Waarom zouden we meer vertrouwen moeten hebben in een geautomatiseerd systeem dat in belangrijke mate afhankelijk is van Chinese miners dan in Nederlandse banken en notarissen?
Hoe ingewikkelder digitalisering, hoe vaker je hoort zeggen dat wij alfa’s het allemaal niet meer moeten willen begrijpen maar kunnen volstaan met er gebruik van te maken. Een uit onmacht geboren overgave aan het ‘onbegrepene’ die politici al wat langer uitstralen.
Frustrerend als het gaat om de aansturing van IT-projecten van de overheid en volstrekt onverantwoord bij risicovolle ontwikkelingen als robotisering, Internet of Things (IoT) en Artificial Intelligence. Intussen lijkt weer een onderwerp op het publieke tableau van onbegrepen IT-hypes te kunnen worden bijgeschreven: blockchain. Volgens sommigen de grootste innovatie sinds internet die diverse vormen van dienstverlening, waaronder die van banken en notarissen, overbodig gaat maken. De financiële sector, altijd buitengewoon alert als het gaat om potentiele bedreigingen van het eigenbelang, heeft dat signaal snel opgepakt. Een consortium van liefst vijftig grote banken, waaronder ING en ABN AMRO, investeert inmiddels in de ontwikkeling van blockchaintechnieken. Opmerkelijk omdat nu juist die sector door blockchain lijkt te worden bedreigd.
Blockchain begrijpen is lastig. Lastiger zelfs dan veel andere digitale ontwikkelingen. Ben ik daarin geen uitzondering dan zou inderdaad de vraag kunnen rijzen of we het willen begrijpen van dergelijke ingrijpende ontwikkelingen beter maar kunnen vergeten. Mijn antwoord op die vraag luidt absoluut ontkennend. Ik heb geen behoefte aan IT-ontwikkelingen die steeds meer gaan lijken op handgeschreven doktersrecepten: onleesbaar en onbegrijpelijk, maar de pillen moeten wel gewoon worden geslikt. Sterker nog: ik voel niets voor een samenleving die straks hooguit nog door bèta’s wordt begrepen. Mijn motto is simpel: wat niet kan worden uitgelegd kan niet worden begrepen en wat niet kan worden begrepen kan niet van het juiste regelgevende kader worden voorzien.
Terug naar de blockchain. De buitenstaander die daar iets van probeert te begrijpen, raakt gemakkelijk verdwaald in een technisch vocabulaire van welhaast mystieke proporties. Begrippen als cryptografische hashcodes, hashpointers, QR-codes en transactiesleutels passeren in hoog tempo de revue. Wie die technische vocabulaire durft te laten voor wat het is, kan desondanks de contouren van blockchain ontwaren: een online-register waarin transacties worden vastgelegd. Transacties die worden opgeslagen in blokken die met gebruikmaking van cryptografische technieken aan elkaar worden gekoppeld. Wijziging van eenmaal opgeslagen transacties is daardoor niet mogelijk zonder achterlating van digitale sporen. Op alle computers van de deelnemers aan het blockchainnetwerk staan real-time kopieën van de blockchain waarmee de geldigheid van nieuwe transacties continue wordt gecontroleerd. Die decentrale controle door het netwerk vervangt de tot nu toe gebruikelijke controle door een centrale autoriteit.
De blockchaintechniek is ontwikkeld voor transacties van bitcoins, de digitale munteenheid met een niet geheel onbezoedelde reputatie, maar zou zich goed lenen voor een grootschaliger inzet. Onder meer door de overheid. Misschien, maar blockchain roept ook tal van vragen op. Ik noem er een paar.
Voor het beoordelen van de geldigheid van transacties en de vastlegging daarvan in – onveranderbare – blokken, het zogenoemde minen, zijn complexe wiskundige berekeningen nodig die veel rekenkracht vereisen. In de bitcoinblockchain worden die berekeningen meestal niet uitgevoerd door de deelnemers zelf, maar door externe miners die over daarvoor benodigde speciale hard- en software beschikken. Voor hun diensten, veelal uitgevoerd in miningpools, ontvangen miners transactiefees en bitcoins. De gespecialiseerde en uiterst competitieve markt van miningpools bevindt zich voor ruim tachtig procent in China. Maar waarom, is dan direct de vraag, zouden we meer vertrouwen moeten hebben in een geautomatiseerd systeem dat op wezenlijke onderdelen afhankelijk is van complexe diensten die worden uitgevoerd vanuit het even verre als oncontroleerbare China dan in Nederlandse banken en notarissen? Daar komt bij dat degene die, al dan niet via een miningpool, over meer dan vijftig procent van de benodigde rekenkracht beschikt, in ieder geval theoretisch in staat zou zijn eigenmachtig gegevens in de blockchain te wijzigen.
