De Eindhovense strategie van Common Ground
De gemeente Eindhoven groeit hard en de stad staat voor grote opgaven. Diensten worden meer en meer digitaal en het gebruik van data neemt toe. Om te zorgen voor een toekomstbestendige digitale dienstverlening, ontwikkelt Eindhoven een informatievoorziening volgens de Common Ground-gedachte.
Wethouder Mieke Verhees is bestuurlijk verantwoordelijk voor de gemeentelijke informatievoorziening. ‘Als college staan we voor een goede dienstverlening aan onze inwoners. Een goede informatievoorziening is daarvoor cruciaal. Bij ons aantreden onderkenden we al snel dat dit effectiever kon’, vertelt Verhees. ‘Het IT-landschap van Eindhoven was – net als bij veel andere gemeenten – vrij verkokerd. Meerdere systemen bestonden naast elkaar, waarbij we steeds nieuwe oplossingen moesten zoeken voor vergelijkbare vraagstukken. Hiernaast wilden we onze dienstverleningsprocessen en systemen veel meer vanuit een klantperspectief inrichten. Dit bracht een grote verandering met zich mee.’
Wendbaarheid
‘Het werd snel duidelijk dat de ambitie een meerjarige transitie zou betekenen waar een nieuwe digitaliseringsstrategie voor nodig was’, vertelt Martijn Groenewegen, CIO van de gemeente Eindhoven. ‘De nieuw ontwikkelde strategie gaat ervan uit dat de gemeente met algemene IV-voorzieningen de wendbaarheid vergroot en samenwerking binnen en buiten de gemeente faciliteert. Voor een zelfde taak gebruikt de gemeente voortaan maar één en niet verschillende systemen. Hierdoor kunnen we eenvoudiger en sneller aanpassingen doorvoeren binnen processen. En door standaarden te hanteren voor bijvoorbeeld data-koppelingen, kunnen we veilig en verantwoord digitaal samenwerken met andere overheden.’
Politiek draagvlak
Wethouder Verhees vond het van belang om voor de nieuw ontwikkelde strategie ook politiek draagvlak te krijgen. ‘Digitalisering is essentieel voor de realisatie van onze ambities met de stad. Dat vraagt dat we onze volksvertegenwoordigers goed meenemen in waar we met onze IV voor staan en waarom we hier op inzetten.’
‘De gemeenteraad benadrukte daarbij het belang om inwoners te beschermen door een verantwoorde omgang met gegevens. Deze speerpunten sloten uitstekend aan op de principes van Common Ground’, aldus Groenewegen. ‘Die heeft namelijk als doel dat de dienstverlening verbetert en er meer grip op data komt wanneer alle gemeenten conform dezelfde standaarden gaan werken.’ De nieuwe richting kreeg politiek steun en middelen werden beschikbaar gesteld.
Nieuw IV-landschap
De onderdelen van het uitvoeringsprogramma voor de strategie richten zich vooral op het verbeteren van de dienstverlening, het verbeteren van de samenwerking door gebruik te maken van dezelfde systemen en de inzet van Common Ground-componenten. De eerste use case van het programma werd het doen van meldingen voor woonoverlast.
‘Onze gemeente zette verschillende kanalen in om overlast te melden. Doordat er geen eenduidig proces was, bleven meldingen soms te lang liggen en ook werden ze niet altijd goed afgehandeld’, aldus de wethouder. ‘Met het oog op de groei van de stad was het van belang ervoor te zorgen dat we inwoners sneller en beter konden gaan helpen.’ Er is gezorgd voor een centraal systeem voor de registratie en afhandeling van meldingen, waardoor nu meer grip op een goede opvolging ontstaat.
Door telkens nieuwe use cases op te pakken, bouwt de gemeente stap voor stap aan een nieuw landschap met generieke voorzieningen waar zij steeds meer processen op inricht.
Soevereine cloud
De inzet van Common Ground helpt ook bij de wens van een goede bescherming van gegevens. In Eindhoven is het door de VNG ontwikkelde Haven standaard gebruikt om de nieuwe Common Ground toepassingen technisch mogelijk te maken. Door deze landelijke standaard te gebruiken, blijven data altijd in huis in een private cloud. Groenewegen: ‘Dat is gunstig, zeker gezien de huidige geopolitieke situatie, waarbij de wens van meer onafhankelijkheid van big tech ontstaat. Er blijft daarbij aandacht voor gedegen hardware, inrichting en beheer.’
Meer regie
Het realiseren van de ontwikkeling naar meer Common Ground vraagt ook een goede inrichting van de IV-organisatie, aldus Eindhovense CIO. ‘Door portfoliomanagement, het werken onder architectuur en actief participeren in de landelijke common ground communities, voeren we regie op onze IT. Een sterkere governance op de IV is bovendien nodig om ervoor te zorgen dat we op IT-vervangingsmomenten ook goed kijken of we een bestaand systeem kunnen vervangen door Common Ground-oplossingen. Door in het IV-landschap data te scheiden van de proceslaag ontstaat meer grip op data en is het mogelijk om traditionele systemen uit te faseren’, vertelt Groenewegen.
Samenwerking
‘Door de intensievere samenwerking op landelijk niveau, groeien gemeenten ook meer naar elkaar toe en wordt het van zelfsprekender dat we samenwerken volgens een standaard’, vervolgt hij. ‘Door toenemende dreigingen, toenemende IT-kosten en schaarste op de arbeidsmarkt ontstaat het besef dat we niet langer 342 keer het wiel moeten willen uitvinden. We gaan veel meer gebruik maken van gedeelde voorzieningen met andere gemeenten en overheden. Daarbij zien we ook dat de VNG steeds meer een rol pakt om dit voor gemeenten mogelijk te maken. Het uiteindelijke doel is om met de inzet van meer Common Ground te zorgen voor een digitale dienstverlening waar de gemeente zelf regie op kan voeren en die ten dienste staat van onze inwoners en bedrijven.’
Dit artikel werd ook gepubliceerd in iBestuur Magazine #55 van juni 2025
Nog geen (gratis) abonnement? Klik HIER
Lees ook:
