Hoe vaak schieten we niet met een mug op een olifant bij het zoeken naar overheidsinformatie? Gelukkig is er Google.
We gaan het niet over corona hebben. En zeker niet over de corona-app. We gaan het hebben over de alsmaar uitdijende informatie-explosie, en dan vooral de overheidsinformatie.
Aanleiding is een rapport van Deloitte naar het zoekgedrag van overheidsinformatie. In 2016 schreef ik al dat sommige belangrijke klantreizen een chaos zijn, maar omdat Google zo verdomde goed is, komen ‘Henk’ en ‘Ingrid’ alsnog snel uit bij wat ze zoeken.
Los van de nooit aflatende creatiedrift van ambtenaren, die ook de laatste drie jaren niet veranderd is, begint nu wel steeds meer op te vallen hoe vaak we met een kanon op een mug schieten. Want als we echt iets willen gaan veranderen, voor laten we zeggen het klimaat, dan valt op hoe versnipperd het informatielandschap is.
Hieronder is bijvoorbeeld te zien of een aantal overheidswebsites ‘raak schieten’ op thema’s die ze zelf belangrijk achten, of dat de gebruiker eerder bij de buren zal zoeken:
Bron: Deloitte
Interessant, maar nog interessanter wordt het als de onderzoekers inzoomen op de onderlinge overlap op een aantal thema’s. Hieronder de thema’s met meer dan tien procent overlap, niet de minste:
Bron: Deloitte
En omdat beelden meer zeggen dan duizend woorden, sluit ik af met puntenwolk die ook iets zegt over de representativiteit van het onderzoek (n in nerdtaal). De overlap van hierboven komt voor op thema’s met honderdduizenden kliks. Stel je eens voor, om hoeveel tijd dat gaat. En wat het zou betekenen als er maar één klik mogelijk is naar de juiste informatie – zonder hulp van Google.
Bron: Deloitte
Moraal van het verhaal? Als Google de ANWB-paddenstoelen weghaalt die de overheid redden en tegelijkertijd lui maken, weet plotseling niemand de weg meer te vinden. Probeer maar eens een zoektocht op bovenstaande woorden te doen op Ecosia, een zoekmachine die een boom plant voor iedere zoekopdracht, maar nog lang niet zo slim is als Google.
Uiteindelijk zou alle energie, die gepaard gaat met het afvuren van ons informatiekanon, wellicht al een paar promille op de opwarming schelen. Jammer dat ‘nee’ zeggen zoveel moeilijker blijft dan ‘ja’ zeggen.
Seger de Laaf is programmamanager bij de Rijksoverheid. Zijn blogs zijn op persoonlijke titel. Hij is ook lid van het actieteam van Gebruiker Centraal, een overheidsbrede kenniscommunity die streeft naar een servicegerichte en gebruiksvriendelijke (digitale) overheid.
Wordt dit gesponsord door Google? Dat ze goed kunnen zoeken bij Google weet iedereen. Maar je kunt ook prima bij informatie komen zonder Google. Er zijn andere zoekmachines die op een veel verantwoorder manier dan Google prima bruikbare resultaten leveren. Zo kun je via StartPage wel gebruik maken van Google-resultaten maar lever je niet je gegevens in bij Google. DuckDuckGo levert bruikbare ‘niet-gepersonaliseerde zoekdata’ vanuit meer dan 400 bronnen (en ja, zonder Google). Over Ecosia durf ik niet te oordelen (hoewel mijn eerste testjes wel goede resulaten leverde) maar van DuckDuckGo durft ik na jaren ervaring gerust te zeggen de resulaten prima zijn en ik Google niet meer nodig heb (en met mij steeds meer mensen gelet op de groei van DDG gebruik). Geen privacy inleveren, ongefilterde zoekresultaten krijgen en ook nog wat doen aan de doorgeschoten macht van een bedrijf als Google dat nu al een aantal keren beboet is vanuit de EU. Genoeg reden voor mij om me te storen aan een kop als ‘Zonder Google geen overheid’.
Dan heeft de titel je in ieder geval geprikkeld om het te lezen Ad :) Uit verschillende bronnen blijkt dat 92% tot 95% in NL al 10 jaar gebruik maakt van Google, dus waaruit herleid jij dat het gebruik van DuckDuckGo of andere alternatieven groeit?
De blogs van de Laaf mogen dan op persoonlijke titel zijn, maar dat neemt niet weg dat de argeloze lezer verbijsterd achterblijft met de vraag hoe het mogelijk is dat een programmamanager bij de overheid zulke tendentieuze proza fabriceert.
Zijn reactie op het commentaar van Gerrits is bovendien gewoon malicieus waar hij Gerrits woorden in de mond legt die hij toch echt niet heeft geschreven.
Ik houd mijn hart vast voor een overheid die dit soort mensen in dienst blijkt te hebben.
Bedankt voor de reactie meneer Le Gras. Ik houd mijn hart vast voor “het soort mensen” dat zulke ingewikkelde woorden gebruikt. Persoonlijk titel = persoonlijke titel en ik ben op geen enkele manier afhankelijk van Google. Signaleer echter alleen dat zonder dit medium, dat ondanks alternatieven al jaren nummer 1 is, de betrouwbaarheid van de overheid onder druk staat. Zie ook http://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2019/01/31/herkenbaarheid