Het BIT kan een belangrijke bijdrage leveren door niet een zoveelste toezichthouder te zijn, maar een pleitbezorger van een andere denkwijze.
In zijn blog van 6 oktober brak Bert Hogemans een lans voor het groot durven dromen bij overheids-IT, maar het nastreven van deze dromen met realistische doelen. Hij vroeg mij welke rol het recent opgerichte Bureau ICT-Toetsing (BIT), zou kunnen hebben in het matchen van politieke ambitie en praktisch realisme.
Bert, er is al veel gezegd en geschreven over het nut van het BIT. De toetsing van het BIT komt bovenop een rijke schakering van reeds bestaande toetsingen en beoordelingen. En de betreffende Gateway Reviews, ICT-haalbaarheidstoetsen, interne CIO-toezichtmechanismen en Rijks-audits hebben de afgelopen jaren ook niet tot een aantoonbare verbetering geleid in de beheersbaarheid van Rijks IT-projecten. Tussen politieke ambities op het gebied van informatievoorziening en de realisatie daarvan blijft een gapend gat zitten.
Wat opvalt bij de belangrijkste aanbeveling van de commissie-Elias, de instelling van het BIT, is dat dezelfde manier van denken lijkt te zijn gebruikt die ook ten grondslag ligt aan het probleem dat men betracht op te lossen. De meeste IT-projecten van enige omvang zijn bij overheidsinstanties verworden tot een ondoorgrondelijke kluwen van regulering en toezicht, allemaal bedoeld om eerdere misstanden voortaan te voorkomen. De bureaucratie die bedoeld is om projecten beter beheersbaar te maken werkt echter vooral averechts.
Het leidt bijvoorbeeld tot steeds meer detail en dus rigiditeit in de vooraf bepaalde definities van oplossingen, terwijl uit de praktijk keer op keer blijkt dat de echt werkende en waardevolle oplossingen gaandeweg pas duidelijk worden. Bovendien neemt met alle noodzakelijke verantwoording voorafgaand en tijdens IT-projecten de doorlooptijd voor echte resultaten exponentieel toe, waardoor de werkelijke haalbaarheid van het project pas duidelijk wordt als er al zoveel inspanning, tijd en geld is verbruikt dat alleen nog de wal het schip kan keren. Kortom, de maatregelen die we keer op keer bedenken voor betere beheersbaarheid leiden tot resultaten waar we niets aan hebben. En die realiteit ontdekken we pas als we het niet meer willen toegeven.
Einstein zei: “Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.” Dit is precies wat er mis is gegaan bij eerdere pogingen om de beheersbaarheid van publieke IT-projecten te vergroten. Er wordt namelijk hardnekkig vastgehouden aan een fundamentele overtuiging: “De wereld is maakbaar; het is vorm te geven volgens een vooraf gedefinieerd plan.” Het mislukken van IT-initiatieven is in dat geval dus niet het gevolg van inherente onvoorspelbaarheid, maar moet dus zijn ontstaan door onvoldoende gedetailleerde plannen of onvoldoende toezicht op de uitvoering volgens plan.
Als het BIT een belangrijke bijdrage kan leveren in het oplossen van het probleem, dan is dat het doorbreken van deze fundamentele misvatting. De uitkomst van IT-projecten, zeker op de schaalgrootte die de Rijksoverheid in de regel hiervoor hanteert, wordt bepaald door een zeer complex en daardoor zeer onvoorspelbaar samenspel van technologie, organisatorische structuren, politieke belangen en veranderende wetgeving. De manier om hier op een beheersbare manier mee om te gaan is niet steeds meer gedetailleerde plannen en uitvoeriger toezicht invoeren. Integendeel: met de erkenning van de inherente onvoorspelbaarheid ontstaat ruimte om te denken op kleinere schaal met grotere bewegingsvrijheid. Stapsgewijs kunnen we de werkelijke mogelijkheden van de technologie en de werkelijke praktische waarde daarvan valideren. Met kleinere stappen nemen we minder hooi op onze vork ten aanzien van tijdslijnen en financieel commitment, terwijl de variabiliteit kleiner is en dus de beheersbaarheid per stap groter. En zelfs als onze ideeën niet haalbaar blijken, is het risico beperkt tot de investeringen in één mislukte stap, in plaats van het volledige project. Hiermee verdwijnt de noodzaak tot veel bureaucratie.
