Digitale transformatie komt in een versnelling en wordt ook een onderwerp in de boardroom. Tijd om aan de slag te gaan.
Digitale transformatie komt in een versnelling en wordt een boardroom onderwerp, zo blijkt uit twee onderzoeken.
De afgelopen tijd zijn twee onderzoeken uitgekomen en de inzichten daaruit over digitale transformatie zijn interessant om naast elkaar te bekijken. Allereerst het onderzoek naar de Overheid van Morgen. In dit onderzoek zijn gemeenten, ZBO’s en overheidsorganisaties gevraagd hoe hun organisatie er in de toekomst uit gaat zien en wat ervoor nodig is om daar te komen.
Ik ga hier alleen in op het onderwerp digitale transformatie uit dat onderzoek. Respondenten uit overheidsorganisaties zijn voor het overgrote deel van mening dat de komende jaren digitale transformaties in een versnelling komen. Meer dan 60 procent van de respondenten denkt bijvoorbeeld dat over vijf jaar 90 procent van hun dienstverlening digitaal verloopt.
De redenen hiervoor zitten enerzijds in de mogelijkheden van de techniek en anderzijds in de klantverwachting. Burgers accepteren van overheidsorganisaties niet meer dat hun klantbeleving te ver af ligt van wat ze in de commerciële sector gewend zijn. Waarom kun je met vijf muisklikken een Tesla 3 bestellen of met 3 muisklikken een nieuwe televisie en is het complex en tijdrovend als je iets dienstverlening van de overheid nodig hebt?
Als deze verwachting uitkomt, is het ook interessant te kijken naar het onderzoek van Nationaal Register (‘Nulmeting digitale transformatie in boardrooms in Nederland’). Marcel Thaens en Valerie Frissen deden onderzoek naar hoe er wordt omgegaan met technologische ontwikkelingen, waaronder digitale transformatie, in boardrooms in Nederland. Over de hele linie vinden respondenten in dit onderzoek dit een erg belangrijk onderwerp, waarbij een aantal respondenten aangeeft “totaal afhankelijk” te zijn van ICT.
De hypothese van de onderzoekers dat er meer over bedreigingen dan kansen gesproken wordt, blijkt ongegrond: er is veel oog voor de mogelijkheden die digitale transformatie meebrengt. Maar er zijn ook een aantal verbeterpunten. De belangrijkste gaan over het strategisch potentieel van digitalisering en het borgen van kennis. Uit het onderzoek blijkt dat bestuurders in boardrooms meer aandacht kunnen besteden aan het volgen en praten over ICT-trends en het bespreken van het strategisch potentieel ervan. Nu wordt digitalisering nog vaak operationeel of tactisch aangevlogen.
De tweede zorg is de afhankelijkheid van externe expertise. Circa tweederde (62 procent) van de respondenten acht zich afhankelijk van externe expertise en er is ook twijfel over het benodigde kennisniveau in de boardrooms zelf. Aanbevelingen hierbij zijn het aanstellen van een CIO of CDO, kennis borgen in de eigen organisatie, meer doen aan visievorming rond technologie en meer experimenteren met innovatie.
Het klinkt me als muziek in de oren als digitalisering Chefsache wordt. Digitaal leiderschap is immers cruciaal voor het welslagen van zo’n organisatieverandering. En het is een noodzaak als de verwachte versnelling van digitale transformatie op gang komt. Aan de slag!
Mark Elstgeest is programmamanager MedMij en partner bij Morgens. Zijn blogs op iBestuur zijn op persoonlijke titel.