En hoe staat het eigenlijk met de privacybescherming van de deelnemers aan zo’n netwerk als alle transacties steeds voor ieder van hen zichtbaar zijn? Tenslotte: naar verluidt kost een bitcointransactie vierduizend keer meer energie dan de betaling met een creditcard. Als dat zo is, hoe verhoudt zich dat dan tot het moderne streven naar duurzaamheid?
Vragen die samen met vele andere in een governancecode aan de orde kunnen komen waarover, heb ik begrepen, wel wordt nagedacht maar die er nog niet is. Vragen ook waarover eerst uitvoerig gediscussieerd en nagedacht moet worden voordat willekeurig welke nieuwe blockchain kan worden uitgerold. En dat dan graag niet alleen door bèta ‘s, maar ook door alfa’s. Zelfs als die zich inmiddels tot politieke functies hebben laten verleiden…
Begrijpelijk betoog en terechte kanttekeningen!
Je slaat – zoals meestal – de spijker op zijn kop: alle vragen rond blockchain die bij veel mensen (jurist of niet) leven, ook bij mij, en die niemand kan of wil beantwoorden. En dat geldt ook voor andere vraagstukken die samenhangen met de vergaande dataficering van onze samenleving. Wat is de rol van de overheid daarin? En kunnen we daarin wel alleen optrekken, of moeten we de samenwerking zoeken binnen Europa? Het is een onderwerp dat niet zou mogen ontbreken op de formatietafel, maar ik heb nog uit niets kunnen opmaken dat het daar aan de orde is. Misschien niet zo vreemd als je bedenkt dat we het in Den Haag al niet eens kunnen worden over de financiering van een ‘simpel’ webportaaltje als MijnOverheid of de invoering van een stelsel voor veilige inlogmiddelen.
Maar ontwikkeling van een duidelijke visie de zich de komende jaren laat omzetten in concrete (regulerende) maatregelen wordt er niet minder urgent van. Missschien kunnen we in een ‘schaduwcoalitie’ een voorzet doen?
Helemaal eens met Ruud Leether, eerst begrijpen, dan verkennen van de mogelijk- en onmogelijkheden. Om die reden is Antwerpen al jaren geleden begonnen Blockchain te verkennen vanuit het maatschappelijk nut. Burgemeester Bart De Wever benadrukt daarin de rol van de stad Antwerpen als digitale voorloper voor de eigen werking en voor de ontwikkeling van de stad: “Antwerpen wil de digitale hoofdstad van Vlaanderen zijn. We moeten dus nadenken over de technologische ontwikkelingen van overmorgen. Blockchain kan heel de manier waarop de overheid vandaag werkt grondig dooreenschudden. Blockchain is een technologie die dienstverlening goedkoper, sneller, beter en transparanter kan maken en schept dus ongelooflijke opportuniteiten die alle Antwerpenaars ten goede komen.”
Ik verbaas mij ook al een hele tijd over de blockchain-hype, zowel vanuit de techniek als vanuit de (massa)psychologie.
Wat de techniek betreft begreep ik nooit hoe decentrale vastlegging van alle transacties zonder opschoning ooit zou kunnen schalen. En ja hoor, opeens lees je dan dat er een probleem is met de performance (http://www.coinfox.info). Of dat fundamenteel en overkomelijk is weet ik niet, maar ook als dat zo is, is het verontrustend dat iets zo voor de hand liggends jarenlang niet in de hype cycle naar voren komt.
Ik denk overigens dat je op technisch gebied op 2 punten de plank mis slaat:
1. Mining is niet eigen aan blockchain maar aan bitcoins en in m.i. in alle opzichten een stupide idee dat voor zover ik weet nergens navolging heeft gekregen.