Bert, om een antwoord te geven op jouw vraag: het BIT kan een belangrijke bijdrage leveren door niet een zoveelste toezichthouder te zijn, maar juist een pleitbezorger van een andere denkwijze dan die het probleem heeft gecreëerd. Waar ik benieuwd naar ben is of jij het bovenstaande uit de praktijk herkent.
“met alle noodzakelijke verantwoording voorafgaand en tijdens IT-projecten [neemt] de doorlooptijd voor echte resultaten exponentieel toe”.
Het is juist het ontbreken van ‘project control’ die leidt tot uitloop. De controlemomenten dienen tot zo-nodige bijsturing cq. stopzetting.
Daarnaast is er een verschil tussen complexe en gecompliceerde projecten.
‘Wicked problems’ en ‘wijzigende wetgeving’ worden te vaak als oorzaak-excuus gebruikt.
De huidige consternatie rond het gemeentelijk applicatie-landschap vs. toeleveranciers is symptomatisch. Maar daar heeft het BIT geen greep op.
“onvoldoende gedetailleerde plannen of onvoldoende toezicht op de uitvoering volgens plan.’
Hier is sprake van onkunde of onwil, of beide. Het BIT zou bekend moeten zijn met het werk van Bent Flyvbjerg. Daarvoor hoef je ‘Outside-the-box’ te denken, dat is ‘Inside-the-box’.
Met ‘alles begrijpen is alles vergeven’ komen we er niet. Niet meer.
Waar doelde Einstein precies op met: “Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt”. Heeft iemand daar al het juiste antwoord op gevonden of is dit gewoon een quote van het grootste genie allertijden en maken we alleen gebruik van zijn woorden om ergens naar te verwijzen wat we niet exact kunnen benoemen. Diegene die namelijk het antwoord heeft weet ook waar de oplossing in gezocht moet worden!
John, Als we er eens van uit gaan dat het een bepaalde manier van denken is die ons bracht waar we nu zijn – op de overgang naar informatiemaatschappij (pak-um-beet: Internet, overal computers, datahooibergen zover het oog reikt – en nog verder)… wat zijn dan vandaag de dag de hardnekkige problemen die om oplossing schreeuwen en toch maar niet opgelost worden – hoe hard mensen ook proberen?
@John : klopt.
Voor “The thinking it took to get us into this mess is not the same thinking that is going to get us out of it.” wordt Einstein’s boek ‘Ideas and Opinions’ als bron genoemd. Maar het is daarin niet (in die vorm) terug te vinden.
Als je kennis hebt over het domein van ICT dan moet je minimaal ook kennis hebben van alle andere domeinen die er bestaan en dat zijn er nogal wat. Vervolgens moet je al die domeinen begrijpen en als je dat eenmaal onder de knie hebt kun je er vanuit wijsheid de enige juiste richting aan geven. Er bestaat dus kennelijk een maakbare wereld (wetenschap)en een echte wereld waarin de mens organisch is verbonden met de natuur. Het gekke alleen is dat we denken dat het een eenheid vormt.
“Everything is energy and that`s all there is to it. Match the frequency of the reality you want and je cannot help but get that reality. It can be no other way. This is not philosophy. This is physics.” – Albert Einstein
De huidige frequentie is digitaal en dat kunnen we zien als het antideeltje van de menselijke natuur. Zijn er teveel antideeltje dan stoot het de menselijke natuur af.
M.a.w. de balans is zoek, de mens maakt geen onderdeel meer uit van het systeem en voelt zich daardoor niet meer verantwoordelijk als er dingen misgaan. Neemt niet weg dat ze het weldegelijk zien waar het fout gaat maar weten inmiddels dat ze toch geen enkele invloed kunnen uitoefenen op het systeem.
De kracht van de gulden snede bij het creëren van harmonie komt voort uit zijn uniek vermogen om de verschillende delen van een geheel te verenigen zodat elk zijn identiteit behoudt, maar toch kan versmelten tot het algemene patroon van het geheel.
Gyorgy Doczi, De kracht van grenzen
Iedere organisatie zal dus eerst opzoek moeten gaan naar zijn eigen persoonlijke kernkracht om vervolgens vanuit die kernkracht zelf vast te kunnen stellen waar de organisatie daadwerkelijk behoefte aan heeft. Pas dan kan heel gericht de juiste vraag richting de ICT branche gesteld kan worden. Ben er van overtuigd dat de ICT branche deze vraag volledig kan beantwoorden en naar volle tevredenheid van de klant een werkend systeem kan afleveren.
