Een nieuwe naam!

Op 1 januari verandert de naam van KING in VNG Realisatie. We zijn dan nog duidelijker een onderdeel van de VNG, die gemeenten praktisch ondersteunt in hun uitvoering. Daar hoort ook het organiseren van het beheer van die voorzieningen bij.

Toen KING begon bouwde het voort op de erfenis van EGEM en Waarstaatjegemeente. We ontwikkelden standaarden en algemene ondersteunende producten voor gemeenten, zoals de architectuur GEMMA, maar hielden ons nog niet bezig met het realiseren van voorzieningen die gemeenten direct kunnen gebruiken. Die beweging zette wel snel in, met onder meer het beheer van het 14+netnummer en de oprichting van de Informatiebeveiligingsdienst. Later volgde gezamenlijke inkoop van telefonie. Langzaam zetten we samen met gemeenten stappen naar het ontwikkelen van echt gemeenschappelijke voorzieningen, die onder andere in het programma Digitale Agenda 2020 een plek kregen. Zoals de Gemeentelijke Gemeenschappelijke Infrastructuur en landelijke online diensten.

De naam van KING verandert, er komt een nieuwe directeur en onze aanpak en werkwijze veranderen de komende tijd mee. We ondersteunen op deze manier de veranderingen in de omgeving waarin we opereren. Gemeenten pakken zelf de regie op hun informatievoorziening, met gemeenschappelijke voorzieningen. Ze willen daarbij minder afhankelijk zijn van de expertise van de markt en hun opdrachtgeverschap versterken. Dat is de beweging van Samen Organiseren. Om met elkaar tot betere oplossingen te komen is veel coördinatievermogen, organisatie- en uitvoeringskracht, kennis en expertise nodig. Dat is de kerntaak van VNG Realisatie: het ondersteunen van gemeenten in hun gezamenlijke aanpak om de gemeentelijke uitvoering te verbeteren.

De Taskforce Samen Organiseren werkt momenteel aan het conceptualiseren en realiseren van een voor alle gemeenten gemeenschappelijke basis. Zoals een gezamenlijke architectuur en online voorzieningen. Dat is anders dan hoe het voorheen ging: toen werden voorzieningen 388 keer, bij elke gemeente, geïmplementeerd. De landelijke voorzieningen die nu worden opgeleverd laten zien hoe het werkt: gemeenten hoeven niet meer alles zelf te implementeren, maar sluiten aan op een voorziening en kunnen deze direct gebruiken.

Gaan gemeenten hun hele IT-landschap hiermee overhoop gooien? Nee, of in ieder geval: voorlopig niet. De Taskforce Samen Organiseren vergelijkt het met treinen en een spoor: gemeenten hebben een bestaand spoor met bestaande treinen. Ze kunnen dat spoor in één keer vervangen, maar dan loop je het risico dat er een tijd geen treinen rijden. De Taskforce kiest ervoor om een nieuw spoor aan te leggen, naast het bestaande, en daar nieuwe treinen te laten rijden. Als dat eenmaal goed functioneert, dan faseer je het oude spoor uit. Als gemeenten het zo aanpakken, dan kunnen ze relatief snel vernieuwen. Ze kunnen kiezen voor welk domein of onderdeel ze willen vernieuwen. Het is een stapsgewijze aanpak, wat betekent dat het niet in één keer perfect hoeft te zijn of dat iedereen precies hetzelfde moet gebruiken.

Een belangrijk onderwerp waar we ons in 2018 mee bezig gaan houden is beheer. Carolien Nicolai wijst er terecht op in haar blog op iBestuur: te vaak worden voorzieningen ontwikkeld die vervolgens niet worden beheerd en doorontwikkeld, omdat er geen organisatie is die zich daar mee bezighoudt. De VNG wil hier in 2018 een plan voor hebben uitgewerkt. Dat wil niet per se zeggen dat we een beheerorganisatie gaan optuigen die alles doet, want er zijn al een aantal organisaties die dit (op deelonderwerpen) doen. Zoals Dataland, het Inlichtingenbureau en diverse landelijke beheerpartijen. Het gaat dus niet over een organisatie, maar over het organiseren van beheer. Ook dat hoort bij het ondersteunen van gemeenten in hun uitvoering.

Ingrid Hoogstrate is waarnemend directeur van Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING), onderdeel van VNG.