Bericht vanuit ’t thuiskantoor

Ik werk thuis. Heel Wigo4it werkt thuis, 230 mannen en vrouwen. En tot mijn opluchting gaat dat wonderwel goed, de vier grote gemeenten kunnen onverminderd rekenen op onze dienstverlening.

Dat is maar goed ook want de gemeenten staan de enorme opgave uitvoering te geven aan de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) die zzp’ers in nood gedurende drie maanden een aanvulling tot het sociaal minimum biedt op hun inkomen. Ze zijn met velen, in totaal telt ons land ruim 1 miljoen zelfstandige ondernemers, een fiks aantal daarvan tegen hun wens. Zij zouden liever de zekerheid hebben van een vaste baan, zoals blijkt uit recente rapporten van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en de commissie-Borstlap. Want zeker in deze coronatijden blijkt hun positie kwetsbaar. Niet voor niets werden de loketten van de gemeenten zo ongeveer bestormd na afkondiging van de Tozo. In Amsterdam bijvoorbeeld, de stad met de hoogste zzp-dichtheid, liep het aantal aanvragen van zzp’ers voor noodsteun in no time op tot meer dan 28.000, over heel 2019 waren dat er in totaal 2200. In andere gemeenten was het niet anders. In de Drechtsteden om een ander voorbeeld te noemen, hadden zich anderhalve dag na het openen van de loketten al zo’n 1200 zzp’ers gemeld, zo’n 10 procent van het totaal.

Niemand weet het met zekerheid, maar de verwachting is dat zeker een kwart van het totaal aantal zzp’ers, ofwel ruim 250.000, zich vroeg of laat bij de gemeente melden voor steun. Zware tijden dus voor de zzp’ers, maar ook voor de gemeenten die belast zijn met de uitvoering van de nieuwe regeling, een mega-operatie die bovenop hun toch al overvolle takenpakket komt. Gelukkig konden wij de G4 hierin ondersteunen door het snel doorvoeren van enkele functionele systeemaanpassingen binnen onze inkomensapplicatie. Dat verliep soepel en voortvarend, ondanks dat zo ongeveer iedereen vanuit huis werkt. Onze eigen systemen, die we weken geleden al uitgebreid hadden getest, kunnen het vooralsnog prima aan. Mijn zorg betreft dan ook niet zozeer de technische aspecten van het thuiswerken, alswel het fysieke en sociale welzijn van onze medewerkers.

Voor veel mensen is het kantoor meer dan een werkplek, het is ook een soort dorpspomp, een plek die erkenning, regelmaat en geborgenheid biedt en waar de laatste nieuwtjes worden uitgewisseld. Het wegvallen van dat sociale netwerk is een serieus punt van aandacht, al zal niet iedereen er gebukt ondergaan. Afgelopen week hebben wij alle medewerkers een wenskaart gestuurd, we drinken samen digitaal koffie, houden af en toe een digitale borrel, vragen door middel van enquêtes hoe het hun vergaat en Skypen ons de dag door. We proberen ons er zo samen doorheen te slaan. Ik weet het, we zitten nog middenin een crisis waarvan niemand weet hoe en wanneer die eindigt, laat staan welke lessen eruit getrokken zullen worden.

Maar een voorlopige tussenstand wijst op een herwaardering van de publieke sector. En terecht, tegen de klippen houden zij het land zo goed en zo kwaad als het gaat draaiende. Om mij te beperken tot mijn eigen terrein, de uitvoering – het is goed om te zien hoe snel, daadkrachtig en eensgezind noodmaatregelen worden opgetuigd en ingevoerd. Een UWV’er vertelde mij dat normaal aan de invoering van een ingrijpende maatregel als de NOW, de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid, vele maanden van voorbereiding vooraf gaat. Nu was het binnen een week gepiept. Onder druk wordt alles vloeibaar, zelfs de vaak lange en omslachtige bureaucratische procedures, Het zou mooi zijn als daarvan iets blijft hangen.

Larissa Zegveld is algemeen directeur van Wigo4it, de coöperatie van de sociale diensten van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht op het gebied van informatievoorziening. Begin 2019 werd zij benoemd tot voorzitter Forum Standaardisatie, ingesteld door de Nederlandse overheid met als doel het gebruik van open standaarden in de publieke sector te stimuleren.