2. Privacybescherming en bescherming tegen alle macht van een centrale autoriteit is hoe dan ook het sterke punt van blockchain, al is die natuurlijk niet absoluut.
Wat de (massa)psychologie betreft heb ik mij lang verbaasd dat een intrinsiek anarchistische technologie zo wordt omarmd door ambtenaren. Wat dit fenomeen nog het best verklaart is de air van autonomie die aan blockchain hangt.
Autonomie, dwz minimalisatie van de afhankelijkheid van een organisatie van besluitvorming van hogere bestuurders en ketenpartners, is wat in mijn waarneming veel gedrag verklaart. Aan blockchain hangt de geur van autonomie heel sterk en ik denk dat organisaties (ook private) dromen van hun eigen blockchain-deeluniversum. En ook ten opzichte van de eigen IT-departments is blockchain autonomie want de data zitten niet bij IBM maar echt in de cloud (is niet zo maar denkt men). Afijn, da’s mijn denken as for now.
Wat politiek & formatie betreft zie ik vooralsnog eerlijk gezegd geen probleem. Pas als blockchain technologie en (belangrijker) de op die technologie gebaseerde misvattingen de basis gaan vormen van grote publieke ict projecten moeten we ons zorgen gaan maken. Ik zie dergelijke projecten niet – jij wel? Indien en zolang dat zo is mag blockchain wat mij betreft gehandhaafd blijven als droombeeld voor ambtenaren. Het grote voordeel van de blockchain hype is daarbij dat de stap van powerpoint naar applicatie tamelijk groot lijkt. (Maar ik ben geen specialist.)
Het is aardig om te zien wat voor reacties je van iBestuur op je blog krijgt, enerzijds of je technisch wordt gecorrigeerd (gesteld dat ik gelijk heb) en anderzijds of men al blockchain-moe wordt. De reacties suggereren het laatste, maar inhoudelijk-kritische reacties zijn natuurlijk zeldzaam in deze beschaafde kring.
Nog even terug naar de techniek: ik denk dat echt anarchistische toepassingen (niet per se illegale) van blockchain op termijn wel degelijk een grote vlucht gaan nemen. Het past perfect in de egalitaire ICT wereld van open source, communities, cloud, unlimited computer power en aanvallen op centrale resources door hackers en overheden. Het duurt zoals altijd alleen langer dan we nu denken en het gaat bij uitstek niet gebeuren bij de overheid.
Rene,
Dank voor je uitgebreide en interessante reactie. Het kan inderdaad zomaar zijn dat ik de plank technisch mis sla maar het idee dat mining niet is voorbehouden aan de bitcoin leeft breed. Sterker nog, ik las dat sommige IT ’ers voorstellen om mining bij een ruimer gebruik van blockchain niet uit te besteden maar intern door de deelnemers aan het netwerk te laten verzorgen om te voorkomen dat derden met de versleutelde koppeling van de blokken “aan de haal gaan”. Die versleuteling waarvoor miners nu vaak speciale soft- en hardware gebruiken, speelt toch steeds bij de koppeling van blokken ? Wat betreft de privacy kan het zijn dat die, zoals je schrijft, voldoende met het systeem is geborgd (ik stel ook slechts de vraag) maar ik houd daar wel twijfels over. Hoe dan ook het zijn allemaal vragen die gesteld (zeker ook door de politiek !) zullen moeten en waarop antwoorden moeten komen en met die constatering zijn we terug bij af. Want of het nu over cyberwar, robotisering, AI, blockchain of welk ander belangwekkend IT- thema ook gaat, de politiek hult zich als vanouds in stilte.
Overigens deel ik je observatie over de anarchistische trekjes van de blockchain bedenkers/gebruikers. Ze vrijwaren zich
vooralsnog ?bovendien van het huidige overheidstoezicht o.a. door DNB en AFM (voor wat dat waard is maar dat is een verhaal apart)…..“’
Artikel en reacties lezend kan ik alleen maar constateren dat hier veel zaken door elkaar gehaald worden en dat niet-weten leidt tot niet-begrijpen. Net zoals voorheen met ‘Internet’.
Het ware aan te bevelen eens wat inleidende artikelen te lezen over ‘Distributed Ledger Technologies’ en over ‘Blockchain’.
