‘Deze I-Visie is een stap in de toekomst’

Beeld: Shutterstock

Het Digitaal Stelsel Omgevingwet (DSO), Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO), Wet open overheid (Woo), Wet digitale overheid, Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA), Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), de eIDAS-verordening: het is best veel wat er de laatste jaren op gemeenten is afgekomen. Voeg daarbij nog gemeentelijke initiatieven als samen organiseren/Common Ground en nieuwe technologische ontwikkelingen als blockchain, kunstmatige intelligentie, Internet of Things, smart cities en robotisering/drones en de vraag is gerechtvaardigd of het voor een gemeente van iets meer dan 44.000 inwoners nog wel te behappen en beheersbaar is. Wat betreft Miranda de Vries, sinds 20 december 2017 burgemeester van Etten-Leur, zeker wel. “Het is vooral een kwestie van perspectief. Je kunt als gemeente van deze omvang niet aan alle trends waaraan je graag zou meedoen, vooroplopen. Maar je kunt wel zorgen dat je kennis genoeg hebt om snel aan te haken en bij de juiste mensen aan te haken.”

Om voldoende kennis op te doen en snel aan te haken bij mensen en ontwikkelingen, heeft de gemeente Etten-Leur een I-Visie opgesteld. “Het oude informatiebeleidsplan liep af en het toeval wilde dat er net een nieuwe organisatievisie was geschreven waarin inwoners en ondernemers centraal stonden”, aldus Marcel Korving, teamleider Informatievoorziening. “Als ondersteunende dienst hebben wij dezelfde klant als het primaire proces en niet alleen de interne medewerkers. Maar wat wíl die klant als we het hebben over informatisering? Om daar achter te komen was het zaak om met name de partners te betrekken. Waar hebben zij behoefte aan? Wat zien zij als lange termijn? Het heeft erin geresulteerd dat circa honderd mensen uit ons netwerk in een Scrumsessie hebben meegedacht over onze I-Visie. Mensen onder meer vanuit het sociaal domein, andere gemeenten, het onderwijs, commerciële bedrijven, raadsleden en inwoners en ondernemers.”

De Vries geeft toe blij verrast te zijn geweest over het grote aantal mensen dat aanwezig was tijdens die sessie. “Verrast, maar ook mooi om te zien dat zoveel mensen een beeld en gevoel hebben bij waarom een informatievisie zo belangrijk is en wat die visie zou moeten omvatten.” De I-Visie van Etten-Leur is niet in beton gegoten. Dat kan ook moeilijk, want (technologische) ontwikkelingen gaan vandaag de dag zo snel, dat je ook als gemeente wel bij moet blijven. Een en ander betekent concreet dat de I-Visie van Etten-Leur vier keer per jaar wordt geactualiseerd. “Het is geen plan dat op een gegeven moment ‘af’ is”, zo zegt Korving. “Het is een plan dat continu wordt bijgesteld.”

Common Ground

Een van de grote thema’s in gemeenteland is momenteel Common Ground, de gemeenschappelijke informatiekundige visie op ICT-infrastructuur voor gegevensverkeer binnen en tussen gemeenten. Marcel Korving vindt dat de uitgangspunten van de I-Visie van Etten-Leur en de waarden van Common Ground goed op elkaar aansluiten. “Wij haken graag aan op Common Ground, mede omdat ook zij gaan voor transparantie, eenvoud en openheid van gegevens. Dat sluit perfect aan op onze visie. Het is ook onze lijn om, binnen de wettelijke kaders, data actief open te zetten en niet alleen op verzoek. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat onze informatievoorziening en processen op orde zijn. Je wilt niet hebben dat informatie van of over inwoners of ondernemers zomaar op straat komen te liggen. Ook als je kijkt naar de filosofie van de Common Ground en ons principe van eenvoudig toegang tot jouw informatie, dan draagt Common Ground daar erg goed aan bij. Dan maakt het voor een inwoner of een ondernemer niet meer uit of het nou gemeente A is of gemeente B, school C, belastingdiensten D. Al die data zijn gewoon beschikbaar voor de persoon die het nodig heeft voor zijn werk. Daar komt natuurlijk wel de privacy en beveiligingskant om de hoek kijken. Het moet wel mogen dat een organisatie jouw informatie inziet. Dat is best spannend, want met wie deel je de informatie? Wie mag dat zien? En ga je die informatie openbaar zetten?”

