Samenwerken is meer dan vriendelijk en begripvol naar elkaar luisteren om vervolgens toch je eigen weg te gaan.
De vakantie ligt voor de meesten alweer achter ons. Voor de een is het een periode van zon, strand en luieren, de ander kiest voor lange wandelingen en fietstochten. Maar voor velen is het tevens een uitgelezen periode om terug te blikken op het afgelopen jaar. Wat ging goed? Wat kan beter?
Voor mij begon dat al voor de vakantie, namelijk tijdens het boeken van de reis. Opnieuw verwonderde ik mij over het gemak waarmee je vanuit de luie stoel je trein- en vliegreis kunt regelen. Reis plannen, ticket kopen en met je digitale wallet, hup, door de gate. Trein idem dito, niks in de rij staan voor een kaartje, zoals mij in Dublin, toch bepaald geen digitale woestijn, overkwam. Het waren ervaringen die mijn idee versterkten hoeveel soepeler en gemakkelijker het leven wordt als we zaken slim digitaal weten te regelen. Het bruggetje naar mijn functie als voorzitter van GBI – voluit: Gemeentelijke Basisprocessen Inkomen – is daarmee gelegd. Misschien vergt dat enige uitleg, niet iedereen is op de hoogte wat wij voor gemeenten kunnen betekenen. Zo’n vijf jaar geleden besloot een aantal gemeenten de handen ineen te slaan waar het gaat om de uitvoering van het inkomensdeel van de Participatiewet. Taaie en soms ingewikkelde kost die juist daarom vraagt om samenwerking. Tien weten en kunnen nu eenmaal meer dan één.
Waarom zou elke gemeente afzonderlijke processen en producten ontwikkelen voor zaken als informatiegestuurd handhaven, aanvraag levensonderhoud of bijvoorbeeld inkomensafhankelijke toeslagen? Samen mag dan niet sneller gaan, je komt wel verder tegen lagere kosten. Tenminste, als de samenwerking niet alleen met de mond wordt beleden. Met de aangesloten gemeenten zijn we een weg ingeslagen die moet leiden naar hoogwaardige en digitale gemeentelijke dienstverlening. Ik ben de laatste die zal beweren dat het een gemakkelijke weg is. Het klinkt zo eenvoudig en logisch – de burgers centraal, klantgerichte proces- en informatieketens, standaardisering, gezamenlijke architectuur – maar achter die begrippen gaan complexe vraagstukken schuil. Over de beleidsvrijheid van gemeenten bijvoorbeeld, over de noodzaak mee te bewegen met de alsmaar voortschrijdende techniek, maar ook over afspraken aangaande technische standaardisering.
Dit gevoegd bij de ingewikkelde wet- en regelgeving van de Participatiewet, het grote aantal ketenpartners dat erbij betrokken is en het is duidelijk dat we deze weg niet alleen willen en kunnen afleggen. Vandaar dat we nauw samenwerken met andere initiatieven op het terrein van de gemeentelijke samenwerking en digitalisering, denk aan samen organiseren van VNG, maar ook met Wigo4it en niet te vergeten met marktpartijen. We delen ervaringen, denken samen na over de beste oplossingen, zonder dat het streven is gericht om te komen tot een alomvattende totaaloplossing voor Inkomen. Nee, wat we willen is het samen ontwikkelen van één grondplaat, waarop we met elkaar samenwerken aan concrete hoogwaardige processen en bijbehorende IT-oplossingen voor gemeenten volgens de beginselen van Common Ground. En met ‘met elkaar’ bedoel ik dan ook echt ‘met elkaar’.
Samenwerken is meer dan vriendelijk en begripvol naar elkaar luisteren om vervolgens je eigen weg te gaan, een houding die ik bij gemeenten nog te vaak bespeur. Om de digitale transitie succesvol te laten zijn is meer nodig. Het is een opgave die vraagt om werkelijke verbondenheid, om echt samen op te trekken. Dat vereist een nieuwe manier van werken. Dat is spannend en soms lastig, weten we als GBI inmiddels. Maar het loont. Hoe mooi is het perspectief dat burgers straks niet alleen hun reis vanuit de luie stoel gemakkelijk kunnen regelen, maar ook altijd en overal snel en efficiënt hun zaken digitaal met de gemeente kunnen afhandelen.
Anco Hamming is manager Zorg & Inkomen bij de gemeente Nijmegen en sinds juni 2016 voorzitter van GBI.
