Duurzame digitalisering: Kamer dringt aan op samenhangend beleid
Het Actieplan Duurzame Digitalisering 2024-2025 moet dit jaar effect sorteren. Na de zomer debatteert de Vaste Kamercommissie Digitale Zaken met de bewindspersonen over de voortgang en de verdere uitwerking voor de periode tot 2030. Nu al zijn er bij fracties twijfels over de doeltreffendheid naar aanleiding van een voortgangsrapportage van Minister Beljaarts (EZ).
Digitalisering en verduurzaming zijn twee grote maatschappelijke en economische veranderingen die elkaar kunnen versterken, maar ook in de weg zitten. Digitalisering levert bijvoorbeeld nog altijd veel elektronisch afval op en verbruikt veel energie, maar kan ook zorgen voor verduurzaming door processen efficiënter te maken.
De overheid heeft een rol om in Nederland de kansen optimaal te benutten en de voetafdruk van de digitale sector te beperken. GroenLinks-PvdA-parlementariër Barbara Kathmann pleitte al in 2022 met een motie voor een integraal plan voor duurzame digitalisering, waarin zowel het verduurzamen van de digitale sector als het inzetten van digitalisering voor verduurzaming wordt meegenomen. Twee onderzoeken naar beide aspecten leidden vervolgens in juni 2024 tot het Actieplan Duurzame Digitalisering 2024-2025, opgesteld door de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering (NCDD).
Reeks acties in gang gezet
In een tussentijdse voortgangsrapportage gaf minister Dirk Beljaarts (EZ) onlangs aan dat er inmiddels verschillende onderzoeken zijn gestart. Adviesbureau Dialogic heeft bijvoorbeeld gekeken naar de energieflexibiliteit in de cloudsector en onderzoekt het energie- en waterverbruik van AI-modellen en de monitoring daarvan. Voor de zomer zijn de resultaten daarvan bekend. Ook wordt gewerkt aan de opzet van een Kenniscentrum, waar het mkb terecht kan voor vragen over Europese regelgeving op het gebied van duurzame digitalisering. Dit centrum moet eveneens voor de zomer actief zijn. Verder is er een verkenning geweest voor de vestigingsvoorwaarden voor datacentra en is een inventarisatie gestart rond de kansen van edge computing. Beljaarts geeft aan dat de overheid het goede voorbeeld kan geven met de ontwikkeling van een categorieplan duurzame ICT-inkoop voor de periode 2025-2030.
Kansen en knelpunten voor energiemanagement
Voor het onderdeel ‘Digitalisering inzetten voor verduurzaming’ doen TNO en de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering een onderzoek naar de knelpunten en kansen van innovatieve start-ups/scale-ups die zich bezighouden met systemen voor energiemanagement. Die kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een efficiënter gebruik van het stroomnet. Een probleem daarbij is, zo geeft Beljaarts aan dat het partijen in de praktijk niet altijd goed lukt hun behoefte onder de aandacht te brengen. Onlangs ging het Nederlands Materialen Observatorium van start en werkt TNO aan een Centre of Excellence for Data Sharing & Cloud. Het doel van beide is door het delen van data het gebruik van materialen te optimaliseren.
Nederland werkt niet alleen aan de thema’s die in het Actieplan Duurzame Digitalisering 2024-2025 zijn geformuleerd. Zo zijn er overleggen gestart met de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en met het Internationaal Energie Agentschap (IEA) rond de inzet van AI, energie-efficiëntie en digitalisering.
Kamercommissie uit zorgen
De GroenLinks-PvdA-fractie heeft naar aanleiding van de voortgangsrapportage in de Vaste Kamercommissie Digitale Zaken verschillende zorgen geuit over de fragmentatie in het beleid. Zo krijgt bijvoorbeeld de samenhang tussen dit actieprogramma en het Actieplan Groene en Digitale Banen volgens de fractie onvoldoende aandacht. Ook willen de parlementariërs van de minister meer informatie over de klimaateffecten van de overheids-ICT en is er voor de Kamer onvoldoende zicht op de manier waarop de overheid circulaire ICT en transparantie bij techbedrijven stimuleert.
NSC wil onder meer van de minister weten of het Nationaal Klimaat Platform ook wordt betrokken bij de invulling van het Kenniscentrum voor duurzame digitalisering. De partij vraagt zich ook af of de Nederlandse Digitaliseringsstrategie wel voldoende is afgestemd op het Actieplan Duurzame Digitalisering 2024-2025. De antwoorden van de minister op de zorgen van de Vaste Kamercommissie Digitale Zaken volgen binnenkort.
Lees ook:
