Al snel duik je dan in het recente regeerakkoord. En pluis je dat eens uit. En dan kun je niet anders dan de conclusie trekken dat het wel wat magertjes is.
Onlangs mocht ik het ICTU café voorzitten met een aantal experts gericht op een onderwerp dat vandaag de dag fors in de spotlights staat: ICT en de politieke agenda. Tot op heden nog niet zo’n hele erge goede combinatie overigens. Want het aantal politici dat een heldere visie heeft over de toepassing van ICT, tsja…
Al snel duik je dan in het recente regeerakkoord. En pluis je dat eens uit. En dan kun je niet anders dan de conclusie trekken dat het wel wat magertjes is. Natuurlijk zijn er winstpakkers zoals de belofte dat bedrijven en burgers uiterlijk in 2017 zaken die ze met de overheid doen digitaal kunnen afhandelen, dat er 10 publiek-private doorbraakprojecten komen gericht op vergroten gebruik ICT, dat digitaal procederen in het bestuursrecht mogelijk wordt en dat de departementale taakstelling onder meer gerealiseerd gaat worden door een versnelde inzet van basisregistraties. Maar er staan ook zaken zoals een klassieke fusie tussen drie provincies. Terwijl iedereen weet dat dat goed is voor minstens 2 jaar navelstaren. Of in gemeenteland alles opschalen naar 100.000plus gemeentes. Klinkt als …
Wel jammer dat aanbevelingen van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en Raad voor het openbaar bestuur in de wind zijn geslagen. Want die rapporten ademen een sfeer uit dat door ICT nú anders te positioneren je veel maatschappelijke kansen kunt verzilveren. Weg dus met het denken in termen van techniek. Stoppen met de traditionele gedachte van de eOverheid. Want in de dagelijkse praktijk van beleid en uitvoering is een informatieoverheid (iOverheid) ontstaan. Dit is een overheid die volop ‘draait’ op nieuwe informatiestromen die door ICT mogelijk zijn. En als we als land sterker uit de crisis willen komen dan is de vraag terecht waarom we deze kansen niet met twee handen oppakken.
Makkelijk natuurlijk om te blijven wijzen naar onze overheid. En om te jammeren dat die échte visie – en daarmee onze gemeenschappelijke ambitie – eigenlijk ontbreekt. Daar was iedereen het wel over eens in dat panel. En dat wordt ook onderschreven door mijn oude Deloitte baas Roger Dassen die in een recent interview in het FD zich terecht zorgen maakt over het gebrek aan dat wenkende perspectief in 2020. Waarin we als land duidelijke keuzes maken. Vooral omdat zoals hij voorspelt dat de ontwikkelingen op het gebied van ICT ervoor gaan zorgen dat in de komende 5 jaar er meer gaat veranderen in het bedrijfsleven dan in de afgelopen 20 jaar! Want routinematig werk, maar ook niet-routinematig werk van professionals zal fors geraakt gaan worden door slimmere toepassing van de technologie. Kijk maar wat de gevolgen zijn van elektronisch bankieren of digitaal shoppen. Of naar de mogelijkheden van data-analyse bij zakelijke dienstverleners. Of toepassing van 3D printing voor productie en logistiek.
Dat vereist een visie op deze ontwikkelingen. En natuurlijk zoals Dassen opmerkt is dat niet iets dat uitsluitend uit Den Haag moet komen. Nee, op dit punt moet er duidelijk sprake zijn van een adequate publiekprivate samenwerking. Waarbij ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid pakt. Om zo in onderlinge dialoog elkaar nog meer en beter te kunnen versterken. Uiteraard gericht op dat gemeenschappelijke winnen in 2020!
Terechte vraag wat ons weerhoudt. Ik denk dat het veel te maken heeft dat we nog veel te veel in onze eigen wereld zitten. En waarin we het lastig vinden om over de grenzen van ons koninkrijk te denken. Onderstreept mijns ziens dat we wel wat vaker bij elkaar in de keuken moeten komen!
Beste Dirk-Jan,
Ik was aanwezig bij het ICTU-Café en de discussie was interessant en kon volgens mij ook wel uren door gaan.
Ik vraag mij af hoe lang het gaat duren dat de wijze van beslissingen nemen en richtingen kiezen binnen de overheid zal veranderen. Het lijkt er op dat in de voorgaande jaren, kijkend naar ICT, men eerder nieuwe technologie of nieuwe oplossingen geforceerd geïmplementeerd heeft dan vanuit vernieuwing , verbetering of efficiëntie. Sommige overheden snappen het maar dan is er altijd wel weer iemand die vind dat het goed gaat en verandering niet nodig is.
Ik denk dat het in elkaars keuken kijken enorm gaat helpen maar dan moet het niet alleen kijken zijn maar ook doen!
Iedereen praat met elkaar en deelt ervaringen uit op allerlei verschillende bijeenkomsten en evenementen en toch worden successen niet gekopieerd.
De regel “beter goed gejat dan slecht bedacht” gaat vaak niet op.
Ik denk overigens dat dit niet alleen aan de overheid ligt maar ook aan diegene die hen adviseert.
Kijkend naar de toekomst denk ik inderdaad ook dat er op korte termijn weer enorm veel gaat veranderen. Zowel op de wijze waarin wij privé als zakelijk actief zijn met ICT.
Denk bijvoorbeeld aan iedereen altijd en overal online, werk en privé door elkaar heen, verandering van software installaties naar apps, software modelleren in plaats van programmeren, de business voert de wijzigingen door in plaats van afdeling ICT, van de videotheek naar online films huren, van shoppen naar online bestellen, etc.
Wil de overheid op tijd mee gaan in deze snelle veranderingen dan denk ik ook dat een publiekprivate samenwerking hier in gaat helpen. Opvallend is dat de overheid ook juist hun eigen beperkingen vastlegt. Samenwerken met een commercieel bedrijf is eng vanwege onafhankelijkheid. Hoe passen apps in de webrichtlijnen? Hoe kan je vernieuwen wanneer binnen de overheid alles is gekaderd? Hoe kan je publiekprivaat samenwerken wanneer diverse overheden ook ICT als kerntaak zien?
Om een goede samenwerking en kennisdeling te realiseren zal het niet alleen nodig zijn om iedereen uit de eigen wereld te halen maar is het ook van belang de ‘mindset’ te veranderen.
Onze grenzen en keukens staan open, maar wel van te voren reserveren graag.
Dank Niels voor je reactie. Veel van je observaties herken ik, maar ben toch (iets) minder somber dan jij. Ik vind dat we weldegelijk stappen zetten (je kunt je natuurlijk afvragen of het snel genoeg is), en ik denk ook zeker dat ontwikkelingen zoals geschetst in mijn column ervoor gaan zorgen dat we die gewenst snelheid wel gaan maken. Het vrijblijvende is er immers echt wel af …