In het streven naar betere dienstverlening en administratieve lastenverlichting is Digikoppeling, een van de bouwstenen van het NUP, randvoorwaardelijk. Gemeenten staan met de invoering daarvan voor de keus om zelf een pad te kiezen, of aan te haken op landelijke initiatieven.
Waar voorheen stapels papier nodig waren om een bouw-, reclame-, inrit-, kap- of sloopvergunning aan te vragen, is er bij een groeiend aantal gemeenten de mogelijkheid om dat (ook) digitaal te doen. Dat gebeurt met behulp van Omgevingsloket Online (OLO), een toepassing waarmee niet alleen een vergunning aan te vragen is, maar bijvoorbeeld ook te achterhalen is of voor werkzaamheden wel een vergunning nodig is.
Bij het werken met behulp van OLO maken gemeenten steeds vaker gebruik van Digikoppeling, een standaard die ervoor zorgt dat digitale gegevensuitwisseling tussen organisaties mogelijk is. De verwachting is dat het aantal gemeenten die gebruikmaken van Digikoppeling, de komende periode flink zal stijgen. Enerzijds omdat het aansluiten op de toepassing onderdeel uitmaakt van het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-Overheid (NUP), en daarmee voor gemeenten een verplichting is. Anderzijds worden de komende periode steeds meer voorzieningen gekoppeld aan Digikoppeling, waaronder Berichtenbox en Lopende Zaken van Mijn Overheid, Digilevering en Digimelding. Ook de koppeling met de Landelijke Voorziening WOZ behoort ertoe, de voorziening waarin de WOZ-gegevens van alle gemeenten zijn verzameld, en waar gemeenten voor 1 januari 2014 op aangesloten moeten zijn.
Gezamenlijke uitvraag
Het feit dat steeds meer voorzieningen worden aangesloten op Digikoppeling, maakt het voor gemeenten interessant om te kijken naar een gezamenlijke aanpak van aansluiten. Zij kunnen ervoor kiezen om bij iedere voorziening apart op Digikoppeling aan te sluiten (‘een digitale postbode’), maar zij kunnen ook aanhaken op een basisinfrastructuur, waar alle voorzieningen nu en in de toekomst over heen lopen (‘een digitaal postkantoor’). Om in beeld te brengen welk aanbod voor gemeenten voorhanden is, en daarnaast een gezonde marktwerking te creëren, zijn KING (Operatie NUP) en Logius bezig met een marktscan bij leveranciers die een ‘digitaal postkantoor’ kunnen leveren.
Beide organisaties benadrukken dat het gaat om ‘uitzoekwerk’, en uitdrukkelijk niet de bedoeling is om het hele aanbestedingstraject van gemeenten over te nemen. Het werk van KING en Logius resulteert in een ‘menukaart’, waarop onder meer mogelijkheden zijn verzameld over leveranciers en functionaliteiten. Gemeenten wordt aangeraden om de menukaart te matchen met hun eigen situatie, en op basis daarvan een besluit te nemen. Een besluit dat op den duur geld oplevert, mits wel goed is nagedacht over hoe de infrastructuur wordt gekoppeld met de bestaande (backoffice-)systemen.
In de eerste helft van juni kan een menukaart aan gemeenten worden aangeboden. Gemeenten wordt geadviseerd om daar op te wachten, ook zij die al een aanbieding van een leverancier op zak hebben. Het opzetten van een ‘digitaal postkantoor’ zal voor veel gemeenten betekenen dat zij dit jaar extra moeten investeren, een stap die mogelijk bestuurlijke besluitvorming vraagt. Ook de keus van gemeenten hoe binnenkort aan te sluiten op de LV WOZ is een belangrijk argument om, op basis van de menukaart, aan de slag te gaan met Digikoppeling.
Of burgers, bedrijven en instellingen, de belangrijkste doelgroepen van gemeenten, iets zullen merken van het aansluiten op Digikoppeling, of op een landelijke infrastructuur? In directe zin niet. Indirect is dat wel het geval. Zo zal het gegevensverkeer tussen overheidsorganisaties steeds efficiënter en effectiever plaatsvinden. Bijvoorbeeld rondom het OLO, of rondom het Handelsregister. Dat zal er onder meer toe leiden dat bedrijfsgegevens straks gemakkelijker en sneller bij gemeenten terecht zullen komen.
Randvoorwaardelijk
Het opzetten van een digitaal ‘postkantoor’ is niet bepaald een sexy onderwerp. Ook zullen portefeuillehouders er niet snel mee in de belangstelling komen te staan. Wél is het een onderwerp waardoor gemeenten op termijn efficiënter en effectiever kunnen werken. Daarbij draait het vooral om hergebruik van gegevens, waardoor je die gegevens niet meer in de eigen informatiehuishouding hoeft bij te houden. Dat kan er op den duur bijvoorbeeld toe leiden dat de belastingdruk van gemeenten omlaag kan.
In het streven van de overheid naar betere dienstverlening en administratieve lastenverlichting is Digikoppeling een voorziening die randvoorwaardelijk is. De toepassing is noodzakelijk om gebruik te kunnen maken van andere voorzieningen, waaronder LV WOZ, de Berichtenbox en Lopende Zaken van MijnOverheid of bijvoorbeeld Digilevering. Gemeenten staan daarbij voor de keus of zij bij iedere nieuwe voorziening zelf een koppeling willen leggen, of dat zij willen aanhaken op een infrastructuur waar nu en in de toekomst alle voorzieningen overheen (kunnen) lopen.
Met andere woorden: kiezen zij ervoor om zelf paden te zoeken en te gaan (met meerdere digitale postbodes), of kiezen zij ervoor om gebruik te maken van en aan te sluiten op één gebaand pad (een digitaal postkantoor)…?
Operatie NUP (KING) en Logius zijn in april gestart met een tijdelijk traject waarin gemeenten worden ondersteund bij het implementeren van Digikoppeling. De activiteiten, die plaatsvinden in nauwe samenwerking met leveranciers, zijn er met name op gericht om gemeenten zo veel mogelijk te ontzorgen.
