Uitvoering Europese wetgeving is complexe aangelegenheid vindt Raad van State

De Raad van State boog zich over het wetsvoorstel die de Europese Datagovernanceverordening (DGA) moet uitvoeren en constateert dat het niet makkelijk is om te zien welke betekenis de DGA Nederland zal hebben. Bovendien volgen hierna nog meer Europese verordeningen. Elke verordening kent zijn eigen doelstelling, maar in de praktijk moeten de regels in samenhang worden toegepast. De complexiteit van wetgeving zal toenemen en in de praktijk zal veel afstemming nodig zijn, stelt de raad in haar advies dat 31 juli gepubliceerd werd.

Met de Europese Datagovernanceverordening (DGA) moeten meer gegevens beschikbaar komen voor algemeen gebruik. De verordening is een belangrijk onderdeel van de Europese datastrategie om de data-economie te ondersteunen. Bij het politiek akkoord over de DGA in december 2021 zei Margrethe Vestager hierover: “Deze verordening is een eerste bouwsteen voor het tot stand brengen van een solide en eerlijke datagestuurde economie.”

Wetsvoorstel

Met het wetsvoorstel dat de uitvoering van de DGA in Nederland regelt wordt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) de toezichthouder voor naleving van de DGA. De ACM is ook de bevoegde autoriteit voor databemiddelingsdiensten en data-altruïstische organisaties. In het wetsvoorstel wordt verder geregeld dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) advies geeft aan de ACM of de diensten en organisaties voldoen aan de AVG.

Bevoegdheden toezichthouders

In de samenwerking tussen ACM en AP voorziet Afdeling advisering van de Raad van State problemen. Kan de ACM bij een negatief advies van de AP toch overgaan tot registratie, waarmee een organisatie een Europees label en logo mag voeren? Dat strookt volgens de raad niet met de gedachte van de DGA dat bij een ‘conflict’ de AVG voorgaat. Als het gaat om de uitleg en de toepassing van de AVG zou de interpretatie van de AP beslissend moeten zijn.

Samenwerking

In het wetsvoorstel is opgenomen dat de ACM en de AP afspraken moeten maken over hun samenwerking in een apart protocol. De raad vraag zich af of het wettelijk regelen van de verhouding tussen ACM en AP wel wenselijk is: de regeling kan deze verhouding onnodig formaliseren. Dat gaat ten koste van de flexibiliteit. Bovendien moet is ook samenwerking nodig met andere autoriteiten, terwijl die niet wettelijk geregeld worden.

Boetes uitdelen

De ACM kan volgens het wetsvoorstel een last onder dwangsom of een bestuurlijke boete opleggen als de verordening wordt overtreden. Het zal echter voor de praktijk niet altijd duidelijk zal zijn wat de normen van de DGA concreet inhouden, waarschuwt de raad. Het zou goed zijn om de ACM ook de bevoegdheid te geven om een bindende aanwijzing te geven.

• stelt regels voor het hergebruik en beschikbaar stellen van overheidsgegevens.
• regelt de verordening het delen van gegevens door burgers of organisaties via een databemiddelingsdienst.
• stelt regels om het vrijwillig delen van gegevens te stimuleren met het oog op het algemeen belang via zogenoemde data-altruïstische organisaties.