Jaar na jaar neemt het gebruik van verplichte open standaarden toe, maar er is nog meer dan genoeg werk aan de winkel.
De vaste lezers van mijn blog weten inmiddels waarvoor ik sta: een slimme, begrijpelijke en toegankelijk e-overheid, één waar het voor iedereen plezierig toeven is.
In verschillende functies probeer ik daar een bijdrage aan te leveren. In de eerste plaats als directeur van Wigo4it, maar daarnaast ook als ambassadeur van Oefenen.nl en van Gebruiker Centraal. Alle drie dragen zij op hun eigen wijze bij aan de zelfredzaamheid van burgers in de digitale samenleving.
Sinds een kleine maand mag ik mij ook voorzitter van het Forum Standaardisatie noemen. Ook in deze hoedanigheid zal ik mij inzetten om waar mogelijk hindernissen op te ruimen die een maatschappelijk relevante digitale overheid in de weg staan.
Forum wat?, vroeg menigeen die ik op de hoogte bracht van deze eervolle benoeming. In vakkringen geprezen en gekend, maar daarbuiten is er kennelijk nog een wereld te winnen. Het is zaak om het Forum, dat is samengesteld uit deskundigen uit overheid bedrijfsleven en wetenschap, meer bekendheid te geven buiten de wereld van de informatievoorziening. Daarbij denk ik in de eerste plaats aan mensen die werkzaam zijn in het primaire proces van werk en inkomen. Het land in dus om te werken aan de volgende stap in het 12-jarig bestaan van het Forum Standaardisatie.
Het Forum staat voor het bevorderen van het gebruik van open standaarden bij de digitale gegevensuitwisseling in de publieke sector, zodat de afhankelijkheid van leveranciers minder wordt en de excuzez le mot – interoperabiliteit beter. Uit de recent aan de Tweede Kamer aangeboden Monitor Open Standaarden 2018 blijkt onder meer dat de volledige toepassing van open aanbestedingen in overheidsbrede voorzieningen is gestegen naar 70 procent en dat er in vergelijking met het jaar daarvoor tien procent meer aanbestedingen zijn waarin deels om de relevante open standaarden uit de ‘pas-toe-of-leg-uit’-lijst wordt gevraagd.
Jaar na jaar neemt het gebruik van verplichte open standaarden geleidelijk toe, maar er is nog meer dan genoeg werk aan de winkel. Om een voorbeeld te nemen – slechts bij 6 procent van de aanbestedingen werd om alle relevante open standaarden gevraagd. De vraag is hoe dat nog valt uit te leggen in een tijd die schreeuwt om een digitale overheid die veilig, onderling goed verbonden en niet te duur is en die staat voor innovatie en marktwerking.
Een tweede aantekening is dat het gebruik van standaarden door de overheid ook van groot belang is voor burgers. Zou het niet mooi zijn als zij daar meer dan nu profijt van trekken? Zo is het bijvoorbeeld voor burger vaak onduidelijk of zij al dan niet te maken hebben met een officiële overheidsorganisatie. Het ontwikkelen van standaardwaarden die voor burgers direct zichtbaar en herkenbaar zijn, zou daarbij helpen.
Digitale inclusie is hartstikke leuk en nuttig, zei ik bij mijn benoeming als voorzitter tegen staatssecretaris Raymond Knops, maar standaardisatie een must.
Larissa Zegveld is algemeen directeur van Wigo4it, de coöperatie van de sociale diensten van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht op het gebied van informatievoorziening. Begin 2019 werd zij benoemd tot voorzitter Forum Standaardisatie, ingesteld door de Nederlandse overheid met als doel het gebruik van open standaarden in de publieke sector te stimuleren.
