Data-hongerig met chat control
Een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen. Toch bekruipt mij het gevoel dat als het om privacy gaat, de politiek een bovennatuurlijk talent heeft om steeds weer dezelfde steen te vinden. De lessen uit de Toeslagenaffaire, over de risico’s van het gebruik van persoonsgegevens en profiling, lijken weggezakt. Tal van nieuwe data-hongerige initiatieven staan in de steigers. Sommige ingrijpend en ondoordacht, hoe nobel ook het beoogde doel. Zo bulldozeren Europese veiligheidsministers, waaronder minister Yeşilgöz, er een Europese wet door die al het digitale berichtenverkeer gaat scannen. De zogenaamde chat control. Het doel van de wet is verre van controversieel: het opsporen en verwijderen van kindermisbruikmateriaal online. De methode wordt door alle deskundigen naar de prullenbak verwezen.
De wet beoogt drie dingen. Ten eerste het opsporen en verwijderen van gekend beeldmateriaal. Dat is niet omstreden. Het materiaal is immers al aangemerkt als strafbaar. De tweede en derde doelstelling zijn dat wel. Enerzijds het met behulp van algoritmes identificeren van materiaal dat misbruik zou kúnnen zijn, anderzijds het opsporen van grooming; online kinderlokken. Het opsporen hiervan op de beoogde manier, is aantoonbaar onnauwkeurig en geeft vaak vals alarm. Dit vreet nodeloos veel politiecapaciteit, kan leiden tot valse verdenkingen en het is twijfelachtig of het leidt tot betere bescherming van kinderen.
De wet is voorgesteld door de Europese Commissie, die ongebruikelijk hard lobbyt voor een snelle behandeling door het Parlement. Voorzitter Ursula Von der Leyen probeerde jaren geleden als Duitse minister voor Gezinszaken al een soortgelijke wet door te drukken Dat strandde op een ‘nee’ van het Grondwettelijk Hof in Karslruhe. Het leverde haar de bijnaam “Zensursula” op. Facebook is groot voorstander van deze wet. Niet verrassend, want het krijgt min of meer de vrije hand in het screenen van álle berichtenverkeer, terwijl het toezicht een wassen neus is. Geheime diensten zijn minder voor de hand liggende voorstanders. Waarom is kindermisbruik een zaak van nationale veiligheid? De werkelijke reden laat zich raden: data-honger.
Zelfs de Juridische Dienst van de Raad van de Europese Unie – toch geen geitenwollensokken privacy-activisten – waarschuwt ongekend hard tegen het wetsvoorstel. Een studie die werd besteld door het Europees Parlement, toont eveneens aan dat het wetsvoorstel in zijn huidige vorm ondeugdelijk is. Naast ondergetekende zijn er meer tegenstanders en sceptici te vinden in de politiek. De Duitse regering is tegen, het Ierse parlement en de Franse senaat zijn uitermate sceptisch. De Nederlandse Tweede Kamer stemde onlangs tegen het verbreken van encryptie. Toch drijven de ministers en de Europese Commissie hun zin door. Ze laten zich door feiten, noch parlementen tegenhouden. In volle galop stevent de ezel op de steen af. Voor de zoveelste keer.
