Middelburg is bezig met de digitalisering van haar dienstverlening. Dat gaat om veel meer dan stekkers en software, zegt burgemeester Harald Bergmann: “Het is een nieuwe werkwijze, voor iedereen.” Een werkwijze die de gemeente onder meer in staat moet stellen om ondermijnende criminaliteit beter te bestrijden.
Burgemeester Harald Bergmann, gemeente Middelburg: “Gemeenten in Zeeland en West-Brabant zijn hard aan het werk om de ondermijnende criminaliteit te bestrijden.”
De burgemeester
Wat kunnen bestuurders met informatie? Beter inspelen op vragen uit de samenleving, bijdragen aan een veilige en gezonde leefomgeving en de dienstverlening verbeteren, om maar wat te noemen. Informatie en de onderliggende benodigde digitalisering verdienen daarom een plek op de agenda van de burgemeester. De Digicommissaris, leden van de VNG-commissie D&I en het programma Digitale Agenda 2020 van VNG/KING voeren in het hele land gesprekken met burgemeesters, om de mogelijkheden van de informatiesamenleving te verkennen. In deze serie vertellen burgemeesters over de uitdagingen in digitalisering en informatievoorziening in hun gemeente.
De gemeente Middelburg viert dit jaar dat het 800 jaar geleden stadsrechten kreeg. Er zijn allerlei activiteiten, onder meer een Kinderconferentie: “Het thema was kinderrechten en het recht op gezonde voeding. Ze hebben onder meer de hapjes gemaakt voor de internationale conferentie over vrijheid, die we een paar weken geleden hielden.” Vrijheid is een belangrijk thema voor de stad, wat ook blijkt uit de Four Freedom Awards die elke twee jaar in Middelburg worden uitgereikt. Vorig jaar kreeg Angela Merkel de prijs.
Veiligheid is belangrijke prioriteit
Veiligheid is een ander belangrijk thema voor Middelburg. “Gemeenten in Zeeland en West-Brabant zijn hard aan het werk om de ondermijnende criminaliteit te bestrijden. Het is hier niet zo erg als in West-Brabant, maar ook wij hebben een groot landelijk gebied met leegstaande schuren waar criminelen zich ongestoord wanen. En veel seizoenswerk, wat het risico op mensenhandel met zich meebrengt. Om dat effectief tegen te gaan moeten onze medewerkers heel alert zijn en samenwerken. Als iemand zijn paspoort kwijt is en aan de balie een nieuwe vraagt, dan zijn we alert. Ook aan de digitale balie. En voor elke horecavergunning gebruiken we de wet BIBOB.”
Hij is zelf betrokken bij de audits voor de Wet Paspoortuitvoeringsregeling (PUN). Elke vier weken heeft hij overleg met het afdelingshoofd Publiekszaken en de medewerkster die de audits doet, over incidenten bij het verstrekken van paspoorten. “We hebben geen grote incidenten meegemaakt, maar er worden wel eens fouten gemaakt. Dat bijvoorbeeld iemand een pasje van iemand anders gebruikt om in te loggen, omdat het eigen pasje zoek is. Dat soort dingen mogen niet gebeuren en daar hebben we het dan over.” Een wethouder is verantwoordelijk voor ICT en betrokken bij alle audits. Behalve PUN. Bergmann: “Dat is historisch zo gegroeid. Ik laat het zo, want het geeft mij een goed gevoel voor hoe de dingen lopen. Paspoorten en rijbewijzen zijn cruciale documenten.”
Delen van informatie is cruciaal
De burgemeester van Middelburg bezocht onlangs een bijeenkomst van Zeeuwse burgemeesters met onder meer digicommissaris Bas Eenhoorn. Onderwerp was digitalisering en informatievoorziening. “Dat is een belangrijk onderwerp voor ons, ook in het licht van de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Het delen van informatie is daarvoor cruciaal, zowel binnen de muren van het gemeentehuis als met partners zoals de politie. Alle partijen hebben zoveel informatie en die wordt lang niet altijd goed gedeeld. Omdat het niet mag, omdat grondrechten zoals privacy gerespecteerd worden. Dat is belangrijk, uiteraard, maar we zullen wel een oplossing moeten vinden. Want als we informatie niet goed gaan delen dan lopen we nog meer achter op de criminelen.”
Niks doen is geen optie
Informatievoorziening – en daarmee het veilig delen van informatie – is een onderwerp van het programma Digitale Agenda 2020 van VNG en KING. Middelburg gebruikt een groot aantal diensten en voorzieningen die dit programma oplevert of ondersteunt, zoals de Berichtenbox en govroam. Bergmann benadrukt dat het programma meer is dan het invoeren van digitale voorzieningen. “Het vergt een complete omslag van onze organisatie. Mensen denken snel dat dit iets is van de IT-afdeling, dat het gaat om stekkers en software. Maar het is veel meer dan investeren in IT: het is een andere werkwijze, voor iedereen.”
Een werkwijze waarin veel meer wordt samengewerkt en informatie wordt gedeeld, vertelt hij. “Om dat goed te doen moeten we continu mensen bij elkaar brengen om te vertellen wat we doen en waarom. En een beetje druk erop zetten. We hebben als gemeenten binnen de VNG besloten om het op deze manier aan te pakken, nu moeten we het ook gaan doen.” Dat is, zo zegt hij, een hele klus. “Maar ik ben blij dat we het doen, want niks doen is geen optie meer.” De samenleving digitaliseert en gemeenten moeten mee: “Als gemeente ben je geen eiland. Je zult moeten samenwerken en communiceren, met andere overheden en daarbuiten. Of het nu gaat om de uitvoering van de WMO of de aanpak van adresfraude. Daarvoor heb je digitalisering nodig, zodat je met iedereen kunt communiceren. Eigenlijk geldt voor alle vlakken van digitalisering: het is belangrijk dat je beseft dat het ons heel veel kan brengen, maar dat we er ook veel werk aan hebben.”
