Europese landen maken zich hard voor online kinderrechten
27 Europese landen, waaronder Nederland, hebben de zogeheten Jutland-verklaring ondertekend. Dat gebeurde tijdens de informele Telecomraad, die plaatsvindt op 9 en 10 oktober in Horsens, Denemarken. De verklaring roept op tot het streng handhaven van bestaande wetgeving zoals de Digital Services Act (DSA) en het verplichten van bedrijven om voldoende maatregelen te nemen om kinderen te beschermen die gebruik maken van hun diensten.
Lootboxes
In de verklaring spreken de landen af om samen te werken aan een veiligere digitale wereld voor kinderen. 25 EU-lidstaten plus Noorwegen en IJsland stellen vast dat de huidige regels, zoals de DSA, beter moeten worden nageleefd en gehandhaafd. Daarnaast willen ze nieuwe regels tegen manipulatieve ontwerpen, zoals oneindig scrollen en automatisch afspelende video’s in sociale media, en tegen trucs in games om kinderen geld te laten uitgeven. Het gaat dan bijvoorbeeld om lootboxes, ‘verrassingspakketten’ waarbij je vooraf niet weet wat je koopt, en in-game aankopen, zoals betalen-om-te-winnen.
‘Online leren, ontspannen en contact maken is voor kinderen heel waardevol,’ zegt demissionair staatssecretaris Digitalisering Van Marum. ‘Maar we zien ook de keerzijde: pesten, schokkende beelden, ongewenste contacten en gezondheidsproblemen door te veel schermtijd. Daarom moeten sociale media en andere bedrijven die een online dienst aanbieden hun verantwoordelijkheid nemen.’ Van Marum noemt de verklaring een ‘krachtig signaal dat de online veiligheid van kinderen voorop staat.’
Privacy en veiligheid
Een deel van de game-industrie heeft er een handje van om kinderen veel geld afhandig te maken door ontwerpkeuzes. Ook de privacy en veiligheid van kinderen laat in veel online games te wensen over. Met de Jutland-verklaring pleiten de ondertekenende landen daarom voor het aanpakken en beperken van deze schadelijke elementen. Van de EU-lidstaten tekenden alleen Estland en België de verklaring niet.
Online leeftijdsverificatie
Een omstreden onderdeel van de verklaring is de roep om online leeftijdsverificatie. De landen stellen dat leeftijdsverificatie kan helpen om kinderen te beschermen tegen grote risico’s. Dat moet wel op een betrouwbare, veilige en privacyvriendelijke manier gebeuren en altijd in proportie tot de risico’s.
De landen wijzen erop dat leeftijdsverificatie in de offline wereld vaak standaard zijn op het moment dat het gaat om diensten of producten met wettelijke leeftijdsgrenzen en waarvan de schadelijkheid voor kinderen onomstotelijk vaststaat, zoals alcohol en tabak. In sommige gevallen is het zelfs al wettelijk verplicht, zoals bij online gokken.
President Von der Leyen heeft een aantal experts om advies gevraagd over een leeftijdsgrens voor sociale media en andere digitale diensten. Dat advies wordt voor het eind van het jaar verwacht.
Beter laat dan nooit
Beter laat dan nooit is Europa zich de laatste tijd harder gaan maken voor online kinderrechten. In juli 2025 zijn de Europese richtsnoeren voor de bescherming van kinderen, vastgesteld. Die verplichten online platforms om passende maatregelen te nemen voor de privacy en veiligheid van kinderen. Met de aangekondigde Digital Fairness Act wil de EU verslavend ontwerp in sociale media en games tegengaan. In Nederland loopt onder meer een campagne om ouders en verzorgers bewust te maken van verantwoord smartphonegebruik.
Lees ook:
