Domotica voor iedere oudere? Koudwatervrees staat het zinvol inzetten van eHealth – technologische hulpmiddelen voor zorg op afstand – nog in de weg. Gemeenten, verzekeraars en burgers zullen nog meer samen moeten optrekken.
De Compaan, een tablet met eenvoudige interface die op afstand is te beheren.
In Alkmaar startte donderdag 18 juni de eHealth Steden Estafette. Bij dit programma tonen gemeenten elkaar ICT-oplossingen die helpen om de zelfredzaamheid van met name ouderen te vergroten. Betrokken bij het initiatief zijn de Digitale Steden Agenda en het Doorbraakproject ‘De zorg ontzorgd met ICT’ (Ministeries VWS & EZ, ECP & ZonMW).
Sinds dit jaar zijn de gemeenten aan zet als het gaat om de inrichting van de zorg. eHealth moet een normaal onderdeel worden van die zorg, zegt Hans Haveman, werkzaam bij de gemeente Enschede en trekker van de Digitale Stedenagenda/Zorgende Stad. Ondanks twintig jaar van experimenten met beeldbellen en domotica laat de echte doorbraak volgens hem nog altijd op zich wachten. Er is weinig kennis over bruikbare oplossingen, onvoldoende inzicht in de doelgroep en te weinig (kans voor) ondernemerschap. Zijn overtuiging is dat het van onderaf zal moeten gebeuren. Deze stedenestafette kan gemeenten helpen van elkaar te leren. Bovendien zullen de huidige financiers van de zorg – zorgverzekeraars, gemeenten en burgers zelf – meer gezamenlijk moeten optrekken om nieuwe initiatieven van de grond te helpen.
Koudwatervrees
“Er is enorme koudwatervrees: hoe kunnen apparaten helpen tegen eenzaamheid; wat moet de gemeente nu met domotica”, zegt wethouder Anjo van der Ven van Alkmaar. “Maar wij denken dat ICT-hulpmiddelen enorm kunnen helpen om langer zeldredzaam te blijven. eHealth is veel breder dan beeldbellen.”
Alkmaar is eind 2013 gestart met een project slimmere zorg. Er bleek behoefte aan een plek om kennis te maken met nieuwe technologie en om ideeën op te doen en uit te wisselen. Dat heeft geleid tot de opening van ‘Het Slimste Huis’ in september 2014. Een prijsvraag leidde tot zo’n honderd inzendingen en elf bekroonde voorstellen voor slimmere zorg. Het voorstel met de meeste impact is Voor Mekaar, een wijknetwerk dat wordt ondersteund door een digitaal platform. Een belangrijke bouwsteen van dit platform is ‘De Compaan’, een tablet voor digibeten die van afstand wordt beheerd. De tablet is gestoken in een retro houten lijst om de doelgroep niet af te schrikken.
Ondanks twintig jaar experimenteren met beeldbellen en domotica laat de echte doorbraak op zich wachten
“Er zijn 680.000 80-plussers in Nederland, 80 procent daarvan gebruikt geen internet. Voor hen hebben we de Compaan gemaakt, zegt Joost Hermanns, een van de twee oprichters van het gelijknamige bedrijf. De Compaan-tablet heeft een uiterst simpele interface. De tablet wordt op afstand beheerd door een mantelzorger. Familieleden kunnen berichten of fotootjes sturen, een herinnering voor het slikken van medicijnen in de agenda zetten, een instructiefilmpje doorsturen enzovoort. “We willen hiermee mantelzorgers ontlasten. We hebben bijvoorbeeld twee zussen als klant die voor hun moeder zorgen. Een woont vlakbij, de ander ver weg. Die laatste beeldbelt elke dag en controleert ‘s morgens of moeder opstaat.”
In het kader van het Voor Mekaar-project zijn in Alkmaar vijftig Companen bij ouderen geplaatst via de Bewonersonderneming De Oever. Er zijn inmiddels al acht organisaties bij het netwerk betrokken. “Dit heeft ook een aanzuigende werking. Een van de valkuilen is wel dat het enorm veel tijd kost, zegt vrijwilliger Martin van Hooff van De Oever.
Woerden neemt stokje over
Alkmaar geeft het stokje door aan Woerden. Doel van de estafette is dat kennis en kunde van stad naar stad reizen en zo verspreid worden. “Topdown werkt in deze sector niet. De verspreiding moet toch gaan via goede voorbeelden en dit soort bijeenkomsten”, zet Daniel Tijink, namens ECP betrokken bij de organisatie. Overheden hebben volgens hem een belangrijke rol op het gebied van onafhankelijke voorlichting: “Iedereen doet graag aan borstklopperij.”
Relevante links:
doorbraakmetdezorg.nl
www.slimstehuisalkmaar.nl
www.uwcompaan.nl