Of kijk even bij de Nationale Blockchain Coalitie. Of e-Estonia.
Hier op iBestuur schrijft Ben van Lier overigens ook heel toegankelijke stukken.
Oh, en voor andere ‘hypes’ zoals ‘cyberwar’, ‘cyber attacks’, ‘IoT’, ‘Open Government’, ‘Open Data’, ‘Smart Cities’, etc. geldt dezelfde aanbeveling. En laten deze onderwerpen onderling nu ook nog eens nadrukkelijk onderling verband hebben.
Helaas, makkelijker kunnen we het niet maken.
Maar voor wie enige moeite doet gaat een wereld open.
Welkom in de wondere wereld die toekomst heet.
En dat is dus precies de houding waar ik mij tegen verzet. Niet inhoudelijk reageren maar volstaan met de opmerking dat veel zaken door elkaar gehaald worden onder verwijzing naar de (veronderstelde) kennis van derden. Laten we het er maar op houden dat de meningen verdeeld zijn en dat uw toekomstige wondere wereld klaarblijkelijk niet die van ondergetekende en de overige schrijvers van een reactie is.
Als P.J. Westerhof LL.D. MIM zich zou willen verwaardigen om iets concreets aan zijn reactie toe te voegen dan zou ik dat waarderen. Een paar relevante links kunnen ook.
Laat mij het goede voorbeeld geven. Hier een link naar een Harvard BR-artikel over blockchain waarin ik mij goed kan vinden: https://hbr.org/2017/01/the-truth-about-blockchain
Quote: “But while the impact will be enormous, it will take decades for blockchain to seep into our economic and social infrastructure.”
De auteurs onderbouwen hun stelling door de vergelijking te trekken met e-mail en het TCP/IP protocol. Net als bij blockchain was dat een omslag van centraal/top-down naar decentraal/bottom-up, met enorme effecten. Beslist lezen als je over ICT budgetten gaat.
De auteurs stellen dat het “decades” (20 jaar?) kan duren voor het potentieel van een fundamentele technologie als blockchain (en TCP/IP) echt wordt benut en leggen dat met herkenbare voorbeelden uit. Ik onderschrijf die inschatting. Ik voeg daaraan toe dat de alomtegenwoordige implementatie van blockchain (net als die van TCP/IP) in relatieve stilte gaat gebeuren en maar beperkt een gespreksonderwerp op bestuurdersniveau zal zijn. Daarmee serveer ik het belang van blockchain op de lange termijn geenszins af, maar wel de gedachte dat grote veranderingen aanstaande zijn.
Och, het heeft niet zo zeer te maken met ‘verwaardigen’.
Maar meer met het feit dat – net zoals destijds bij het Internet – ‘constateringen’ en meningen te berde worden gebracht die met wat meer inhoudelijke kennis heel wat genuanceerder zouden kunnen uitvallen.
Maar daarvoor moet men zélf enige moeite doen, in plaats van het op een presenteerblaadje aangereikt te willen krijgen.
Vroegâh – weet u nog wel? – was het Internet het domein van geeks, criminelen en porno. Crypto was eng. En ecommerce zou nooit wat worden.
Degenen met interesse en wat inzet gingen er gewoon mee aan de gang.
Enfin.
Nationale Blockchain Coalitie https://www.dutchdigitaldelta.nl/blockchain en e-Estonia https://e-estonia.com/solutions/security-and-safety/ksi-blockchain/ had ik al genoemd.
Wie écht iets wil begrijpen van Bitcoin en andere cryptocurrencies kijkt bij https://digitalcurrency.unic.ac.cy/free-introductory-mooc/ of bij https://www.coursera.org/learn/cryptocurrency Allebei MOOCs en allebei gratis.
‘Wat is een MOOC?’ : zie https://en.wikipedia.org/wiki/Massive_open_online_course
‘The Promise of Bitcoin and the Blockchain – Bretton Woods 2015’ is te vinden op https://bravenewcoin.com/assets/Industry-Reports-2016/Bretton-Woods-2015-White-Paper-The-promise-of-Bitcoin-and-the-Blockchain.pdf
En nog véél meer op https://bravenewcoin.com/industry-resources/events-calendar/bitcoin-and-blockchain-events/
Naar de artikelen van Ben van Lier hier op iBestuur heb ik al verwezen.
