De Raad van State (RvS) raadt het kabinet aan om het Wetsvoorstel implementatie Open data richtlijn nog niet in te dienen bij de Tweede Kamer, maar deze eerst op een aantal punten aan te passen. Het biedt volgens de RvS nog onvoldoende bescherming van persoonsgegevens. Ook maakt het inbreuk op het intellectueel eigendom van wetenschappers.
Data mogen alleen worden gedeeld als ze niet herleidbaar zijn tot personen. | beeld: Shutterstock
Het doel van het wetsvoorstel is om gegevens die zijn verzameld door de overheid zo veel mogelijk te delen, zodat deze goedkoop en makkelijk kunnen worden hergebruikt. Dat gebeurt bijvoorbeeld nu al met filemeldingen. Die worden bijgehouden door Rijkswaterstaat, maar worden gedeeld en kunnen daardoor ook worden gebruikt in apps.
Persoonsgegevens
Als persoonsgegevens zijn geanonimiseerd, mogen ze in principe hergebruikt worden. Anonieme gegevens zijn immers raad van statte
niet te herleiden tot personen. Maar, waarschuwt de RvS, het is voorstelbaar dat anonieme gegevens later, met snellere en slimmere computers, alsnog herleid kunnen worden tot de oorspronkelijke persoonsgegevens. Overheidsorganisaties blijven ervoor verantwoordelijk dat burgers of bedrijven dit niet doen. Daarom wil de kabinetsadviseur dat de regering duidelijk maakt hoe overheidsorganisaties kunnen worden ondersteund zodat ze ervoor kunnen zorgen dat anonieme gegevens ook echt anoniem blijven.
Onderzoeksgegevens
Het kabinet voert met dit wetsvoorstel een Europese richtlijn uit, maar gaat volgens de RvS hier verder in dan nodig waar het gaat om wetenschappelijke gegevens. De Europese richtlijn gaat er vanuit dat onderzoekers zelf bepalen welke gegevens ze openbaar maken. Het Nederlandse wetsvoorstel verplicht wetenschappers om gegevens uit hun onderzoeken te delen, zodat anderen ze kunnen hergebruiken. Dit is volgens de kabinetsadviseur een inbreuk op het grondrecht van intellectueel eigendom.
Klik HIER voor de samenvatting van het RvS-advies
Autoriteit Persoonsgegevens ook al kritisch
De AP liet zich in augustus ook al kritisch uit over het wetsvoorstel. Volgens de toezichthouder maakt de wetswijziging het makkelijker om persoonsgegevens automatisch uit openbare registers te halen, bijvoorbeeld uit dat van de Kamer van Koophandel. De AP wil dat het in principe verboden wordt zulke gegevens te hergebruiken en dat duidelijk wordt vastgelegd wanneer hier een uitzondering op mag worden gemaakt.
EU maant Nederland tot actie
De Europese Unie tikte Nederland en een aantal andere landen dit voorjaar op de vingers omdat ze de Open Data Richtlijn (nog) niet geïmplementeerd hadden. De implementatie deadline was 17 juli 2021.