De Blauwe Kamer van de Stadsbibliotheek Dordrecht is de ‘community-kamer’, de plek waar inwoners met elkaar in gesprek gaan over onderwerpen die hen raken. Een passende plek voor de 6e Keukentafelsessie met de regeringscommissaris Informatiehuishouding, die ging over gedrag en waarden. Want: techno-optimisme is dood. Het is tijd dat we wat gaan doen.

Maatschappelijke organisaties, wetenschap, overheden en bedrijven hebben zich verenigd in de maatschappelijke coalitie Over Informatie Gesproken. Doel is de informatierelatie tussen overheid en burgers verbeteren. In november 2022 presenteerde de coalitie haar manifest met zeven zorgen en zeven oplossingen. Lees er meer over in dit E-zine.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is rijksbreed gestart met een toekomstvisie op document­managementsystemen (DMS). Ook moet de architectuur van de informatiehuishouding worden geactualiseerd. Deze stappen zijn onderdeel van actielijn 3 van het actieplan Open op Orde over ondersteunende informatiesystemen.

De departementen werken aan de verbetering van hun informatiehuishouding. Dashboards moeten daarbij helpen, onder meer door inzicht te geven in het voldoen aan wet- en regelgeving. Vanuit het project ‘Informatiegestuurd werken’ werkt het ministerie van IenW aan de ontwikkeling van een dashboard voor de bestuursraad.

Zorgt falende IT-architectuur voor een dito informatiehuishouding? De vraag impliceert dat beide falen, op dit moment. Daar waren de meningen over verdeeld, aan deze vijfde keukentafelsessie in Almere-Stad. Waarom is architectuur überhaupt belangrijk voor de informatiehuishouding? En hoe vertellen we dit onze bestuurders?

De overheidswerkplek van de toekomst was het onderwerp van de vierde keukentafelsessie, in de bibliotheek van Oosterhout. Als het over de toekomst gaat, is het generatiedenken nooit ver weg en ook digitalisering is luid en duidelijk van de partij. Een fors deel van de sessie ging daarom over de digitale omgeving van het werken. Gelukkig kreeg ook de bestuurlijke kant aandacht, net als personeel en opleiding.

In de derde keukentafelsessie vroeg regeringscommissaris Arre Zuurmond zijn gezelschap wat er misgaat wanneer burgers geen zicht en zeggenschap hebben over hun gegevens. Spoiler alert: behoorlijk wat. Onder de aangeboden oplossingen zaten ook vragen: waarom is de burger geen eigenaar van zijn gegevens? En wat als de overheid alleen gegevens mag vragen die ze echt nodig heeft?

In de derde keukentafelsessie vroeg regeringscommissaris Arre Zuurmond zijn gezelschap wat er misgaat wanneer burgers geen zicht en zeggenschap hebben over hun gegevens. Spoiler alert: behoorlijk wat. Onder de aangeboden oplossingen zaten ook vragen: waarom is de burger geen eigenaar van zijn gegevens? En wat als de overheid alleen gegevens mag vragen die ze echt nodig heeft?

In de Keukentafelsessie #2 ging regeringscommissaris Arre Zuurmond dieper in op de informatierelatie tussen overheid en burger. In regiobibliotheek Lek & IJssel in IJsselstein schoof een keur aan gasten aan om te praten over toegankelijkheid en duidelijkheid, vraag en aanbod van informatie. Eén ding werd al snel duidelijk: documenten scannen en opslaan als PDF? Gaan we niet meer doen.

1 mei trad de Wet open overheid in werking. 2 mei zaten staatssecretaris van Huffelen en regeringscommissaris Arre Zuurmond aan tafel bij de ontbijtsessie ‘Goed Geopend’ in de LocHal in Tilbug waarin gesproken werd over digitalisering, een open overheid en de functie van de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO). Een verslag van de bijeenkomst. U kunt ook de hele ontbijtsessie terugkijken.

In zijn eerste van een reeks ‘keukentafelsessies’ onderzocht regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond de aard van het wobben. Aanleiding was het rapport ‘Ondraaglijk traag; Analyse afhandeling Wob-verzoeken’. In de Visboekzaal van de KB nationale bibliotheek in Den Haag stelde hij een gevarieerd gezelschap twee vragen: wat is het probleem en hoe kan het beter?

Een goede informatiehuishouding is geen doel op zich, maar een middel om democratische en juridische waarden te waarborgen. We spreken met Afelonne Doek, Rijksarchivaris en directeur Nationaal Archief. Alex Corra, data-ethicus bij SVB en voorzitter van werkgroep data-ethiek bij CIP, en Jelle van der Ster, directeur SETUP, platform voor technologie en cultuur. Gesprek onder leiding van data-ethicus Piek Visser-Knijff.

De Rijksoverheid is al geruime tijd bezig met het op orde brengen van haar informatiehuishouding. Waar liggen de problemen en wat is er tot dusverre bereikt? Jacqueline Rutjens, de vrouw die de operatie vanuit RDDI leidt, blikt terug. “Ieder ministerie had zijn eigen bepalingen; iedereen deed wat hem het beste lijkt. Maar we zijn goed op weg.”

Arre Zuurmond is aangesteld als Regeringscommissaris Informatiehuishouding. Hoe ziet hij zijn nieuwe job? Wat hoopt hij te brengen? “Ik moet echt nog verkennen. Het is een bijna allesomvattende opgave, informatieverwerking is immers de motor van de overheid, en we moeten oppassen voor makkelijke oplossingen.”

Een gesprek met Arre Zuurmond, de kersverse regeringscommissaris informatiehuishouding, Guido Enthoven, directeur Instituut Maatschappelijke Innovatie en Guiny Kustner, programmadirecteur Informatiehuishouding Justitiële Informatiedienst over de veranderopgave rond de informatiehuishouding. De gespreksleiding is in handen van Larissa Zegveld.