Wat populairder stof is ‘Blockchain Revolution. How the Technology Behind Bitcoin Is Changing Money. Business and the World’ van Tapscott
Voor ‘Distributed Ledger’ zie https://www.gov.uk/government/news/distributed-ledger-technology-beyond-block-chain
Op de overige genoemde ‘hypes’ zoals daar zijn ‘cyberwar’, ‘cyber attacks’, ‘IoT’, ‘Open Government’, ‘Open Data’, ‘Smart Cities’, etc. kom ik desgevraagd graag even terug.
Wie mijn blog goed heeft gelezen weet dat ik niet terug verlang naar “vroegah” maar enkele kritische vragen bij blockchain stel en meer in het algemeen eis dat IT-ontwikkelingen ook voor niet insiders, waaronder politici, begrijpelijk worden gemaakt zodat een ieder zijn eigen verantwoordelijkheid kan nemen. Als de commissie Elias iets heeft aangetoond is het wel dat het niet verstandig is te vertrouwen op de professionele verantwoordelijkheid van IT-marktpartijen en dat moeten we waar het gaat om het nemen van morele verantwoordelijkheid dus al helemaal niet willen. Zou het toeval zijn dat visionaire denkers als Musk, Gates en Hawking bij herhaling aandringen op een grotere betrokkenheid van overheden en afkomen van adequate regelgeving ?
Bij elke nieuwe ontwikkeling staan er mensen op die – vanuit een soort persoonlijke roeping een moreel appèl doen op anderen, en roepen om maatregelen. Om ‘Governance’, om ‘Codes of Conduct’. Om vervolgens bier een ambassade binnen te smokkelen.
Gates is wel de laatste die je kunt betichten een visionair denker te zijn.
Niet alleen voorspelde hij dat het Internet niets zou worden, daarnaast hebben zijn producten aanzienlijke schade aangericht en vooruitgang ge- en verhinderd.
Grotere betrokkenheid van overheden is te vaak een kwestie van ‘het baat niet, het schaadt wél’.
Nergens blijkt uit dat niet-insiders, waaronder politici, zouden willen dat IT-ontwikkelingen begrijpelijk worden gemaakt. Eerder het tegendeel.
De recentelijk opgewarmde ‘killer-robot’ brief is in dat opzicht een teken aan de wand.
Nog even een nabrandertje, heet van de naald :
‘Juridisch probleem voor WhatsAppende gemeenten’ – 5 september 2017.
http://www.binnenlandsbestuur.nl/bestuur-en-organisatie/nieuws/juridisch-probleem-voor-whatsappende-gemeenten.9570410.lynkx
Digibetisme op gemeentelijk beleidsniveau.
Quod erat demonstrandum
“hetgeen bewezen diende te worden”.
Tja, dan blijkt vandaag eens temeer dat technisch inzicht weinig te maken heeft met een uit onmacht geboren overgave aan het ‘onbegrepene’ die politici al wat langer uitstralen.
Getuige het tenenkrommend gebrek aan kunde, regievoering en daadkracht t.a.v. externe dienstverlening m.b.t. staatsgeheimen :
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/05/fox-it-houdt-zeggenschap-staat-af-12829864-a1572403
Als we dan een bruggetje maken naar het bij de Eerste Kamer voorliggend Voorstel Wet Computercriminaliteit III dan zou men wensen dat men aan de goden in plaats van de kobolden was overgeleverd.
Net als de schrijver van het artikel (Ruud Leether) en René Veldwijk heb ook ik mijn bedenkingen bij het blockchain concept. Aan theoretische verhandelingen geen gebrek, maar het ontbreekt aan operationele toepassing in de praktijk.
Mocht u denken: “en de Bitcoin dan?” Nee de Bitcoin is me niet ontgaan. Sterker nog, de Bitcoin is voor mij het bewijs dat blockchain een IT-hype is van het soort: “in theorie een mooi concept maar in de praktijk lost het de belofte niet in.” Bedoeld als een nieuw betaalmiddel, naast het traditionele geld, waarbij we geen banken meer nodig hebben. In de praktijk vooral een nieuwe wijze van beleggen, waarbij we geen beurzen en aandelen meer nodig hebben. De Bitcoin is speelbal geworden van de beleggingswereld; van de te bestrijden “perverse” financiële sector. Maar dat terzijde.