Jan, als iedereen die echt wil meewerken aan het vinden van de oplossing voor dit inmiddels mondiaal geworden probleem dan denk ik dat het goed is om ons eens te gaan buigen over de gevolgen van lineair continuum waarin we terecht zijn gekomen. Als we dit met z`n allen begrijpen dan weten we op dat moment ook dat de wetenschap ons maar de halve waarheid heeft voorgespiegeld. Juist door de deeloptimalisatie zijn we een punt voorbij geschoten dat het zich niet langer zomaar kan verbinden met de eenheid van alles wat er is. Het is niet voor niks dat ze binnen de wetenschap elkaar soms de tent uitvechten omdat ze pal staan voor hun persoonlijke verkokerde visie. Begrijp me niet verkeerd, wetenschap heeft ons veel gebracht en ben zelf dol op alles wat met techniek te maken heeft. Maar er is iets fundamenteels niet goed aan onze huidige manier van denken over hoe de wereld in elkaar steekt. Ja alles is terug te voeren tot dat ene kleine atoom waar we heel veel over te weten zijn gekomen maar in de echte wereld zijn er ontelbare atomen die elkaar continu beinvloeden. Het is maar waar jezelf in wilt blijven geloven.
John, Wetenschap is leuk. Techno ook. En als je ze met een (groot) korreltje zout weet te nemen, wordt het alweer wat ‘begrijpelijker’. Maar … wat betekent hetgeen je hier ‘op tafel’ legt nu in termen van een (eerste) antwoord op mijn vraag?
Dat er voor de echte oplossing meer kennis nodig is dan waar tot nog toe gebruik van is gemaakt. Zodra dit gaat plaatsvinden dan kan jouw vraag pas beantwoord worden en om je eerlijk de waarheid te zeggen is het kalf haast verdronken dus is iedere dag dat we wachten misschien al te laat! Echt de huidige tijdgeest vraagt om een echte gelijkwaardige samenwerking tussen de nog altijd botsende wereldbeelden van wetenschap en spiritualiteit. Een hele mooie mensvriendelijke invalshoek lijkt mij.
Kijk, John, wellicht heb je (helemaal) gelijk. Veel van wat je zegt kan ik goed volgen. Maar hoe komen we daar? Welke steen-van-nu kunnen we nu in de vijver-van-nu werpen opdat de golven een interferentiepatroon tot aanzijn helpen komen die ons alvast een beetje in de goede richting doen vloeien?
Dat is een goeie vraag Jan en ik denk dat ik die wel kan beantwoorden maar ik vraag mij af of dit wel het juiste forum daarvoor is. Als autodidact ben je binnen de wetenschap niet welkom en dat komt omdat je dieper op de materie in bent gegaan en gezien hebt waar het fundamenteel fout zit. De afgelopen 12 jaar jaar heb ik mij daar fulltime mee beziggehouden en ben eigenlijk heel erg blij met wat ik heb ontdekt. Daarom is de teleurstelling bij mij groot als blijkt dat onze Nobelprijswinnaar Gerard `t Hooft geen tijd wil en kan vrij maken om met mij de dialoog aan te gaan om te praten over de samenhang van de deeltjes waar we alsmaar geen vat op kunnen krijgen. Hij houdt zich liever bezig met zijn onderzoek naar dat kleinste deeltje. Met alle respect voor deze man maar wie is hij dan wel om mij daarvoor te weigeren als ik aangeef dat ik iets heb ontdekt wat een bijdrage aan de oplossing van dit probleem zou kunnen opleveren. Hij zou mij toch gewoon met mij in gesprek kunnen gaan. Hij weet toch precies hoe alles werkt! Hij kan mij toch precies uitleggen dat wat ik heb ontdekt niet zo werkt, of zou het misschien ook andersom kunnen zijn? We zullen het nooit weten.
Maar goed Jan er zijn genoeg andere wegen te ontdekken maar daar moet je wel in geloven. Precies ook zoals je wel of niet geloofd wat de Hubble telescoop ons laat zien of zijn het de formules die voort zijn gekomen uit het onderzoek van het kleinste deeltje die deze beelden maken? Gerard `t Hooft gelooft er heilig in maar heeft waarschijnlijk niet in de gaten dat het zijn formules zijn die hij herkent als de wetmatigheden van ons universum. Wubbo Ockels is in de ruimte geweest en hij heeft met eigen ogen gezien dat er maar 1 levende planeet voor het menselijk oog zichtbaar is en dat is onze aarde en daar geloof ik heilig in. Zijn lezing kun je via deze link terugvinden: http://www.youtube.com/watc…
Als je hier verder over wilt brainstormen gebruik dan graag mijn mailadres info@pakua-adviseurs.nl Ik wil voorkomen dat er een discussie op dit forum gaat ontstaan van wat wel en wat niet klopt. Alles mag er zijn maar wordt pas relevant als je het in een bepaalde context gaat plaatsen. Dan pas gaan de natuurwetten echt werken op deze context.
