Socialmediavirus besmet journalistiek
De journalistiek is wakker geworden: we kunnen toch geld vragen voor ons werk, zie Facebook! Kranten komen met kwaliteitscodes en uitleg dat kwaliteit geld kost, ook online. Wat gek, is er iets mis met de Code van Bordeaux, de negen geboden voor de journalist? Die werkt blijkbaar niet tegen journalisten die besmet zijn met het socialmediavirus.
Ik heb er al verschillende aan de lijn gehad die net zo lang zoeken tot iemand hun vertelt wat ze willen horen in plaats van hoe het zit. Ik werd gebeld over de DDoS-aanval net na bekendmaking van de hack van de AIVD. Of ik ook vond dat de Russen erachter zaten. Nee: de kans is groot dat het of een puisterige puber is of heel misschien een poging om inlogcodes van klanten te bemachtigen. “Ja maar, waar rook is, is vuur. Toch?” “Nee: onzin!” zeg ik nog, “niemand kan weten waar zo’n aanval vandaan komt.” Gevolgd door een hele uitleg waarom dat zo is. Maar het helpt niets.
De symptomen zijn pathognomonisch: momentje, je wordt in de wacht gezet – alsof je alle tijd zou hebben. “Sorry ik ben er weer, deadlines, ik heb nogal haast. We hebben eigenlijk behoefte aan een stukje duiding.” Had ik die niet gegeven dan? De onuitgesproken voelbare teleurstelling dat de verkeerde is gebeld. Het is zo epidemisch dat ik het kan voorspellen. Vervolgens is het de sport om te kijken wie er wel zo gek was om de zieke journalist palliatief te placeren. Dat leverde vermakelijke taferelen op in de krant en op tv.
De lezer heeft meestal geen idee van de research van de zogenaamde kwaliteitsjournalistiek. “Het lijkt mij interessant, maar ook zeker belangrijk voor de kwaliteit van het artikel om hier met iemand als u over te spreken.” Deze was zo erg dat ze het toch niet nodig vond te bellen, ze schreef gewoon op wat zij dacht dat ik wel zou denken. Op een online medium, dat dan weer wel. Een en al onzin over DUO, waarvan akte in mijn vorige column.
Ik waarschuwde de Volkskrant-journalist nog voor alle onmetelijke onzin over de problemen op Schiphol. Wat doet hij? Doorbellen tot hij iemand vindt die vertelt wat hij wil horen. Voorts schrijft hij precies al die onzin op: “Heel hartelijk dank voor je hulp gisteren. Hieronder een link naar het stuk. Ik heb je niet woordelijk opgevoerd, maar je input was waardevol.” Waar is Jan Tromp gebleven?
Zit jij nog niet op Twitter? Facebook? Instagram? Nee: als een dienst gratis is, ben jij het product. Inmiddels beginnen sommigen dit adagium te doorgronden. Matthijs van Nieuwkerk grapte laatst tegen een gast: “zit jij nog op Facebook?” Maar de aantallen actieve gebruikers nemen nog steeds toe…
Kwaliteitsjournalistiek begint met een verplichte vaccinatie tegen social media. Tot die tijd wat mij betreft terug naar de omroep-tuktuk.
Chris Verhoef is hoogleraar informatica en wetenschappelijk adviseur voor overheid en bedrijfsleven.
Deze column is te vinden in iBestuur magazine 27. Download hier