Wat was er eigenlijk het eerst? Bitcoin of blockchain? Dat was toch echt die Bitcoin. Wie dat virtuele muntje voor het eerst heeft vertaald tot een veelbelovend blockchain concept weet ik niet. Waarschijnlijk heeft dit kind vele vaders. Al die vaders en hun lyrische volgelingen besteden verdacht weinig aandacht aan het feit dat ook het blockchain concept software (code + data) vereist. Elke uitwerking, voor welk doel dan ook, komt pas tot stand nadat een aantal engineers (programmeurs) de afspraken heeft omgezet in code die door bijna alle computers wordt begrepen.
Dat is volgens mij de achilleshiel van het blockchain concept, want alles wat kan worden gebouwd kan ook worden nagebouwd of kan worden gehackt. Zelfs als een blockchain transactie bol staat van de echtheidskenmerken afgegeven door meerdere instanties, kan deze worden nagebouwd of nagebootst. Hoe meer echtheidskenmerken hoe langer dat duurt, maar eens komt de technologie in handen van de onderwereld. De Bitcoin is al in handen van de beleggingswereld, maar dat kunnen we nog afdoen met hebberigheid. Zodra ook de engineers van de onderwereld grip krijgen op de Bitcoin wordt deze helemaal leeggezogen en blijft er een waardeloos blockchain concept over waarin niemand nog durft te investeren. Ook de overheid niet want als de authenticiteit van een overheidstransactie niet langer kan worden gegarandeerd dan….
Toen moest ik denken aan de stemmachines van twintig jaar geleden. Massaal gingen ze naar het sloopbedrijf omdat ze in theorie konden worden gehackt. Misschien moet Plasterk het geld dat hij voor de BV Nederland heeft verdiend door de stekker uit de BRP te trekken, investeren in “democratie via blockchain, stem veilig via uw mobieltje”. Zodra dat is gelukt kunnen we ook de digitale omgevingswetvergunning, het digitale testament, het digitale paspoort en de digitale VOG implementeren op basis van blockchain. Ik zie dat niet gebeuren.
Laten we ons niet laten afschrikken door het techno-jasje waarin de blockchain wordt gegoten. Het is, zoals zoveel, een alfa-/gamma-concept in een beta-jasje. Voor de maakbaarheid van de blockchain is dat techno-jasje onmisbaar, maar voor de inhoud en de impact ervan veel minder. De beste reactie op techno-marketing van magie-in-een-doosje is toch: doorprikken. Het jasje uitdoen, ook als de drager het daarvan wat kouder krijgt.
Voor een goed beeld van haalbaarheid en impact hoeven we ook niet alleen op de praktijk te wachten. Ook in (alfa-/gamma-)theorie kunnen er al wel fundamentele kanttekeningen bij het concept worden geplaatst.
Probeert u zich maar eens voor te stellen: we spreken af dat alle burgers al hun onderlinge gesprekken alleen voor zichzelf houden. En dat we alleen de gesprekken met elkaar combineren wanneer iemand wil weten wat hij alles bij elkaar gezegd heeft. Enig idee hoeveel centralistische bevriezing en beheersing van de taal ervoor nodig is om dat combineren nog betekenisvol te houden? Performance is daarbij vergeleken een eitje.
Operationeel voelt zo’n decentraal concept misschien als een geweldige bevrijding: er hoeft “niets of niemand” tussen te zitten. Maar het schaalt alleen ten koste van een geweldige tactische centralisatie en stagnatie.
Het is de dialectiek van de vrijheid: vergaande autonomie blijft alleen samenhangen ten koste van centralisatie en stagnatie. Daar kan zelfs de meest innovatieve technologie niets aan doen. IT is nog steeds eerst informatie en pas dan technologie. En informatie, was dat niet alfa en gamma?
Het concept blockchain dateert van 1991.
De eerste implementatie van een (gedistribueerde) blockchain dateert van 2008 met Bitcoin.
Over de security-aspecten van Bitcoin zijn een groot aantal toonaangevende stukken geschreven.
De plotselinge doorbraak van Instant Payments mag veelzeggend zijn.
