De overheid als marktmeester
Overheid en markt hebben elkaar nodig. Nu meer dan ooit. Laten we daarom werken aan een professionele, evenwichtige relatie. Waarin de overheid richting geeft en haar rol als marktmeester serieus invult. Als betrouwbare partner.
Technologische ontwikkelingen denderen over elkaar heen, organisatorische en maatschappelijke vraagstukken worden almaar complexer, mensen en middelen zijn schaars en de geopolitieke spanningen maken het werken aan digitale autonomie en soevereiniteit urgent. Al deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat we de relatie tussen overheid en markt moeten verrijken. We hebben elkaars kennis en kunde nodig om in te zetten voor wat we in Nederland belangrijk vinden. Dat lukt alleen als we werken vanuit partnerschap. Waarbij de overheid, veel meer dan nu, richting geeft.
Dit serieus invullen, vraagt om een aantal veranderingen. Voor het beter benutten van het innovatievermogen van de markt, moeten we op zoek naar andere vormen dan dichtgetimmerde aanbestedingen. Maar het gaat ook over marktmeesterschap. De overheid kan niet anders, om de uitdagingen van vandaag aan te gaan, dan de dialoog met de markt voeren, niet op de details maar op de bedoeling. Zo bieden we de markt de kans om mee te denken, te innoveren en verantwoordelijkheid te nemen voor de opgaves van deze tijd. Dat vraagt om het uitstippelen én vasthouden van een duidelijke koers, waar de markt zich op kan richten.
Marktmeesterschap betekent het voeren van regie en het stellen van duidelijke kaders. Daarbij kunnen instrumenten die al zijn ontwikkeld in de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU) helpen. Zoals de Verwerkersovereenkomst en de Gemeentelijke Inkoop bij IT Toolbox (GIBIT). De Verwerkersovereenkomst vertaalt een wettelijke verplichting naar eenduidige afspraken over het verwerken van persoonsgegevens. We zouden een dergelijk instrument ook kunnen gebruiken voor andere belangrijke thema’s, bijvoorbeeld digitale autonomie. Met de GIBIT professionaliseren gemeenten hun IT-inkoop en kunnen ze hun inkoopkracht bundelen.
De uitdagingen van deze tijd vragen om het zetten van een volgende stap. Van opdrachtgeverschap naar marktmeesterschap. Bijvoorbeeld in ons werken aan digitale autonomie en soevereiniteit. Voor alle IT waarvan we nu vinden dat we te afhankelijk zijn van een beperkt aantal (niet-Europese) spelers, zijn er alternatieven mogelijk. Als overheid en als samenleving zijn we erbij gebaat dat die verder ontwikkelen. Daar kunnen we vanuit de overheid een belangrijke bijdrage aan leveren. Door een goed opdrachtgever en marktmeester te zijn, door ons partnerschap met de markt serieus in te vullen en door een koers te kiezen en die langjarig vol te houden. Ik weet dat dat allemaal moeilijk is, maar het is nodig.
Lees ook:
