Informatieveiligheid afgenomen bij ruim een derde van de gemeenten sinds coronacrisis
Bij 36 procent van de gemeenten is de informatieveiligheid afgenomen door de COVID-19 crisis en het massale thuiswerken. 117 hogere ambtenaren binnen Nederlandse gemeenten zijn hierover ondervraagd in het Digitale Overheidsonderzoek: Gemeente 2030, van BCT Software en iBestuur. Daarnaast zegt 18 procent dat de privacy van de burgers minimaal één keer in het geding is gekomen sinds de coronacrisis.
Hinder en achterstanden door thuiswerken
Naast de informatieveiligheid had de coronacrisis ook invloed op de continuïteit van het werk van de gemeenten. Ruim een kwart (27%) zegt dat er flinke achterstanden zijn opgelopen aangezien er niet zo gewerkt kon worden als normaal en 28 procent geeft aan dat er veel hinder is ondervonden in het werk, aangezien er op grote schaal thuisgewerkt moest worden.
Verder zegt twee derde (62%) van de gemeenten bij aanvang van de coronacrisis nog niet ingericht te zijn geweest om volledig digitaal te werken. Inmiddels zegt 47 procent dit wel gerealiseerd te hebben. Daarnaast is digitalisering bij 60 procent van de gemeenten hoger op de agenda komen te staan.
Flinke achterstanden (27%) bij gemeenten omdat er niet gewerkt kon worden zoals normaal
“Als ik de resultaten bekijk, denk ik dat een groot deel van de respondenten de situaties waarin onzorgvuldig digitaal gehandeld werd niet heeft herkend”, concludeert Dimitri Palmen, directeur van BCT. “Zo zegt slechts 1 op de 5 dat minstens één keer de privacy van burgers in het geding is gekomen tijdens de COVID-19 crisis. Ik denk dat dit aan de voorzichtige kant is. We kennen allemaal de verhalen van medewerkers die stukken naar hun privé-mail sturen, om het vervolgens via een onbetrouwbare scan app op de smartphone te delen. Nu blijven dit soort incidenten vaak zonder grote gevolgen, maar waar het om draait is dat men alle richtlijnen loslaat omdat het ‘even niet anders kan’. Dat ‘even’ is nu toch al ruim een jaar en het is zorgwekkend dat dit niet de hoogste prioriteit krijgt binnen veel gemeenten. Laat de struisvogelpolitiek los en zorg dat er digitaal grote stappen worden gezet.”
“Bestuurders bij de (lokale) overheid blijken nog steeds weinig affiniteit met en kennis van IT te hebben, dat bevestigt dit onderzoek nog eens. Het is wel hoger op de agenda komen te staan door de coronacrisis. Eigenlijk zou iedere bestuurder een iBestuurder moeten zijn vandaag de dag,” stellen wij als redactie van iBestuur. “Aan beleid zijn in toenemende mate informatietechnologische vraagstukken verbonden, van dataopslag en – uitwisseling tot security en de inrichting van dienstverleningsprocessen voor burgers. Dat maakt de bestuurder ook verantwoordelijk voor IT-consequenties. Het is niet meer alleen ‘iets van de IT-afdeling’. Technologische vraagstukken zijn organisatorische vraagstukken. In dit complexe speelveld is het belangrijk dat duidelijk is wat tot de bedrijfsvoering behoort, en dus bij de gemeentesecretaris, en wat op de bestuurstafel thuishoort. Een goed samenspel tussen ambtelijke en bestuurlijke organisatie is onmisbaar om de gemeentelijke organisatie klaar te maken voor de toekomst.”
Dank voor het onderzoek(en uiteraard rapport).
“We kennen allemaal de verhalen van medewerkers die stukken naar hun privé-mail sturen, om het vervolgens via een onbetrouwbare scan app op de smartphone te delen”. Een goed voorbeeld! Vanuit de organisatie zou vroegtijdig medewerkers moeten worden voorzien van instructies/inzicht. Dit kan middels webinars, het intranet of vanuit teamleiders bijvoorbeeld.
Naast dat dit bewustwording creëert bij de medewerkers levert het wellicht ook een groen vinkje bij een audit na een eventuele datalek. Het zal je maar gebeuren..