Kennis lenen

Etten-Leur is niet de enige gemeente met een visie op informatievoorziening. Ook niet de eerste. Het betekent dat gemeenten af en toe ook bij elkaar ideeën ophalen en kennis delen. “Ook wij”, aldus Marcel Korving. “Als gemeente Etten-Leur zijn wij niet groot genoeg om alle wielen zelf uit te vinden. Dat betekent dat je vanzelfsprekend kijkt naar en leent van al bestaande initiatieven en ontwikkelingen. Ook in het bedrijfsleven. Ik denk alleen dat de vorm en het proces waar wij voor gekozen hebben, uniek is. Organisaties hebben vaak de mond vol van buiten naar binnen denken, maar brengen het vervolgens vaak niet in de praktijk. Wij wel. Wij hebben geen plan geschreven om een plan te schrijven, maar wel om een richting te bepalen.”

De I-Visie is geen plan dat op een gegeven moment ‘af’ is. Het is een plan dat continu wordt bijgesteld

Scrumsessies, plannen schrijven, richting bepalen: je kunt het nog zo fraai verpakken, maar uiteindelijk draait het om de inwoners en ondernemers. In hoeverre merken zij iets van de I-Visie? Leidt het daadwerkelijk tot betere, snellere of een andere manier van dienstverlening? Miranda de Vries gaat daar wel vanuit. Door iedereen toegang te geven tot zijn of haar eigen informatie, hoop ik dat inwoners straks geen informatie meer hoeven aan te vragen, maar daarover (online) kunnen beschikken op het moment zij dat nodig hebben. Ik hoop ook dat wij, door meer datagedreven te gaan werken, inwoners nog meer en beter van dienst kunnen zijn. Dat wij bijvoorbeeld een kwijtschelding automatisch kunnen regelen voor inwoners met een laag inkomen en en passant die inwoner ook nog wat hints mee kunnen geven waar nog meer financieel voordeel is te behalen. Dat integrale werken doen wij ook met onze handhavers op straat. Door hen te voorzien van goede, bruikbare informatie, in real time, kunnen zij hun werk beter doen, met minder middelen. Dat werkt alleen als er goed is nagedacht over informatievoorziening en processen.”

E-burgemeester

Burgemeesters worden (her)benoemd voor de duur van zes jaar. In theorie zou Miranda de Vries over tien jaar dan ook nog burgemeester kunnen zijn van Etten-Leur. Wel gelooft zij dat tegen die tijd een deel van haar werk is gedigitaliseerd. “Maar ik denk dat het betekenis geven in mijn functie altijd zal blijven. Je bent de hele week druk bezig met allerlei dingen en af en toe is het goed om even twee passen terug te doen. Afgelopen week zijn in deze gemeente twee mensen om het leven gekomen bij verkeersongelukken. Op het moment dat ik daar een stukje over schrijf, zie je dat een hoog percentage van de bevolking daarop reageert en zien ze dat er ook nog iemand van vlees en bloed zit, die probeert te vertolken wat eigenlijk niet te vertolken is. Ik denk dan ook dat het samen zoeken naar publieke waarden en het betekenis geven in je vak steeds belangrijker wordt, waarbij een groot stuk bureaucratie wegvalt. Het wordt eigenlijk alleen nog maar een mooier beroep… ”

Wat is de I-Visie?

De I-Visie is voor de gemeente Etten-Leur een toekomstbeeld dat richting geeft en kaders stelt. Centraal in de I-Visie staan vijf thema’s:

– Informatie op orde
– Informatiegestuurd werken
– Integraal werken
– Digitale dienstverlening
– Innovatie

Bij elk thema wordt uit de doeken gedaan wat de Brabantse gemeente wil bereiken en wat er concreet gedaan wordt om dat te bereiken.

Meer informatie?
I-Visie Etten Leur
I-Visie YouTube