door: Christian Verhagen | 22 november 2021
Het “WRR rapport ‘Opgave AI’ gaat grotendeels voorbij aan de achilleshiel van AI; de beschikbaarheid van goede data.
AI is een revolutionaire technologie, of eigenlijk meer een set aan technologieën. De implicaties hiervan voor mens en maatschappij zijn moeilijk te overschatten. Het rapport van de WRR beschrijft de opgave en de noodzaak van het inbedden van de technologie in de maatschappij. Er moet gestuurd worden op maatschappelijk wenselijk AI-gebruik, passend bij onze waarden. Tegelijkertijd moeten we niet naïef zijn. Poetin voorspelde al in 2017 dat het land met de beste AI-technologie zou heersen over de wereld.
Politieke aandacht en de opbouw van een beleidsinfrastructuur zijn daarmee meer noodzaak dan wens. Maar er is meer nodig dan aandacht en beleid. AI is waardeloos zonder de beschikbaarheid van goede data. Ook met AI is garbage in, garbage out. Naast een beleidsinfrastructuur is daarom een nationale data-infrastructuur nodig. Een federatief
stelsel waarmee data vanuit de bron op een vertrouwde en veilige wijze gedeeld, verrijkt en geanalyseerd kan worden. En waarmee burgers zelf controle krijgen over hun eigen data.
Dat stelsel, tezamen met de afspraken en standaarden die daarbij horen, vormen het fundament voor de ambities die Nederland heeft met AI, alsook de opgaven die daarbij horen. De Interbestuurlijke Datastrategie biedt een kapstok voor hoe dat stelsel als een generieke functie de komende jaren verder vorm kan krijgen, zodat data over silo’s en organisaties heen beschikbaar komt. Als randvoorwaarde én voedingsbodem voor AI en de borging daarvan in de maatschappij.
Een federatief datastelsel in combinatie met het stimuleren van de bereidheid om data te delen zou dan ook als overkoepelde zesde opgave op de politieke agenda moeten komen. Investeringen zijn nodig, bijvoorbeeld vanuit het Nationaal Groeifonds, en een integrale aanpak voor het verbeteren van datakwaliteit, zoals in het Verenigd Koninkrijk. Hoe slim onze computers immer ook worden, zonder beschikbaarheid van goede data om te leren blijft het potentieel onbenut en is er weinig in te bedden de maatschappij.
Christian Verhagen is senior adviseur bij Verdonck, Klooster & Associates en publiceert regelmatig over data en technologie in de publieke sector.