Wat ik graag zou zien, John, is hoe het ‘balletje’ dat je vanuit jouw realm opgooit, zijn vertaling vindt in een nieuw level of thinking dat geheid tot nieuw doen gaat leiden. Nieuw doen dat alweer meer correspondeert met wat jou voor ogen staat. Dat is waar Einstein het m.i. over had. Als je huidige oplossingsruimte vrijwel is uitgeput, is een nieuw level of thinking nodig dat (veel van) het aanwezige op een volstrekt nieuwe manier in een veel grotere oplossingsruimte plaatst. En daarmee ben ik weer terug bij mijn vraag in reactie #3 hierboven. Een antwoord op die vraag zou ons wel eens iets heel verrassends kunnen zeggen over het BIT, Cie Elias en wellicht meer.
Dag Jan, het lijkt een herhaling van zetten en natuurlijk kan ik je het antwoord geven. De vraag is of je het dan ook kunt bevatten. Een wijze les die ik ooit van iemand heb gekregen is dat als je een vraag kunt stellen, en de vraag die jij hebt gesteld is duidelijk een vraag die van heel diep komt, dan weet je het antwoord zelf al. Je moet dus naar binnen om het daar dan ook op te kunnen gaan halen. Zodra je bewust bent van het antwoord kun je het ook van binnen naar buiten laten stromen. Ik hoop echt dat je de kracht kunt opbrengen om zelf antwoord te krijgen op jouw vraag. Ik ben daar geweest dus kan ik je misschien helpen als je onderweg vragen tegenkomt waar je moeilijk grip op kunt krijgen. Je hebt overigens volkomen gelijk dat de mens schreeuwt om hulp voor het bepalen van de juiste richting. Die richting heb ik in mijn reactie 10 aangegeven maar daar moet je wel diep van binnen in geloven om vervolgens ook de moed te hebben om het ook uit te gaan dragen dat het noodzakelijk is om het vanuit een breder perspectief te gaan bekijken. In ieder geval breder als dat we tot nog toe gewend waren.
DE BITTERE NOODZAAK OM VRAGEN TE STELLEN ALS WE IETS NIET BEGRIJPEN!
http://www.pakua
De waarom doen we de dingen zoals we ze doen vraag wordt zelden of nooit gesteld. Misschien heb ik dit forum wel verkeerd ingeschat en is het een extra controle orgaan binnen het domein van de ICT zelf. De echte oplossing voor dit steeds groter wordende probleem kan alleen worden opgelost als we er vanuit een breder perspectief naar gaan kijken. Er moet en zal een vastgeroest patroon doorbroken moeten worden en dat is eigenlijk het laatste wat ik er over wil zeggen. De intentie om het goed te willen doen is zuiver maar vindt plaats in een deelgebied van het geheel en het is jammer dat we dat niet willen erkennen dat dit werkelijk zo is.
Ben ik hier bij de zaaduientelers?
Een hele slimme opmerking van waarschijnlijk iemand met heel veel kennis maar die dus kennelijk niet begrijpt waar dit precies over gaat. Geeft precies ook aan dat er dus iets ontbreekt in je huidige kennisbank. Iets kunnen analyseren vanuit de eenheid is een totaal andere tak van sport. Misschien toch een idee om je eens wat meer te gaan verdiepen in waarom het aldoor misgaat en wij allemaal met onze vinger wijzen naar de ICT sector als de schuldige. Kan zomaar zijn dat ik in de juiste richting wijs, heb je daar al weleens over nagedacht? Een prettige dag nog verder!
Misschien werkt deze link wel naar het artikel:DE BITTERE NOODZAAK OM VRAGEN TE STELLEN ALS WE IETS NIET BEGRIJPEN!
http://www.pakua
Begrijpen we misschien ook beter dat we eerst zelf opzoek moeten gaan naar het juiste antwoord om vervolgens daaruit de juiste vraag te kunnen formuleren die geschikt is voor een breder publiek. De mens staat voor een nieuwe uitdaging en dat is het opnieuw ontdekken van de eigen geestkracht! Nu volgen we klakkeloos wat de wetenschap ons verteld wat wel en wat niet goed voor ons is. En dat in de wetenschap dat ook zij het niet zeker weten.