Woningbouw monitoren zonder fysieke inspectie met satellietdata en AI

Wat als je de voortgang van woningbouwprojecten realtime kunt volgen — zonder één stap op locatie te zetten? Geen telefoontjes, geen inspectierondes, geen giswerk. EY ontwikkelde een AI-tool die satellietbeelden analyseert en daarmee een nieuwe standaard zet in vastgoedmonitoring.

De urgentie: woningbouw versnellen met slimme technologie

Nederland staat voor een ongekende woningbouwopgave: tot 2030 moeten er circa 900.000 nieuwe woningen verrijzen. Tegelijk groeit de behoefte aan datagedreven sturing. Overheden en marktpartijen zoeken naar manieren om grip te houden op verspreide projecten, zonder te vervallen in tijdrovende en foutgevoelige processen. EY’s AI-tool biedt een oplossing: met behulp van satellietdata wordt de voortgang van bouwprojecten automatisch en objectief in kaart gebracht.

De tool werkt met ultra-hoge resolutiebeelden (tot 30 cm) via het NSO, aangevuld met Europese data op 10 meter resolutie. Dankzij wekelijkse en maandelijkse updates is het systeem GIS-ready en direct inzetbaar. 

Slimme monitoring: van proof of concept naar beleidsinstrument

Binnen een opdracht voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werd de technologie toegepast op flexwoonprojecten. De AI-tool herkent automatisch bouwactiviteiten en biedt inzicht in de voortgang — zonder fysieke inspecties. Dit resulteerde in een proof of concept met potentie voor nationale en internationale opschaling.

De technologie achter de tool

Het AI-model is getraind om veranderingen in terrein en bebouwing te detecteren: van gras naar zand, van fundering naar woning. De tool verwerkt grote hoeveelheden geospatiale data en herkent kenmerken zoals ontruimingen en bouwstatus. Dit maakt het mogelijk om projecten op afstand te volgen en sneller te reageren op afwijkingen of vertragingen.

Internationale toepassingen: van rampenrespons tot infrastructuur

De technologie is wereldwijd inzetbaar. In Australië werd de tool gebruikt om schade aan gebouwen na bosbranden te classificeren. In het Midden-Oosten monitorde EY de voortgang van pijpleidingbouw. Deze cases tonen aan dat visuele data en slimme algoritmes breed toepasbaar zijn — van woningbouw tot infrastructuur en rampenrespons.

Uitdagingen en inzichten

Satellietbeelden bieden geen informatie over hoogte of interne structuur. Ook de frequentie van beelden en weersomstandigheden vormen beperkingen. Toch biedt de technologie een solide basis. Door koppeling met andere databronnen — zoals vergunningen en bestemmingsplannen — ontstaat een krachtig systeem dat niet alleen monitort, maar ook voorspelt en adviseert.

Aanbevelingen voor overheden

Voor organisaties die willen starten met AI-gestuurde satellietmonitoring:

• Begin klein, leer snel: start met een pilot en optimaliseer op basis van resultaten.
• Integreer databronnen: combineer visuele data met beleidsinformatie voor rijkere inzichten.
• Werk samen: betrek technologiepartners en beleidsmakers vanaf het begin.
• Zorg voor governance: definieer datatoegang, beheer en privacyregels.
• Schaal slim: kies infrastructuur die meegroeit met ambities.
• Investeer in datakwaliteit: betrouwbare input is cruciaal.
• Veranker datagedreven werken: maak monitoring onderdeel van strategische besluitvorming.

Toekomstvisie: van monitoring naar beleidsimpact

De AI-tool is geen experiment, maar een praktische oplossing die laat zien wat mogelijk is als technologie en beleid samenkomen. Denk aan het automatisch detecteren van illegale aanbouwen, het volgen van planologische ontwikkelingen of het realtime monitoren van bouwvergunningen. Alles wat visueel waarneembaar is, kan in principe geanalyseerd worden — mits de juiste data beschikbaar is.

 EY gelooft in technologie als versneller van beleid en ontwikkeling. Samen met vertrouwen de toekomst vormgeven — dat is de ambitie.

Auteur kennisbijdrage: Daan Kerkhof | Director Real Estate Advisory bij EY-Parthenon.