwerking met private partijen vraagt om heldere randvoorwaarden, onder meer ten aanzien van databeheer, ethiek en publieke verantwoording. Een goed georganiseerde datahuishouding is daarbij cruciaal. De Raad roept de politie op om een ‘kritische digitale mindset’ tot basisvaardigheid te maken binnen de organisatie.
Opvallend is ook het expliciete advies om publiekelijk afstand te nemen van de ambitie om op persoonsniveau crimineel gedrag te voorspellen. De risico’s van dergelijke toepassingen, zowel technisch als maatschappelijk, zijn volgens de WARP te groot en kunnen het publieke vertrouwen ernstig schaden.
Tegelijkertijd ziet de adviesraad ook kansen: goed doordachte en transparante inzet van AI kan de relatie tussen politie en burgers versterken. Daarvoor is echter een stevig fundament nodig van wetgeving, interne deskundigheid en maatschappelijke dialoog.
Met het advies roept de WARP op tot een fundamentele herijking van hoe innovatie, privacy en publieke waarden in het digitale tijdperk binnen het politiewerk worden verbonden.
Bron: ANP
Lees ook:
