Twee vragen zijn urgent in de uitvoering in het sociaal domein, volgens Duco Stuurman. “Hoe kunnen we de keten en de processen daarin vereenvoudigen? En hoe maken we beleid datagedreven?”
Duco Stuurman, lid directieraad gemeente Eindhoven: “Vroeger begon men met beleid, daarna kwamen uitvoering en data. Nu is het andersom.”
Duco Stuurman is lid van de directieraad van de gemeente Eindhoven en begeleidt de transformatie in het sociaal domein in die gemeente. Daarvoor werkte hij in Zaanstad, als directeur Maatschappelijk Domein. Ook is hij voorzitter van het Netwerk Directeuren Sociaal Domein. “Gemeenten hebben de nieuwe taken in het sociaal domein gekregen, maar de processen en werkwijzen zijn niet aangepast. We hebben nu diverse processen in een complexe keten, we zijn veel tijd kwijt aan het overtikken van gegevens omdat we geen standaarden hebben afgesproken. Het proces is ingewikkeld gemaakt. Ik pleit voor een vereenvoudiging van het IT-landschap en van de processen, van het anders organiseren van de processen. Zodat er minder geld gaat naar administratie en meer naar de mensen waar het om gaat in het sociaal domein.” Hij ziet gemeenten dit zelf en in samenwerking oppakken, bijvoorbeeld in Alphen aan den Rijn, Groningen, Zaanstad en Utrecht. Op het iBestuur symposium op 30 mei zal hij meer vertellen over de verschillende manieren om de complexiteit in de keten te reduceren en meer samen te werken (zie kader). “Het gaat ook om vertrouwen, om gezamenlijk werken in het sociaal domein. Vereenvoudiging en vertrouwen gaan in mijn optiek samen.”
Datagedreven beleid
“Ik zie steeds meer dat data sturend wordt in het maatschappelijke en politieke debat. Vraagstukken rondom PGB-data komen bijvoorbeeld binnen de gemeente als eerste bij de afdeling data-analyse op tafel, niet bij de beleidsafdeling. Vroeger begon men met beleid, daarna kwamen uitvoering en data. Nu is het andersom.” De uitvoering speelt een veel belangrijker rol en informatievoorziening hoort daarbij. “Staatssecretaris Van Rijn voerde met de Tweede Kamer tien debatten over de uitvoeringsvraagstukken rond de persoonsgebonden budgetten. Dat zegt veel. Ik denk dat informatievoorziening, met name privacy, het gebruik van data en de uitvoering, steeds meer de politieke agenda zal bepalen.” Hij ziet gemeenten hun beleid meer datagedreven maken. Als voorbeelden noemt hij de armoede-analyses waar Amsterdam mee bezig is en de aanpak van huiselijk geweld in de gemeente Zaanstad, die daarvoor data-analyse inzet. “Er wordt veel geëxperimenteerd met het maken van datagedreven beleid in het sociaal domein. Er is nog veel te ontdekken, want we zijn hier nog maar pas mee begonnen.”
Duco Stuurman spreekt op het iBestuur Symposium in Nieuwspoort op 30 mei: ‘Eén gezin, één aanpak, één administratie? Complexiteitsreductie in het sociaal domein’. Deelname aan dit symposium is kosteloos. U kunt zich hier aanmelden.
Misschien moet Duco zich eerst eens bezinnen op de term ‘proces’. Dat kon namelijk wel eens heel veel van de gewenste vereenvoudiging opleveren. Wat Duco ongetwijfeld bedoelt met proces is ‘werkwijze’. En dat is (hopelijk) een afgeleide van zijn proces, en ‘nog hopelijker’ een afgeleide van zijn procesarchitectuur. In de praktijk komt daar echter jammer genoeg nooit iets van terecht: iedere ‘procesarchitect’ begint al decennia lang te sleutelen aan de kant van de practices, de werkwijze. Dat doen ze dan steeds netjes met swimlanes. QED.
In de praktijk van dienstverleners blijkt dat een zuiver, non-redundant procesmodel niet meer dan 5 processen hoeft te bevatten, in een geïntegreerd non-redundant procesmodel, en dat alle werkwijzen (workflows) daar met niet meer dan 8 templates uit af te leiden zijn. Over eenvoudig gesproken!
Als Duco nou eens zou beginnen met die eenvoudige procesarchitectuur, dan zou het resultaat hem in het gezicht springen. Complexiteit zit ‘m dan alleen nog in de techniek van het werk. Maar ja – er is natuurlijk geen consultant die hem dat gaat uitleggen :-)