Aandacht voor de concentratiecrisis graag!

We hebben een klimaatcrisis, een stikstofcrisis, een energiecrisis, een koopkrachtcrisis, een asielcrisis en een woningcrisis. En omdat al deze hoofdpijndossiers zorgen voor steeds meer druk op de coalitiepartijen, dreigt nu ook nog een kabinetscrisis. Misschien denkt u dat dit alles weinig met digitalisering van doen heeft, maar het tegendeel is waar.

De zomer is altijd een fijne periode om dingen te overdenken en om te reflecteren op gebeurtenissen. Dit lukt alleen als je dingen kunt loslaten en je gedachten echt de vrije loop geeft. Dus hield ik mijn smartphone buiten mijn werkkamer, gooide ik Twitter van mijn iPad en stopte ik met het volgen van nieuws. Al na een paar dagen merkte ik dat ik me beter kon concentreren, aandachtiger kon lezen en helderder kon nadenken.

Niet erg verrassend natuurlijk maar toch besloot ik me verder te verdiepen in het thema aandacht en stuitte al snel op het boek ‘De aandacht verloren
’ van Johann Hari. Dankzij mijn nieuwsdieet en mijn Twitterstop kon ik me er volledig door laten meeslepen en toen ik het een paar dagen later uit had wist ik dat het dezelfde impact op mijn denken zou hebben als eerder het geval was geweest met de boeken ‘Life 3.0’ over kunstmatige intelligentie en ‘Future Politics’ over de impact van technologie op machtsverhoudingen.

Alleen nu ging het nu niet over digitalisering als beleidsdossier maar over digitalisering als stoorzender.

Voor zover ze er zijn, gaan de grote debatten over digitalisering over de cyberdreiging vanuit Rusland en China of de marktmacht van Big Tech. Soms ook gaat het over de manier waarop democratische overheden data inzetten tegen hun burgers. Terecht gaat de zorg dan uit naar het functioneren van onze democratie, die in het digitale tijdperk onder toenemende druk is komen te staan. En het onvermogen van de politiek om grip op deze situatie te krijgen.

Digitale technologie ons minder scherp, creatief en geduldig heeft gemaakt.

Veel minder vaak hebben politici en beleidsmakers het over de invloed van mobiel internet, online news en social media op hun eigen functioneren. Terwijl deze technologieën grote invloed hebben op onze handelingen en besluiten. Zo zijn we collectief minder gaan slapen, hetgeen ons leer- en concentratievermogen heeft beschadigd. Zo worden we steeds vaker onderbroken, hetgeen ten koste gaat van de diepgang van ons werk. En zo zijn we online steeds meer op elkaar gaan reageren, wat vooral veel zinloze irritatie heeft veroorzaakt.

Het is een feit dat digitale technologie ons minder scherp, creatief en geduldig heeft gemaakt. En laat dit nu juist de eigenschappen zijn die politici heel hard nodig hebben om grote problemen op te kunnen lossen!

Met het nieuwe politieke seizoen voor de deur en met het oog op alle crises doe ik een oproep aan al onze ministers, ambtenaren en Tweede Kamerleden: los eerst de concentratiecrisis op en ga op digitaal dieet. Zodat je beter in staat bent om gedegen besluiten te nemen in deze moeilijke tijden.

Kees Verhoeven is eigenaar Bureau Digitale Zaken, adviseur Digitale Transformatie bij Dutch Data Center Association (DDA), voorzitter KNVI en voormalig lid Tweede Kamer voor D66.