Juist de onvoorspelbaarheid van het verloop van een pandemie vraagt om nieuwe toepassingen van AI-technologie.
Na genezing van het coronavirus val je in het gat van de ‘post-corona psychose’ van anderen. Dat wil zeggen dat de verwachting dat de mensen in je omgeving, op basis van de RIVM-richtlijnen, rationeel zouden aanvaarden dat mensen die 24 uur geen klachten meer hebben immuun zijn, wordt gelogenstraft. Eenmaal coronapatiënt, altijd coronapatiënt. En die zijn eng.
Bijzondere tijden vragen om bijzondere maatregelen. De kritiek op de vergaande maatregelen in China is verstomd. Italië is veranderd in een ‘sperrzone’. Mensen zonder toestemming op straat worden gearresteerd. Zieke mensen op straat kunnen tot twaalf jaar gevangenisstraf krijgen doordat zij de maatschappij in gevaar brengen. Hoe eng die patiënten wel zijn wordt ook bevestigd door de actie van de geheime dienst in Israel. De regering van Israël heeft, zij het door middel van een noodwet, besloten om door middel van cybermonitoring de mobiele telefoons van coronapatiënten te volgen. Op deze manier kunnen besmette mensen worden gelokaliseerd en kan worden gezien of zij zich wel aan quarantaineregels houden. Ook kunnen anderen, die zich in de nabijheid van dit soort gevaarzettende elementen bevinden, worden gewaarschuwd.
De Israëlische Association for Civil Rights noemde de actie “a dangerous precedent and a slippery slope”. Verder zijn er eigenlijk weinig protesten tegen de vergaande maatregelen door de verschillende Europese overheden. Het vrije verkeer is in Europa volledig tot stilstand gekomen. Geen buitenlandse reizen, blijf vooral op je plek. De vrijheid van meningsuiting is verstomd door de stortvloed van negatieve berichten over het virus. Weer honderden nieuwe besmettingen, een verdubbeling van overledenen. Wel financiële ondersteuning van het bedrijfsleven tot twintig miljard euro. Interessant dat de zorg, politie en onderwijs niettegenstaande stakingen er nauwelijks geld bij konden krijgen en nu het hele land afhankelijk wordt van die zorg, de regering het volk smeekt om deze groep extra te waarderen, alle hens aan dek. Ik ben benieuwd wat het effect voor deze groep zal zijn na de coronacrisis. We moeten met z’n allen door deze zure appel heen. Die moet vooral zuur blijven, geen positief nieuws, geen nieuws over genezingen. Blijkbaar is dat niet interessant genoeg.
Het lijkt er op dat de beperkende maatregelen en de negatieve toonzetting met graagte door de bevolking wordt aanvaard als een soort religieuze zelfbestraffingen tegen eerder ingenomen luchtigheid en ontkenning. Er is geen kritiek op beperking van de fundamentele rechten als de bestrijding van volksvijand nummer één, Corona, betreft. Registreer alles en gebruik alle data die voorhanden zijn.
Misschien terecht? Bij de eerste verschijnselen van corona in de Chinese stad Wuhan werd het wereldwijde verloop al door AI-programma’s? als BlueDot en Metabiota voorspeld. Algoritmes combineerden informatie van sociale media, officiële- en minder officiële gezondheidsrapportages en reis- en vliegbewegingen en kwamen daarmee tot een redelijke accurate voorspelling van het verloop voordat er ook maar een ziektegeval in Europa aan de orde was. Niets mee gedaan…
Juist de onvoorspelbaarheid van het verloop van een pandemie vraagt om nieuwe toepassingen van AI-technologie. Derek Wang, de CEO van het AI-bedrijf Stratifyd, stelde: Door de mens ongecontroleerde machine learning kan de oplossing zijn om dit soort ontwikkelingen te voorspellen. Laat AI zelf patronen identificeren in de chaos (noise), in plaats van het trainen op geselecteerde voorbeelden. Op die manier haalt het programma er zaken uit die de mens over het hoofd ziet of niet aan zou denken. Als je voorspelt moet je zoeken naar nieuw gedrag, niet naar oude patronen.
Laten we niet vervallen in onze oude instinctieve patronen, maar een open oog houden voor nieuwe ontwikkelingen, ook als de neiging bestaat ons terug te trekken in onze veiligheidscocon, verscholen achter muren van gehamsterd toiletpapier. En laten we ook de genezen patiënten als een positieve bijdrage zien aan de door Mark Rutte benoemde muur van immuniteit.
Rob van den Hoven van Genderen is docent robot- en internetrecht aan de VU en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Artificiële Intelligentie en Robotrecht (NVAIR)
