18 procent van rijksambtenaren zegt regelmatig of vaak AI toe te passen
In de eerste publiekspeiling naar AI in Nederland, van de hand van Maurice de Hond en Vincent Everts, geeft 18% van de medewerkers bij het rijk en 14% bij andere overheden aan vaak tot regelmatig gebruik te maken van AI.
Van alle werknemers gebruikt 14% AI (vrij) intensief. De ICT-sector is de sector waar 37% van de werkenden zegt AI intensief te gebruiken. Op grote afstand gevolgd door de Rijksoverheid (18%).
ICT’ers en mensen die creatief of taalkundig werk doen, maken het meest gebruik van AI (ongeveer 40%). 17% van de respondenten met werk in openbaar bestuur, veiligheid en justitie zegt regelmatig of vaak van AI gebruik te maken.
Impact op het werk
Degenen die veel ervaring hebben met AI schatten in dat ze met AI een grote efficiëntieslag kunnen maken. 72% denkt dat hun efficiëntie zal verdubbelen of meer. Men denkt met AI vooral de mogelijkheden voor producten of diensten te vergroten, gevolgd door ‘het laten verdwijnen van saai werk’. Pas op grote afstand wordt dit gevolgd door ‘verlagen van de kosten’ en ‘verminderen van aantal personeelsleden’.
Bijna een kwart van degenen die veel gebruik maken van AI op het werk denkt dat hun eigen baan uiteindelijk zal verdwijnen. Dit wordt relatief het vaakst genoemd door degenen die administratief werk doen (34%), in de ICT werken (26%) of op creatief en tekstueel gebied (15%) werkzaam zijn.
De enquête is uitgevoerd door Peil.nl in opdracht van Viewture.ai rond 15 juni 2023. Een kleine 7000 Nederlanders van 18 jaar en ouder werd ondervraagd, waarvan 4569 een beroep uitoefenden. Het gaat om een peiling, dat wil zeggen antwoorden van mensen, niet om een onderzoek naar daadwerkelijk gebruik en gedrag.
Klik HIER om het rapport te downloaden.
AI is geen wondermiddel, immers je moet nog altijd de juiste vragen en stellen en feiten valideren voordat je dit werkelijk in je werk gaat gebruiken. Daarnaast zit er nog een groot cyberrisico aan namelijk alles wat je in deze systemen stopt gaat een eigen leven leiden tenzij je hier heel expliciet maatregelen op hebt genomen. Heb je hiermee dan een potentiaal datalek te pakken? Wellicht… maar zoals altijd heb je beleid nodig om zaken goed te structureren. Daarnaast zie ik nog een aantal andere risico’s.
Een belangrijk risico is dat AI-systemen vaak zijn getraind op historische gegevens en daardoor bestaande patronen kunnen versterken. Dit kan leiden tot beleid dat meer van hetzelfde produceert en niet in staat is om te innoveren of om te gaan met nieuwe of veranderende omstandigheden.
Het gebruik van AI leiden tot automatisering van banen en werkprocessen, wat kan leiden tot banenverlies, vooral in administratieve en routinematige taken. Dit kan grote sociale en economische gevolgen hebben, zoals werkloosheid en ongelijkheid.
Ten slotte is er het risico van afhankelijkheid van technologie. Als AI-systemen falen of gehackt worden, kan dit ernstige gevolgen hebben voor de werking van de overheid.
Het is daarom van groot belang dat bij de implementatie van AI in beleid en werkprocessen rekening wordt gehouden met deze risico’s. Dit kan bijvoorbeeld door middel van ethische richtlijnen, transparantie over hoe AI-systemen beslissingen nemen, en het bevorderen van vaardigheden en opleiding voor werknemers om zich aan te passen aan de veranderende werkwereld.
Wat ik me afvraag: wat is de definitie van AI die gehanteerd is voor dit onderzoek. Kan daar wat meer over worden gezegd?
Het rapport geeft geen omschrijving; alleen uit de soorten activiteiten die met AI worden uitgevoerd (p. 11) kan worden afgeleid wat men eronder verstaat. Daaruit blijkt dat het eigenlijk nauwelijks, of zelfs niet, over geautomatiseerde besluitvorming gaat. Wel goed om die nuance mee te geven in het stuk denk ik, om het beeld te vermijden dat ambtenaren in bijna 1 op de 5 gevallen de rechtspositie van burgers zouden bepalen op basis van AI…