Operatie NUP en i-NUP brachten de gewenste structuur binnen de i-Overheid, zegt Jan Fraanje, gemeentesecretaris van Boxtel en secretaris van de VGS. “Het is nu zaak om een stap verder te gaan, als één overheid.” Een onderdeel daarvan is het standaardiseren van werkprocessen. “Zoals we nu de modelverordeningen van VNG gebruiken, zo willen we voor ICT de voorstellen van KING gaan toepassen. Daar zetten wij als VGS op in.”
Jan Fraanje: “Gemeentesecretarissen zijn zich er de afgelopen jaren bewust van geworden hoe belangrijk ICT is voor de bedrijfsvoering en de continuïteit van de organisatie.”
Operatie NUP
Operatie NUP is een programma van KING (in opdracht van VNG) en ondersteunt gemeenten bij de implementatie van de ruim 20 NUP-bouwstenen en het nakomen van 19 resultaatafspraken. Deze vormen samen de basisinfrastructuur van de overheid en zijn onderdeel van de Generieke Digitale Infrastructuur. Operatie NUP loopt tot 1 januari 2015. Dit artikel is onderdeel van een serie, waarin stakeholders vertellen over hun ervaringen met het programma en waarin ze kijken naar de toekomst van de digitale overheid.
Het programma i-NUP heeft meer samenhang en regie gebracht in de vele ICT-projecten waar gemeenten vanuit de Rijksoverheid mee werden “overspoeld”, zegt Jan Fraanje, secretaris van de VGS (Vereniging van Gemeentesecretarissen). De VGS was in het begin terughoudend over Operatie NUP, dat gemeenten bij de implementatie van de NUP-bouwstenen ondersteunt. De VGS vond in 2011 de planning te ambitieus en bovendien waren de budgetten nog niet rond, zegt Fraanje. “Dat heeft de midterm review later ook uitgewezen. Nog niet alles is nu geïmplementeerd, maar ik ben wel aangenaam verrast door hoe positief en optimistisch de samenwerking de afgelopen jaren is geweest. Daardoor is een belangrijke basis gelegd. i-NUP was een noodzakelijke stap in de professionalisering en versnelling van de ontwikkelingen voor de i-Overheid. Het is nu zaak dat die implementatie versneld wordt doorgezet, want je zou gezien de technologische ontwikkelingen willen dat het sneller gaat, sterker nog: sneller moet.” Gemeenten, ook de gemeentesecretarissen, zijn zich er de afgelopen jaren bewust van geworden hoe belangrijk ICT is voor de bedrijfsvoering en de continuïteit van de organisatie, zegt Fraanje. “Als de ICT niet in orde is, dan ligt de organisatie plat.”
Structuur
Door Operatie NUP wordt er nu binnen gemeenten systematischer gewerkt, zegt Fraanje. “Operatie NUP ontwikkelde een aantal instrumenten die heel goed hebben gewerkt. Het is zaak dat die overeind worden gehouden en verder worden ontwikkeld, nu de programma’s i-NUP en Operatie NUP eind dit jaar aflopen.” Hij doelt specifiek op de i-NUP Academy, die mensen in staat stelde kennis uit te wisselen en regionale netwerken op te bouwen met collega’s, waardoor zij elkaar nu sneller vinden. “Dat is goud waard.” De impactanalyses maakten duidelijk of landelijk bedachte voorzieningen haalbaar en verantwoord te implementeren waren in de gemeentelijke praktijk. Daarnaast is het structureren van de markt een belangrijke verworvenheid van Operatie NUP, zegt Fraanje: “Het is heel belangrijk dat dat wordt voortgezet. Dat de definities van deze koppelingen beter worden en strakker worden gehandhaafd, zodat we toe gaan naar een systeem van open standaarden in de gemeentelijke ICT-markt. Dan kunnen we veel makkelijker diverse producten koppelen en worden we minder afhankelijk van leveranciers.”
Kleur
Operatie NUP legde de basis, nu is het zaak om verder te ontwikkelen, zegt Fraanje. “Het stelsel zal in samenhang moeten gaan werken, zodat we alle gegevens soepel kunnen verwerken in onze processen. Zodat je burgers, bedrijven en ook bestuurders goed kunt helpen.” Hij refereert aan de Laan van de Leefomgeving: “Er is ontzettend veel digitale informatie beschikbaar, in allerlei systemen. De kunst is straks om al die informatie goed toegankelijk te krijgen en te delen, zodat we bijvoorbeeld de Omgevingswet goed kunnen uitvoeren.” Meer werken als één overheid, dat is waar het volgens Fraanje naartoe moet: “Het wij-gevoel, dat moet de komende tijd ontstaan.” Hij ziet hier een belangrijke rol voor de Digicommissaris, Bas Eenhoorn, die gesteund wordt door de VNG-commissie Dienstverlening en Informatiebeleid. Fraanje is lid van deze commissie, die zich onder meer bezighoudt met de afronding van i-NUP, de nieuwe Omgevingswet en het Stelsel van Basisregistraties.
Gemeenten zullen in die nieuwe toekomst van één overheid veel meer gaan standaardiseren, verwacht hij. “Standaardiseren op werkprocessen en ICT, zodat we veel sneller kunnen ontwikkelen en implementeren en ook de informatieveiligheid beter kunnen garanderen. Bovendien kunnen we door collectief te investeren, individueel besparen. Daar gaan wij als VGS op inzetten. Dit tast de eigenheid van gemeenten niet aan, integendeel. Want door te standaardiseren houd je energie, geld en tijd over om te investeren in dat wat je als gemeente echt kleur geeft.”
