Van bovenaf bekeken: hoe AI en satellietdata woningbouw versnellen

Met kunstmatige intelligentie en satellietbeelden brengt EY een innovatieve oplossing voor het monitoren van woningbouwprojecten. Zonder fysieke inspecties, maar met scherpe inzichten. Een technologie die beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengt.

Slimmer bouwen begint in de ruimte

De woningbouwopgave in Nederland is urgent: tot 2030 moeten er bijna een miljoen nieuwe woningen verrijzen. Tegelijk groeit de behoefte aan datagedreven besluitvorming. EY ontwikkelde een AI-tool die satellietbeelden analyseert en daarmee een nieuwe standaard zet in vastgoedmonitoring. De tool werkt onafhankelijk van weersomstandigheden en daglicht, en maakt gebruik van hoge resolutiebeelden (tot 30 cm) via het Nederlands ruimtevaartprogramma NSO, aangevuld met Europese data. Dankzij regelmatige updates is de tool direct inzetbaar binnen GIS-systemen.

Satellieten als monitor

Traditionele monitoring van bouwprojecten is traag en arbeidsintensief. Gemeenten en ministeries zijn afhankelijk van telefoontjes, inspecties en verouderde kaarten. EY’s AI-model herkent automatisch bouwactiviteiten op satellietbeelden en biedt een schaalbare oplossing voor het volgen van woningbouw. Binnen een opdracht voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werd deze technologie ingezet als proof of concept. De resultaten tonen aan dat satellietdata, gecombineerd met slimme algoritmes, een krachtig instrument zijn voor beleidsmonitoring.

Technologie die vooruitkijkt

De AI-tool is getraind om veranderingen in het landschap te herkennen: van gras naar zand, van fundering naar woning. Dit maakt het mogelijk om bouwvoortgang te volgen zonder fysieke aanwezigheid. De technologie is niet alleen efficiënt, maar ook schaalbaar. EY werkte samen met een voormalig NASA-expert om het model te verfijnen, met een herkenningsgraad van circa 70% — een indrukwekkend resultaat gezien de beperkte dataset.

Van bosbranden tot bouwplaatsen

De technologie is wereldwijd inzetbaar. In Australië werd het model gebruikt om schade aan gebouwen na bosbranden te classificeren. In het Midden-Oosten monitorde EY de aanleg van pijpleidingen. Deze internationale toepassingen tonen aan dat visuele data en AI breed toepasbaar zijn — van rampenbestrijding tot infrastructuurontwikkeling. De Nederlandse woningbouwcase is uniek door de maatschappelijke relevantie en de beschikbaarheid van open satellietdata.

Wat komt er nog aan?

De huidige tool is slechts het begin. EY onderzoekt hoe bestemmingsplannen gekoppeld kunnen worden aan het model, wat de nauwkeurigheid en beleidswaarde verder vergroot. Ook het voorspellen van ontwikkelingen en het automatisch signaleren van afwijkingen behoort tot de toekomstige mogelijkheden.

Uitdagingen en leerpunten

Het trainen van het model bracht technische uitdagingen met zich mee. Satellietbeelden geven geen informatie over hoogte of interne structuur van gebouwen. Ook de frequentie van beeldopnames en bewolking zijn beperkingen. Toch biedt de technologie een solide basis voor verdere ontwikkeling. Door databronnen slim te combineren ontstaat een systeem dat niet alleen monitort, maar ook adviseert.

Aanbevelingen voor organisaties

Wil je als organisatie starten met AI-gestuurde satellietmonitoring? Dan zijn dit de belangrijkste tips:

• Begin klein: test op enkele locaties en leer van de resultaten.
• Integreer databronnen: combineer visuele data met vergunningen en kadastrale informatie.
• Werk samen: betrek beleidsmakers, techpartners en dataleveranciers.
• Zorg voor governance: regel toegang, beheer en privacy.
• Schaal slim: kies infrastructuur die meegroeit.
• Investeer in datakwaliteit: zonder goede input geen bruikbare output.
• Maak data onderdeel van beleid: veranker monitoring in strategische processen.

De toekomst van vastgoedmonitoring

Alles wat visueel waarneembaar is, kan in principe geanalyseerd worden. Denk aan het detecteren van illegale bouw, het volgen van vergunningen of het monitoren van milieueffecten. EY’s AI-tool laat zien wat mogelijk is als technologie, data en beleid samenkomen. Geen experiment, maar een werkende oplossing die woningbouw slimmer maakt.

Meer weten?

Neem voor meer informatie en het volledige rapport ‘Hoe kunnen satellietbeelden BZK informeren over de voortgang van de flexwoningbouw?’ contact op met Daan Kerkhof, Director EY-Parthenon Nederland.

EY gelooft in technologie als versneller van beleid en ontwikkeling. Samen met vertrouwen de toekomst vormgeven — dat is waar deze innovatie voor staat.