De verkiezingen maken de digitalisering tot een actueel onderwerp. Opletten geblazen bij het nakomen van de al gemaakte afspraken!
De verkiezingsprogramma’s zijn ondertussen uit. En de stroom van notities met wijze raadgevingen worden nu al, de één na de ander, in de richting van het Binnenhof gestuurd. Er wordt ook allerwegen hard gewerkt aan nota’s om duidelijk te maken hoe de overheid in de komende tijd zou moeten reageren op de digitale omwenteling in de samenleving.
Ik sta daar van harte achter. Het is nodig om de bewustwording in de politiek over de betekenis van deze digitale omwenteling verder te vergroten. Essentieel daarbij is dat we blijven denken vanuit de gebruiker, de mensen en het bedrijfsleven. En dat we dat ook omzetten naar acties om de mens centraal te zetten.
Om te kunnen anticiperen op een ongewisse digitale toekomst, is het noodzaak om het hier en nu op orde te hebben. De generieke digitale infrastructuur (GDI) is de basis waarvoor dat in het bijzonder geldt. Mijn opdracht gaat daar vooral over. Het fenomeen Digicommissaris is immers in het leven geroepen om voor alle overheden en overheidsorganen samenhang en helderheid te brengen in de financiën, de (aan-) sturing, en de inhoud van de generieke digitale infrastructuur. De opdracht van het kabinet is volstrekt duidelijk: er wordt overlegd door alle partijen nopens alle onderwerpen die de GDI aangaan, er is inzicht in de financiën, er worden geen ongedekte cheques meer uitgeschreven en tot slot moeten we eenheid van handelen bij de overheid bereiken over de onderwerpen, zoals gedefinieerd in het Digiprogramma.
In het Digiprogramma 2017, dat volgende week voorligt in het Nationaal Beraad, wordt duidelijk dat de basis nagenoeg op orde is. Een interbestuurlijke sturing is ingericht en er zijn afspraken gemaakt om inhoud en financiering bij elkaar te houden. Een mooi resultaat daarvan is dat er inmiddels goed zicht is op de financiering van de GDI: hoeveel geld gaat er in om, welk bedrag wordt waaraan uitgegeven, wat is er beschikbaar, wie draagt de risico’s en waar moeten nog keuzes gemaakt worden in de interbestuurlijke sturing?
Vanuit mijn rol als regisseur zie ik nog twee punten, die de komende periode om aandacht vragen: ten eerste de verankering en verinnerlijking van de gemaakte afspraken, zodat we niet terugvallen in ‘oud’ gedrag. En bovendien hebben we nog een forse inspanning te leveren om de financiering van de GDI, duurzaam en robuust te regelen, inclusief de noodzakelijke middelen voor innovatie en nieuwe ambities. Zodat we de transformatie kunnen maken naar de aanstormende digitale samenleving.
We moeten verder, want de digitale infrastructuur zal steeds meer moeten inspelen op de verwachtingen van de digitale informatiesamenleving. In alle boodschappen richting het Binnenhof wordt met het oog op de verkiezingen daarop ingespeeld. Ik merk dat ook binnen de overheid de roep om innovatie en ambitie steeds luider klinkt. Dat betekent dat ik, vanuit mijn opdracht, nu op verschillende borden aan het schaken ben: presteren, beheersen én vernieuwen. En dat is goed, maar kan alleen als de vastgelegde afspraken ook worden nagekomen. En we weten ondertussen, dat de werkelijke Haagse wereld wat complexer is en dat een ingesleten cultuur niet van de ene op de andere dag verandert.
Het is zaak om de gerealiseerde interbestuurlijke sturing, inclusief de verbeterde informatie-uitwisseling en transparantie binnen de overheid, verder te brengen. Zodat ruimte ontstaat voor toekomstige opties en uitwerking van innovaties die al zijn ingezet. Ik zie het als mijn taak om dit vraagstuk te agenderen en de discussie erover aan te jagen. Ook de Studiegroep Informatiesamenleving onder leiding van de SG van Binnenlandse Zaken buigt zich over het onderwerp van sturing geven aan vernieuwing.
En daarom, nogmaals, is het goed dat alle betrokkenen op hun qui vive zijn om gemaakte afspraken over beheersen en presteren na te komen, terwijl we ondertussen doelstellingen met een goed verhaal voor het nieuwe kabinet voorbereiden. Er is nog veel werk aan de winkel!
