Herstel van vertrouwen: Bestaanszekerheid als fundering voor een veerkrachtige samenleving
De economische en sociale uitdagingen van dit moment – inflatie, stijgende kosten van levensonderhoud, onzekerheid op de arbeidsmarkt – leggen druk op de bestaanszekerheid van burgers. Tegelijk daalt het vertrouwen in publieke instellingen. Bestaanszekerheid en koopkracht zijn daarmee niet alleen economische kernwaarden, maar ook bouwstenen voor vertrouwen en sociale cohesie. In dit blog onderzoeken we hoe de maatregelen uit het Regeerprogramma hierop inspelen en wat dit betekent voor de uitvoering door overheidsorganisaties.
Waarom bestaanszekerheid en koopkracht cruciaal zijn
Wanneer burgers zich financieel veilig voelen, versterkt dat hun vertrouwen in de overheid én hun betrokkenheid bij de samenleving. Het Regeerprogramma zet daarom in op gerichte maatregelen, zoals inkomensondersteuning voor kwetsbare groepen en het stimuleren van ‘loon naar werken’. Maar het uitvoeren daarvan is complex. Het vraagt om samenwerking tussen meerdere instanties en goede informatie-uitwisseling – zaken die bemoeilijkt worden door versnipperde systemen, wetgeving en procesinrichting.
Digitale samenwerking en transparantie zijn hierbij cruciaal. Alleen met een goed beeld van de situatie van burgers kunnen passende maatregelen worden getroffen. Dat vereist zorgvuldige, rechtmatige gegevensverzameling en analyse. Technologie, ondersteund door AI, kan hierin versnelling brengen, mits menselijke beoordeling een volwaardige rol houdt.
Wat dit vraagt van overheidsorganisaties
De maatregelen in het akkoord leggen nieuwe druk op uitvoeringsorganisaties als UWV, Belastingdienst en gemeenten. Niet alleen moeten zij hun processen herzien, ook de samenwerking tussen instanties moet beter en sneller. Informatie moet veilig, verantwoord en doelgericht gedeeld worden, zonder dat burgers opnieuw hun verhaal hoeven te doen. Wendbaarheid in uitvoering wordt daarmee een voorwaarde voor succes.
Internationale voorbeelden – zoals de inzet van technologie voor begrotingsbeheer in Servië – laten zien hoe data-analyse en integratie bijdragen aan effectievere beleidsuitvoering. Ook in Nederland liggen hier kansen: denk aan het combineren van gegevens van publieke én private partijen om kwetsbare groepen eerder en beter te ondersteunen.
Naar een wendbare en betrouwbare overheid
De combinatie van digitalisering, samenwerking en procesoptimalisatie biedt perspectief. Het bouwen aan een transparante uitvoeringsstructuur – waarin zowel technologie als menselijke maat geborgd zijn – is essentieel voor structurele verbetering. Alleen zo kunnen beleidsdoelen niet alleen worden gerealiseerd, maar ook het vertrouwen in de overheid worden hersteld.
Om dit waar te maken, is een integrale benadering nodig. Overheden die slimme technologie toepassen in hun uitvoering, creëren ruimte voor maatwerk, versnelling en rechtvaardigheid. Dat vraagt om daadkracht, visie en partnerschap – tussen overheden onderling én met partijen die deze digitale transformatie kunnen ondersteunen.
Auteur kennisbijdrage: Yves Derks, SAP Nederland.
