Ruimte voor échte vernieuwing!

In ons publieke domein wordt momenteel op verschillende plaatsen hard gewerkt aan digitaliseringprojecten. Volkomen logisch natuurlijk! Want technisch kan het immers. En elektronisch bankieren en digitaal shoppen thuis op de bank heeft ons verwend gemaakt.

En verwachten we dat ook de overheid 24*7 bereikbaar is. Met informatie die voldoet aan dezelfde eisen qua snelheid, zorgvuldigheid, gebruikersvriendelijkheid en betrouwbaarheid als dat in het private domein momenteel het geval is. Maar een tour d’horizon door de verschillende veranderkeukens van ons publieke bestel leert wel dat het een heftige worsteling is. Om die digitalisering daadwerkelijk geoperationaliseerd te krijgen. Omdat we in feite onvoldoende door hebben dat het karakter van ons bedrijf fundamenteel aan het veranderen is. Waarbij de traditionele scheiding tussen de primaire processen en informatiemanagement niet meer te maken is. Want de business is immers gegevensverwerking! En daarmee dus informatievoorziening. Daarin past dan ook helemaal niet om de afdelingen informatiemanagement te positioneren als een staf- of horizontale functie. Ergens achteraf geparkeerd in het organigram.

Want wat we ons onvoldoende beseffen is dat daarmee ook automatisch onze managementagenda verandert. Met écht andere vraagstukken. Waarbij de inbreng van de CIO cruciaal is. En dat betekent dus dat die CIO ook lid moet zijn van dat hoogste managementgremium. Om zo de samenhang tussen de business en informatiemanagement ook op een juiste wijze te organiseren. Vanuit de gedachte dat de business dus leading is. Maar het technisch wel uitvoerbaar moet zijn! En juist op dat punt moeten we constateren dat nog lang niet in alle publieke domeinen de boodschap is doorgedrongen dat de C van de CIO voor Chief staat. En de I voor informatie. En dus niet alleen over ICT gaat!

Concretiseren
Maar er doet zich nog een ander vraagstuk voor. Naast de sturing hebben we ook veel handen nodig dit soort taaie projecten te concretiseren. Die de juiste bouwstenen aanleveren om te komen tot dat digitale bouwwerk. In de juiste volgorde wel te verstaan. En ook op dat terrein missen we veel competenties. Domweg omdat ze te laag zijn gepositioneerd in de waardering. Maar ook omdat we binnen ons krimpende publieke domein geconfronteerd worden met tal van verstikkende regels. Denk maar aan het last-in-first-out principe. Waarbij je graag zou willen sturen op talent. En niet op de lengte van het dienstverband. Waarbij we dus hemel en aarde moeten bewegen om mensen een contract met perspectief te kunnen bieden. Dus huren we ze maar in. Waarmee we een belangrijk deel van de innovatie laten trekken door externen. Die veelal een net iets andere agenda hebben. En ik kan het weten, ben immers bijna twintig jaar one of them geweest! Met veel plezier overigens.

Kort & goed: als we als overheid de ambitie willen waarmaken om de komende jaren forse stappen te gaan zetten in de digitalisering van onze dienstverlening, dan ontkomen we er niet aan om een aantal zaken fundamenteel anders aan te gaan vliegen. Niet in de sfeer van dingen goed doen, maar de goede dingen doen. Uiteraard met voldoende ruimte voor vernieuwing. En dan moet je durven te investeren. In eigen mensen die competenties hebben om dit soort trajecten professioneel te regisseren. En waarbij dat geluid ook een structureel onderdeel is van hetgeen zich in de directiekamer afspeelt. Want laten we wel zijn: adequate informatievoorziening raakt écht alles! En dat kun je dus niet meer drie hoog achter organiseren in een apart hertogdom. In de sfeer een recente slogan van ’n bekende telecomprovider: ‘service: dat is helemaal geen afdeling, dat is een mentaliteit’.