De kantoorprofessional nieuwe stijl

Digitale geletterdheid weegt steeds zwaarder mee in het werk van de kantoorprofessional. Naast standaard office-pakketten en communicatietools als Teams of Zoom horen low-code programmeren, data-analyse en kennis van cloudoplossingen in de bagage van de moderne kenniswerker. Techexpert Jev Suchoi zet de competenties op een rij, en de vele uitdagingen die ermee gepaard gaan. “In feite ontwikkelt elke organisatie zich tot een techbedrijf.”

Jev Suchoi van Tata Consultancy Services (TCS) brengt de impact van technologie op het werk van de hedendaagse kantoorprofessional graag over het voetlicht. Voor hem is dat dagelijkse kost als Senior Cloud Solution Architect. Door Microsoft is hij erkend met de titel Microsoft Most Valuable Professional (MVP), wat wil zeggen dat hij de technische ontwikkelingen van het techbedrijf op de voet volgt. “In de privésfeer zijn we er al aan gewend dat technologie continu verandert. Een update brengt je naar een nieuwe versie van WhatsApp, en zonder aarzelen accepteer je een nieuwe look & feel. Als gebruiker krijg je van tevoren geen release-notes en testomgevingen voorgelegd, de nieuwe versie wordt gewoon uitgerold.”

Op het werk gaat dat niet anders. Via interactieve digitale cursussen – vuistdikke boeken zijn passé – en trainingssites consumeert de kantoorprofessional de laatste nieuwtjes rond de noodzakelijk technologie voor zijn werk. Maar tegelijkertijd liggen juist hier nog vele uitdagingen. “De kantoorprofessional moet steeds allrounder zijn, niet in de laatste plaats omdat er steeds minder ICT-professionals zijn om het werk te doen. De personeelsschaarste is groot. Bij het niet-ICT-personeel zijn digitale kennis en vaardigheden in toenemende mate nodig.”

DevOps

De techexpert somt even op wat er bij is gekomen: kennis van cybersecurity, algoritmes, AI en cloudoplossingen, data-analyse en programmeren, in elk geval low-code of – liefst – met een basisbegrip van DevOps Support of GitHub. De hedendaagse term hiervoor is de ‘Citizen Developer’, een niet-professionele ontwikkelaar die laagdrempelige visuele ontwikkeltools gebruikt om software te schrijven. Dus geen opgeleide ICT’er, maar wel iemand met een diepgaand begrip van het bedrijfsproces. De ‘burger-ontwikkelaar’ is handig met low-code tools, zoals MS Power Apps en Google App Maker, en kan een ICT-oplossing bouwen zonder dat er een ICT’er aan te pas komt. “Dat zou bijvoorbeeld een HR-medewerker kunnen zijn, die een app bouwt om nieuwe medewerkers in te werken, een financieel analist die een dashboard creëert voor realtime budgetbeheer of een communicatieprofessional die een tool ontwikkelt voor voorlichtingscampagnes.”

Tools

Van de kantoorprofessional worden verder ook vaardigheden gevraagd om niet-efficiënte processen in de organisatie te kunnen identificeren. Ook moet de moderne kenniswerker goed met de ICT-afdeling kunnen samenwerken, bijvoorbeeld als kerngebruiker of tester van bepaalde applicaties. “Door de andere manier van werken heb je daar een hechtere band mee. Dus je moet ook dezelfde taal kunnen spreken.” De veelzijdigheid van nieuwe technologie vereist voor efficiënt werken weer vaardigheden in time en workflowmanagement, denk aan tools als Jira en Trello. Ook tools voor workload-automatisering moeten de kantoorprofessional niet langer vreemd zijn. “Deze vaardigheden verhogen de wendbaarheid van de organisatie”, benadrukt de TCS-medewerker.

Wel komen daar bepaalde persoonlijke eigenschappen bij kijken, zoals een technische aanleg en creativiteit en het vermogen om in teams samen te werken. “De kern is wel zelfredzaamheid. Deze medewerkers hoeven niet meteen naar de helpdesk te stappen om iets uitgelegd te krijgen, en dat geldt ook multitasking, dus dat ze meerdere projecten tegelijkertijd kunnen beheren.”

Moderne technologie geeft medewerkers ook de handvatten voor creativiteit en innovatie. “Je kunt problemen oplossen, zoals je er nog niet eerder over hebt nagedacht. Het beheersen van broncodes is niet langer voorbehouden aan ontwikkelaars. Laatst kwam ik een advocatenkantoor tegen dat voor hun officiële stukken tools voor ontwikkelaars gebruikt om wijzigingen te beheren.”

Kenmerken

De ICT-markt wordt gedreven door drie impactvolle kenmerken van moderne technologie: de enige constante factor is verandering, de veranderingen volgen elkaar exponentieel op – na blockchain en bitcoin zitten we nu middenin snel wisselende AI-modellen – en de technologie-eigenaren bepalen de richting. In ons geval zijn dat de grote Amerikaanse techbedrijven. Deze drie factoren ontwikkelingen vergen verschillende specialisaties van de kantoorprofessional. Er wordt een ander adaptief vermogen en leervermogen van medewerkers gevraagd, want er komen continu nieuwe vaardigheden bij. Zelfs kantoorsoftware als Outlook, Word, PowerPoint en Excel krijgt nieuwe tools. “Als gebruiker moet je snel kunnen schakelen om je aan deze extra tools aan te kunnen passen. Met deze veranderingen moet je om kunnen gaan alsof ze aan de orde van de dag zijn.”

De cloudexpert haalt Martec’s Law aan. “Technologie”, leg hij uit, “verandert exponentieel, maar organisaties veranderen logaritmisch, dus stap voor stap. Hierdoor ontstaat een kloof en naarmate deze groeit worden de uitdagingen groter. Voor organisaties komt de vraag aan de orde welke technologie je moet omarmen om de kloof te dichten, en dat is geen gemakkelijke vraag. Een van de oplossingen is de organisatie meer agile te maken. Dat betekent niet dat je je een nieuwe technologie snel eigen maakt, maar wel dat je bijblijft. Dat vereist een cultuurverandering van een organisatie en haar medewerkers. In de publieke sector ben ik nog maar weinig organisaties tegengekomen, die zo’n transformatie hebben doorgemaakt.” Zelf is TCS bij een overheidsorganisatie bij de inrichting van een nieuwe bestuursstructuur betrokken. De naam mag moet vooralsnog geheim blijven.

Cultuur

In het verlengde van de nieuwe competenties van de kantoorprofessional ligt de ‘Engineering Excellence-cultuur’. Deze is van toepassing op de ICT-afdeling zelf. Doel hierbij is het hoogste technisch haalbare niveau in een organisatie te realiseren, zodat onder meer de eigen citizen developers zo optimaal mogelijke ondersteuning krijgen. “De cultuur zorgt ervoor dat iedereen in de organisatie zich comfortabel voelt om met technologie en innovatie om te gaan. Dat je mag falen hoort daar nadrukkelijk bij. Zo help je medewerkers om digitale vaardigheden te ontwikkelen en haal je ICT uit de ivoren toren.” Initiatieven bij de overheid die hier volgens hem goed op aansluiten, zijn het Adaptieve Krijgsmacht-concept van Defensie en ‘Samen naar een moderne werkplek’ bij het UWV. “In feite ontwikkelt elke organisatie zich zo tot een techbedrijf.”