Blog: Yves Derks, SAP Nederland
Onlangs publiceerde het Platform AI Overheid een artikel waarin helder wordt uitgelegd hoe kunstmatige intelligentie (AI) kan bijdragen aan betere dienstverlening door de overheid. Toen ik het las, moest ik direct denken aan een vertrouwde activiteit: klussen. Gewoon lekker praktisch, niet te ingewikkeld, en altijd gericht op het verbeteren van je omgeving. Precies zoals AI idealiter bij de overheid zou moeten werken.
Het belang van goed gereedschap
Iedereen die weleens een stapelbed voor de kinderen heeft gemaakt of een terras heeft aangelegd, weet hoe belangrijk het is om het juiste gereedschap en duidelijke instructies bij de hand te hebben. Zonder gedegen voorbereiding en het juiste materiaal eindigt een klus vaak in frustratie. Nog beter is het om direct goed gereedschap aan te schaffen, omdat je daar bij elke volgende klus weer plezier van hebt. Met AI werkt het precies zo: zonder een duidelijke visie, geharmoniseerde data, heldere instructies en geschikt gereedschap wordt het resultaat zelden wat je ervan had verwacht.
Concrete voorbeelden uit de praktijk
Als vader van vier kinderen weet ik hoe snel administratie zich kan opstapelen, zeker als het om regelingen voor gezinnen gaat. Het artikel van Platform AI Overheid noemt onder andere het aanvragen van toeslagen: processen waarin mensen vaak verdwalen in formulieren en onduidelijke informatie. AI kan hier echt verschil maken. Bijvoorbeeld door vooraf te signaleren welke informatie ontbreekt of mogelijk onjuist is ingevuld, zodat je niet weken later pas hoort dat er iets mis was. Dankzij AI kunnen ambtenaren sneller schakelen, en ontstaat er ruimte voor wat echt telt: mensen verder helpen.
AI als praktisch hulpmiddel
In mijn dagelijkse werk bij SAP zie ik regelmatig hoe belangrijk het is om technologie als praktisch hulpmiddel te benaderen. AI werkt het beste als het simpel, begrijpelijk en gericht is op het makkelijker maken van het dagelijkse leven. Een voorwaarde hiervoor is dat de onderliggende data goed op orde is. Het harmoniseren van gegevens is daarbij cruciaal, zodat we appels met appels kunnen vergelijken. Vooral de semantiek en context van data bepalen of AI effectief kan ondersteunen. Met goed gestructureerde en betekenisvolle data kunnen ambtenaren efficiënter werken, betere beslissingen nemen en zo meer betekenen voor burgers en bedrijven.
Structuur en duidelijkheid
Net zoals bij een goed uitgevoerde klus, helpt AI om structuur en duidelijkheid aan te brengen. Het voorkomt dat we halverwege een project ontdekken dat we iets zijn vergeten en opnieuw moeten beginnen. AI zorgt ervoor dat processen soepel verlopen, net zoals een goede waterpas voorkomt dat je nieuwe plank scheef hangt. Zo verspillen we minder tijd aan frustraties en houden we meer tijd over voor datgene wat we daadwerkelijk willen bereiken.
Voorbereiding en visie
Toch is het belangrijk om AI niet zomaar zonder voorbereiding in te zetten. Ook hier geldt: “Een goede voorbereiding is het halve werk”. Bedenk vooraf wat je precies wilt bereiken, welke stappen daarvoor nodig zijn en hoe je AI daarbij het beste kunt gebruiken. Met duidelijke richtlijnen en een gezonde dosis nuchterheid kan AI écht effectief worden ingezet. AI is tenslotte zo goed als degene die ermee werkt.
Vertrouwen in technologie en mensen
Gelukkig erkent de overheid dat er veel winst valt te behalen met digitale samenwerking, procesverbetering en de versnelling van digitalisering. AI sluit daar naadloos bij aan: het verbetert samenwerking, maakt processen inzichtelijker en versnelt de dienstverlening. Het is een krachtig hulpmiddel waarmee ambtenaren hun werk beter kunnen doen, zodat burgers en bedrijven sneller en eenvoudiger worden geholpen.
Uiteindelijk draait het bij AI om vertrouwen: vertrouwen in technologie én vertrouwen in de mensen die ermee werken. Ambtenaren spelen hierin een cruciale rol, en met het juiste gereedschap kunnen ze beter maatwerk leveren. Zo maken we de digitale overheid begrijpelijk en toegankelijk voor iedereen. AI bij de overheid hoeft geen spectaculaire sciencefiction te zijn. Laten we het vooral eenvoudig, praktisch en effectief houden. Precies zoals de beste doe-het-zelfklus: gestructureerd, goed voorbereid en met een resultaat waar iedereen blij van wordt.
Dus, handen uit de mouwen en samen aan de slag met AI – praktisch, nuchter en resultaatgericht!
Yves Derks is strategisch adviseur Public Sector bij SAP Nederland. Hij werkt samen met ministeries, uitvoeringsorganisaties en gemeenten aan data gedreven, weerbare en mensgerichte digitalisering.
