Serieus investeren in PublicSpaces
Vorige week verscheen een mooi stuk in De Correspondent over PublicSpaces: een initiatief dat “van het geprivatiseerde internet een publieke ruimte maken waar de gebruiker in plaats van de commercie de dienst uitmaakt”. Hiervoor zijn mensen en middelen nodig. Maar ook het ambitieniveau kan omhoog. Waarom de focus niet verbreden naar alle partijen die vanuit publiek geld gefinancierd worden?
Het project is bedacht en opgezet door Geert-Jan Bogaerts, hoofd innovatie en digitale media bij de VPRO. De kern van het idee achter PublicSpaces is dat partners die samen miljoenen mensen bereiken zich aansluiten (zo’n 40 partners zijn aangesloten) en gezamenlijk strijden voor een ‘eerlijker’ internet. Dit kan zijn door gezamenlijk voorwaarden af te dwingen van bestaande spelers, door een springplank te zijn voor nieuwe initiatieven die meer rekening houden met publieke waarden, onderzoek te doen naar alternatieven en zelf alternatieve systemen te ontwikkelen.
Het concept achter PublicSpaces is goed en ligt in lijn met ideeën achter bijvoorbeeld platform coöperaties, maar ook vakbonden. In een markt met grote centrale spelers is organiseren van de gefragmenteerde markt de enige manier om een tegengeluid te creëren en een verandering teweeg te brengen. Platformen hebben er veel belang bij dat de markt gefragmenteerd en geïsoleerd blijft en door in het geval van PublicSpaces organisaties die al miljoenen mensen verbinden en tegelijkertijd een grote klant zijn van de ‘big tech’ bedrijven samen te brengen kan er in potentie een verschil worden gemaakt.
Hoewel de ambities groot zijn, is de impact van de stichting, die een behoorlijke uitgebreid bestuur en raad van advies heeft, tot nu toe beperkt. En hoewel zo’n 40 organisaties zijn aangesloten, is niet duidelijk wat er naast het zetten van een handtekening verder aan commitment is afgegeven. En hoewel de ambities groot zijn, zo wordt er de ambitie uitgesproken van een bijdrage van 400-500 miljoen uit het Nationaal Groeifonds, is het niet duidelijk wat de stappen zijn die gezet moeten worden en hoe dit uiteindelijk georganiseerd zal moeten worden. Meer openheid hierin zal naar mijn mening ook bijdragen aan het draagvlak.
Daarnaast lijkt het mij goed, als de ambitiekraan toch wordt opengedraaid, om de focus wat betreft het aantal partners te verbreden naar alle partijen die vanuit publiek geld gefinancierd worden. Daarmee vallen lokale, provinciale en nationale overheden ook onder de scope van PublicSpaces en kan er op de domeinen van het afdwingen van betere afspraken, het bieden van een springplank, het doen van onderzoek en het bouwen aan alternatieve systemen en afsprakenstelsels echt een verschil worden gemaakt.
Decentraal experimenteren en centraal borgen.
Hier zal niet alleen flink moeten worden geïnvesteerd in middelen en mensen, maar zal een meer gewogen internet ook op alle vlakken een topprioriteit moeten krijgen en gezocht worden naar de juiste balans tussen decentraal experimenteren en centraal borgen. En moeten bepaalde voorwaarden centraal moeten kunnen worden afgedwongen. Alleen op deze manier is het mogelijk een dergelijk initiatief van de grond te krijgen en echt impact te maken.
Lees ook:
