Waar een mobiele app van de overheid aan moet voldoen
Mobiele apps zijn een essentieel onderdeel geworden van de digitale dienstverlening van de overheid. Ze bieden directe, efficiënte en toegankelijke interactie met burgers, bedrijven en ambtenaren. Om dat te bereiken moeten apps wel voldoen aan de nodige voorwaarden. Jeroen Dijkgraaf coördineerde de ontwikkeling van de nieuwe Handreiking Ontwikkeling en Beheer van Mobiele Apps voor de Nederlandse Overheid die in juli gepubliceerd is op NORA Online.
In een wereld waarin mobiel werken en digitale dienstverlening de norm zijn geworden, is het essentieel dat overheidsapps betrouwbaar, veilig en gebruiksvriendelijk zijn. De nieuwe Handreiking Ontwikkeling en Beheer van Mobiele Apps voor de Nederlandse Overheid biedt een compleet en toekomstgericht kader voor organisaties die apps ontwikkelen voor en namens de overheid, en nog belangrijker; voor onze burgers, bedrijven en natuurlijk voor onze medewerkers.
Waarom investeren in hoogwaardige apps?
Investeren in hoogwaardige mobiele app-ontwikkeling betekent investeren in toegankelijkheid, efficiëntie en vertrouwen in de digitale overheid. Een goed ontwikkelde app draagt bij aan:
- Betere gebruikerservaring; door personalisatie en directe toegang tot functies via smartphone of tablet wordt dienstverlening eenvoudiger en laagdrempeliger.
- Versterking van vertrouwen; transparantie, betrouwbaarheid en hoge standaarden voor beveiliging vergroten het vertrouwen in digitale overheidsdiensten.
- Grotere zichtbaarheid en bereik; via moderne digitale kanalen blijft de overheid beter in contact met de samenleving en sluit zij aan bij de verwachtingen van burgers.
Voorwaarden voor een goede overheidsapp
Een succesvolle overheidsapp is het resultaat van een zorgvuldige balans tussen beleid, techniek en gebruikersbehoeften. De handreiking biedt hiervoor een solide fundament. Het biedt een breed kader voor het ontwikkelen van kwalitatief hoogwaardige apps die voldoen aan beleidsmatige, technische en gebruikersgerichte eisen.
Waar een app vanuit de overheid bezien aan moet voldoen:
- Voldoen aan overheidsstandaarden zoals NORA, RoRa/EAR en de BIO.
- Veilig en privacyvriendelijk zijn, met maatregelen gebaseerd op risicoanalyses.
- Transparant zijn over het gebruik van data en technologie.
- Herbruikbare bouwstenen benutten om efficiëntie te bevorderen.
- Toekomstbestendig zijn door adoptie van nieuwe technologieën zoals AI en cloud, binnen geldende kaders.
Vanuit de gebruiker gezien moet de app:
- Gebruiksvriendelijk zijn, met een intuïtieve interface en minimale cognitieve belasting (VIMM-principes).
- Toegankelijk zijn voor alle gebruikers, inclusief mensen met beperkingen (WCAG 2.2).
- Relevant en betrouwbaar zijn, met duidelijke functionaliteit en goede performance.
- Privacy respecteren, met heldere uitleg over dataverwerking en controle voor de gebruiker.
- Ondersteund worden op gangbare platformen en apparaten.
Vanuit de beheerder gezien moet de app:
- Goed te beheren en te distribueren zijn via MDM/UEM-oplossingen.
- Regelmatig geüpdatet worden om compatibiliteit en veiligheid te waarborgen.
- Monitorbaar zijn qua gebruik, performance en feedback.
- Ondertekend en gepubliceerd worden via vertrouwde kanalen (zoals de Rijks App Store).
- Onder lifecycle management vallen, inclusief OTAP-omgevingen en teststrategieën
Samen bouwen aan digitale overheid
De handreiking is tot stand gekomen in samenwerking met onder andere de Belastingdienst, DICTU, SSC-ICT en JIO, en is opgenomen in de Enterprise Architectuur Rijk (EAR). 2-jaarlijks wordt de inhoud geactualiseerd op basis van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen.
De handreiking is geschreven voor iedereen die betrokken is bij het ontwikkelen, beheren of aansturen van apps binnen de overheid: beleidsmakers en opdrachtgevers, IT-architecten en ontwikkelaars en UX-designers en testers.
Wil je meer over de achterliggende principes, voorbeelden en richtlijnen. Of wil je als overheidsorganisatie apps ontwikkelen die het verschil maken? Download de handreiking via NORA Online en ontdek hoe je met slimme keuzes en bewezen aanpakken apps bouwt die klaar zijn voor de toekomst.
De Handleiding mist de aandacht voor de rechtsverhouding met de burger en de rol die de overheid samen met de markt in en bij die rechtsverhouding speelt (en behoort te spelen).
Dat is een ernstige lacune want onderdeel van de wettelijke verantwoordelijkheden van de overheid om in maatregelen te voorzien tegen misbruik en oneigenlijk gebruik en rechtszekerheid te bieden over de verantwoordelijkheidsverdeling.
Als voorbeeld voor de toepassing van zorgvuldigheid en verantwoordelijkheid: lees het artikel over de uitspraak van de rechter over medeverantwoordelijkheid voor betrouwbaarheid van 1 september op iBestuur.