De volatility van Bitcoin is een neveneffect.
Net zoals encryptie, Tor, LETS, etc. wordt cryptocurrency gewoon reeds op brede schaal gebruikt. Alle discussie waait daar hoog bovenlangs.
In bovenstaande thread schemert wat emotie door. Altijd gevaarlijk op internet om dan verder te gaan, maar ik doe het toch omdat ik het idee heb dat we met de aanwezigen tot een oplossingsproces kunnen komen. (Mogelijk moeten we uiteindelijk even fysiek bij elkaar gaan zitten, dan ebt de emotie ook weer wat weg is mijn ervaring.)
Ik onderschrijf de stelling van de heer Leether dat alfa’s (en gamma’s en beta’s) die werkzaam zijn in overheid blockchain zouden moeten begrijpen om hun werk goed te kunnen doen. Begrijpen is echter een containerbegrip. Daarom eerst wat analyse van ‘begrijpen’.
De regels van het schaakspel zijn redelijk eenvoudig te begrijpen. Binnen een paar minuten kun je met een andere leek gaan spelen. Pas als je er enige tijd in gestopt hebt, zie je wat goede of verkeerde strategieën zijn. Dan begrijp je het schaakspel pas echt. Die strategieën zijn trouwens niet alleen afhankelijk van het schaakspel an sich, maar ook van de tegenstander!
De meeste mensen begrijpen wel (oppervlakkig) hoe een koelkast werkt: stekker er in, 2 uur wachten, levensmiddelen er in, klaar. Het aantal mensen dat het principe van een koelkast begrijpt, is al een stuk minder. Hier is een mooie uitleg: refrigerationandairconditioning.danfoss.nl/knowledge
Wat Freon, zeer lang een belangrijk bestanddeel van koelkasten, doet met het milieu, is ondertussen bekend. Door schade en schande zijn we er achter gekomen. Kortom: eerst hebben we er een tijdje mee gewerkt, voordat we de gevolgen op het grotere geheel doorzagen.
Wat betekent dit voor Blockchain? In mijn beleving moeten we eerst een systeembeschrijving maken op een functioneel niveau waarin we de ‘regels van blockchain’, de omgeving (dus inclusief leveranciers, grootmachten en criminelen) en de levenscyclus van blockchains in kaart brengen. Vervolgens kun je met die systeembeschrijving scenario’s door akkeren (spelen) om gevoel (begrip) te krijgen bij de risico’s (waar de overheid en wetgevers zich meestal druk over maken) de kansen (waar de private partijen zich druk over maken) en kosten (maar is mogelijk even niet zo relevant).
Dus:
– Ja je moet de systeembeschrijving lezen om de blockchain regels te begrijpen, maar mogelijk zijn er experts die deze systeembeschrijving kunnen maken die bruikbaar is voor de alfa’s. (ik heb de links van de heer Westerhof nog niet gevolgd, maar ik verwacht er veel bruikbare zaken)
– En Ja, je moet er vervolgens nog (veel) werk in stoppen om het blockchainsysteem te begrijpen.
Nog even een aanvulling:
Deze geeft ook een mooi verhaal: http://www.watisblockchain.nl/wat_is_blockchain.php..
De beschrijving van de functionele blockchainregels waar ik het over heb, moet toegesneden zijn op het doel dat je er mee hebt. Ik verwacht dus dat er nog wel wat werk te verzetten is.
Het dóordenken van de scenario’s vereist wel de competentie van ‘systeemdenken’. (ik bedoel dit: wij). Ik ga er van uit dat iedereen die zich vanuit overheid met Blockchain bezig houdt (alfa, beta en gamma), die competentie toch wel (behoorlijk) heeft.
Het staat en valt allemaal met het beheer van de Blockchain. De Bitcoin Blockchain wordt onderhouden door een pool van developers die gezamenlijk beslissen over aanpassingen. In Nederland zijn er 1 of 2 personen die deel uitmaken van deze pool.
De organisatie van het beheer van een nieuwe Blockchain bepaalt of we straks daadwerkelijk niet meer afhankelijk zijn van een aantal dominante partijen die transacties ondersteunen (lees: banken, notarissen etc). Of dat de personen/partijen die het beheer van Blockchain onder controle hebben deze rol overnemen?