Tweede Kamer nog niet gerust op plannen EU-Wallet

Afgelopen oktober stemde staatssecretaris Van Huffelen bij de Raad van de Europese Unie in met een compromisvoorstel voor het ontwikkelen van de Europese Digitale Identiteit. Leden van de nieuwe commissie Digitale Zaken zijn er nog niet gerust op en stelden haar een aantal schriftelijke vragen.

Als het compromisvoorstel door Brussel wordt goedgekeurd, wordt deze in alle Europese landen doorvertaald. Daarna komt de bal te liggen bij het Europees parlement en de Europese Raad, die nog moeten stemmen en een meerderheid moeten behalen. De lidstaten krijgen daarna de tijd om de digitale identiteit te ontwikkelen.

Van Huffelen gaf destijds aan dat de uitkomst van de onderhandelingen in lijn was met de Nederlandse inzet. Op alle punten van zorg van de toenmalige Tweede Kamer zijn waarborgen zijn opgenomen in het voorstel. De diverse partijen in de  nieuwe Tweede Kamer namen de voortgang van het project toch nog eens onder de loep.

Wordt verplicht gebruik gestimuleerd?

Zo is GroenLinks-PvdA-fractie benieuwd welk risico er is op ‘function creep’. ‘Dat wil zeggen: door het normaliseren van het gebruik van een Europese wallet, is het makkelijker om deze steeds breder in te zetten en de functionaliteit uit te breiden. Welke waarborgen zijn er dat de Europese wallet enkel dient voor het afgekaderde doel waar de lidstaten mee instemmen? Hoe verzekert de staatssecretaris dat het gebruik van een wallet niet verplicht wordt, direct of indirect?’

NSC is met het oog op uitsluiting bezorgd over het feit dat dienstverleners die gebruik maken van de Europese Digitale Identiteit niet verplicht zijn om nog een analoog identiteitsbewijs te accepteren. De BBB-fractie wil van Van Huffelen weten of er geen ‘dark patterns’ worden ingezet om Europese burgers richting het gebruik van de Europese digitale identiteit te sturen. Dat kan gaan om bijvoorbeeld de knop voor de EU Wallet groter te maken of een opvallende kleur te geven. Zowel BBB als de SP stellen verder dat een digitale identiteit nooit de enige manier van identificatie moet zijn en willen hier garantie voor hebben.

Waarom wordt Yivi niet benut?

De VVD vroeg naar welke concrete maatregelen er zijn genomen om gegevensbescherming en informatieveiligheid te garanderen. De leden van de NSC-fractie zijn benieuwd waarom ervoor is gekozen om het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met geraamde ontwikkelkosten van 32,3 miljoen euro zelf een EDI-wallet te laten bouwen, terwijl de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) als maatschappelijke organisatie zonder winstoogmerk met Yivi al een privacy vriendelijke, open source identiteitswallet van Nederlandse bodem beschikbaar heeft gesteld, die ook tegenkracht kan bieden tegen de potentiële dominantie van grote technologiebedrijven in de markt.

Wat zijn sociaal-maatschappelijke effecten?

De ChristenUnie schrijft dat het zeer verrijkend zou zijn als niet alleen technische risico’s en de mate van gebruiksvriendelijkheid wordt onderzocht, maar ook een meer fundamentele risicoanalyse. Een pilot op een grootschalig niveau zou daarbij uitkomst kunnen bieden, om zo de effecten op sociaal-maatschappelijke aspect te toetsen. ‘Bijvoorbeeld een onderzoek naar de mogelijke gevolgen als een bepaalde dienst van een organisatie of bedrijf enkel toegankelijk is via het gebruik van een id-wallet’, schrijft de partij. De ChristenUnie zou ook graag zien dat er een nadrukkelijk gesprek wordt gevoerd met ethici, filosofen en sociologen op het snijvlak van maatschappij en digitalisering.