Informatie over huiseigenaren straks mogelijk niet meer veilig bij Kadaster
Persoonlijke gegevens van huiseigenaren kunnen in verkeerde handen vallen bij nieuwe regels die het kabinet wil invoeren met de wijziging van de Kadasterwet. Hiervoor waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De privacytoezichthouder wil dat de aanpassing van de wet niet doorgaat zolang de problemen niet zijn opgelost.
Het kabinet wil bepaalde commerciële bedrijven toegang geven tot grote hoeveelheden kadastergegevens. En ‘op maat’. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld software voor notarissen maken, die hiermee efficiënter aktes kunnen opstellen.
Dit voorstel sluit echter niet uit dat ook onbetrouwbare partijen gegevens uit het Kadaster kunnen krijgen, stelt de AP. Deze partijen kunnen deze gegevens zelf gebruiken, of verkopen. Bijvoorbeeld aan partijen die mensen reclame sturen. Als de gegevens eenmaal zijn verspreid, kan dit niet meer ongedaan worden gemaakt. In het voorstel staat niet hoe dat moet worden voorkomen. Volgens de AP zet de overheid “als het ware de kraan open zonder nog te kunnen controleren waar de gegevens naartoe stromen”.
Erkenningsregeling nodig
Om te voorkomen dat onbetrouwbare partijen toegang krijgen tot kadastergegevens, moet er volgens de AP een erkenningsregeling komen. In die regeling moet het Kadaster eisen stellen aan bedrijven die toegang willen, en controleren of bedrijven daaraan voldoen.
De kosten zijn voor commerciële dienstverleners
Voor die erkenning zou het Kadaster bedrijven een vergoeding kunnen vragen. De uitvoering van de erkenningsregeling en het toezicht op de naleving van de voorschriften brengen immers kosten met zich mee. Daarvoor zou een wettelijk tarief ingesteld moeten worden, vast te leggen in een algemene maatregel van bestuur.
Lees ook:
Het is inmiddels bijna een refrein aan het worden: de Autoriteit Persoonsgegevens ligt weer eens dwars als het over transparantie van overheidsdata gaat.
Eerder dit jaar keerde de AP zich tegen het online beschikbaar maken van dossiers van het Nationale Archief uit WOII. Dit betrof de gegevens van 425.000 personen die (al dan niet) gecollaboreerd hebben met de Duitse bezetter. Aanleiding was de (mogelijke) inbreuk op de privacy van enkele nog levende mensen die in dit archief voorkomen. Bovendien zouden ‘kwaadwillenden’ van die openbaarheid misbruik kunnen maken door de namen van foute voorouders op te zoeken t.b.v. naming-and-shaming van burgers. Dit lijkt nogal vergezocht. Hoe proportioneel is dit verbod, als je de belangen van álle betrokkenen tegen elkaar afzet? Sinds wanneer weegt de vrees voor eventueel misbruik door kwaadwillenden zwaarder dan het wettelijk verankerde recht op openbaarmaking? Het in de archiefwet vastgelegde recht op inzage van overheidsdocumenten is er niet voor niets. Het Nationaal Archief zou zich moeten inspannen om zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk online inzage te geven tot deze dossiers, in plaats van extra drempels op te werpen op instigatie van de AP.
Iets vergelijkbaars speelt nu ook voor het beschikbaar stellen van gegevens uit het Kadaster. Ook hier maakt het AP zich weer druk over ‘onbetrouwbare partijen’ die de burgers met ongevraagde informatie bestoken. Volgens de AP zet de overheid “als het ware de kraan open zonder nog te kunnen controleren waar de gegevens naartoe stromen”. Dit lijkt een regelrechte aanval op de openbaarheid van overheidsgegevens. De AP gaat niet alleen in tegen de letter en de geest van zowel AVG , Archiefwet als de Wet Open Overheid, maar ook tegen de maatschappelijke roep om meer transparantie van overheidsgegevens. Het begint een patroon te worden: zelfs als het maatschappelijk belang gediend is met openbaarmaking van gegevens, ziet zij uitsluitend beren op de weg. Columniste Elma Drayer weet het treffend te verwoorden: “De overheid kan geen stap zetten of de AP begint te keffen als een juffershondje.”
In een opiniebijdrage in de Volkskrant op 7 mei wordt door hoogleraar Theo-Jan Renkema aangegeven dat de overheid via het Kadaster de beschikking heeft over de data van alle woningtransacties. De burger daarentegen heeft geen inzicht in deze data, tenzij hij bereid is om per adres te betalen. Dit is een klassiek voorbeeld van wat in de economie bekend staat als ‘informatie-asymmetrie’: de ene partij (de overheid) beschikt over essentiële gegevens, terwijl de andere partij (de burger) in het duister tast.
Renkema geeft aan dat in veel andere landen, zoals Zweden en de UK, verkoopprijzen gewoon openbaar of eenvoudig te achterhalen zijn. In Nederland worden de verkoopprijzen echter behandeld als een product, waar de overheid via het Kadaster aan verdient: een verdienmodel op publieke data. Het is niet wenselijk dat de overheid drempels opwerpt voor toegang tot basisinformatie over de woningmarkt.
Bron: Maak de koopprijzen van huizen openbaar, want die waarde heeft directe financiële gevolgen
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-maak-de-koopprijzen-van-huizen-openbaar-want-die-waarde-heeft-directe-financiele-gevolgen~b60a99f26/
Pittige reactie van Anita Vocht, ik mis echter de bestuursrechtelijke bescherming waar ik als burger recht op heb. Ik wens mijn individuele recht niet zomaar opgeofferd te zien voor een mogelijk algemeen belang.
Een notaris kan prima via autorisatie en authenticatie de vereiste gegevens ophalen en motiveren welk gebruik daarvan gemaakt gaat worden. Daar heeft een derde (niet juridisch bevoegde) geen toegang voor nodig. Dat zo’n derde juridisch aanspreekbaar is, is ook geen wetmatigheid, zeker niet als ik als burger mijn recht wil halen. Wie maakt mij dan bekend met dat gebruik ?
Openbaarheid is een mooi recht, maar als de brongegevens onvoldoende zorgvuldig op kwaliteit zijn getoetst, dan horen maatregelen te worden genomen en verantwoording te zijn ingebouwd.