Op 30 maart 2023 vond in het Provinciehuis Zuid-Holland de #publictech Unconference van Code for NL plaats. Deze Unconference bood een forum voor zo’n 60 professionals en geïnteresseerden om deel te nemen aan een discussie over onder andere de rol van “Public Tech”, Open Source bij de Nederlandse overheid, developer experience en de wet Open Overheid.
Code for NL is een community van meer dan 3.000 leden die zich inzetten voor een open, eerlijke en inclusieve digitale overheid en samenleving. De community maakt deel uit van Code for All, een wereldwijd netwerk van 32 organisaties die werken aan de succesvolle digitale transformatie van gemeenten, andere overheden en de samenleving als geheel.
Tijdens de Unconference werden verschillende onderwerpen besproken die allemaal gericht waren op het bouwen van een open, eerlijke en inclusieve digitale overheid. Deelnemers aan de Unconference bespraken onder meer de definitie van “Public Tech” en de rol die het kan spelen bij het creëren van een inclusieve digitale samenleving.
Open source wordt steeds belangrijker voor de publieke sector, omdat het bijdraagt aan transparantie, samenwerking en innovatie. Dit wordt ondersteund door verschillende presentaties op de Unconference, waarbij verschillende aspecten van open source werden besproken. Een van de presentaties was gericht op het opzetten van een OSPO kennisnetwerk voor de publieke sector. Dit kennisnetwerk richt zich op het delen van generieke best practices en het ontwikkelen van een strategische werkagenda en het vormen van gezamenlijk beleid op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Ook werden de struikelblokken besproken bij het ontwerp en de evaluatie van AI-systemen met een maatschappelijk belang, zoals een gebrek aan een veiligheidscultuur, groepsdenken, en miscommunicatie. Daarnaast werd er gesproken over de barrières die de doorwerking van beleid in de publieke sector belemmeren, en hoe deze kunnen worden aangepakt.
Developer.overheid.nl is een gezamenlijke meent waar software gedeeld kan worden
Ook de “developer experience” van ontwikkelaars bij de overheid werd uitgebreid besproken; Een belangrijk aspect van de developer experience is het hebben van een gezamenlijke “meent” waar software gedeeld en gevonden kan worden. Developer.overheid.nl ontwikkelt zich steeds meer als het online startblok voor overheidsontwikkelaars. Het hebben van zo’n platform kan de samenwerking tussen ontwikkelaars verbeteren en de ontwikkeling van software versnellen. Ontwikkelaars kunnen code en documentatie delen, feedback geven op elkaars werk en problemen oplossen die ontstaan tijdens het ontwikkelingsproces. Daarnaast kunnen ze ook gemakkelijk open source software vinden die hun werk kan vereenvoudigen en versnellen. Er is onder andere gesproken over het inzichtelijk maken van de winst (zelfs gemeten in belastinggeld) die efficiënt hergebruik oplevert. Een belangrijk project in dit licht is Backstage.io, een oorspronkelijk door Spotify gemaakte developer portal, met onder andere service definities en geïntegreerde tooling voor de moderne ontwikkelaar. Spotify heeft het product gedoneerd aan CNCF, en Red Hat heeft zich officieel aan de community verbonden in oktober 2022. Onder de naam “Janus” brengt Red Hat de software volledig gesupporteerd en beveiligd op de markt. Janus is dus de enterprise-hardened editie van Backstage
Online IDE is de werkomgeving van de ontwikkelaar
Een andere belangrijke factor in de developer experience is de online IDE (Integrated Development Environment). Dit is de werkomgeving van de ontwikkelaar, waarin hij of zij code schrijft en debugt. Een goede online IDE kan de ontwikkelaar helpen bij het efficiënter en effectiever werken. Door een online IDE in te zetten (zoals Red Hat DevSpaces) kan een grote stap gemaakt worden in het kader van “shift-left”. Dit verwijst naar het idee dat het testen van code niet alleen aan het einde van het ontwikkelingsproces moet plaatsvinden, maar al vanaf het begin. Door vroeg in het ontwikkelingsproces te testen en developers op de juiste momenten te “nudgen”, kunnen problemen sneller worden ontdekt en opgelost, en kan hergebruik worden gemaximaliseerd. Dit kan uiteindelijk leiden tot een snellere en betrouwbaardere ontwikkeling van software, die recht doet aan de waarde van het belastinggeld.
Meebouwen aan een open, eerlijke en inclusieve digitale overheid
De Code for NL Unconference 2023 was een inspirerende bijeenkomst waar professionals en geïnteresseerden de mogelijkheid hadden om nieuwe inzichten op te doen en kennis uit te wisselen over de belangrijkste onderwerpen die spelen binnen de digitale overheid. Als je ook geïnteresseerd bent in het bouwen aan een open, eerlijke en inclusieve digitale overheid en samenleving, kun je je aanmelden bij Code for NL
Kees Koenen werkt sinds 2020 bij Red Hat Nederland als Solution Professional. Daarvoor heeft hij als consultant bijgedragen aan verschillende overheidsprojecten voor o.a. BZK, IenM en het Ministerie van Defensie. Kees schreef mee aan wetgeving en ontwikkelde systemen. Vanaf 2016 maakt hij zich hard voor het breder toepassen van Open Source software in de overheid, zowel in zelf- en nieuwbouwprojecten als bij de generieke voorzieningen als applicatieplatforms en automation-oplossingen. Op Ibestuur.nl deelt hij met regelmaat zijn kennis en opgedane ervaringen vanuit Red Hat.
