Mensen die een parkeerboete ontvangen in hun digitale inbox van MijnOverheid, krijgen twee keer zo vaak een aanmaning om te betalen als mensen die hun boete per post ontvangen. Dat blijkt uit cijfers die de NOS bij gemeenten heeft opgevraagd.
Zelf bepalen
In Amsterdam ontvangt 36 procent van de mensen die een digitale boete kregen een aanmaning om te betalen, blijkt uit de inventarisatie van de NOS. Van de mensen die de boete in de brievenbus krijgen, mist 20 procent de betalingstermijn. In Almelo, Enschede, Hengelo en Oldenzaal gaat het om 28 procent (digitaal) tegenover 13 procent (brief).
Sinds 2014 kunnen burgers via MijnOverheid zelf bepalen of ze alleen nog digitale post willen ontvangen, van onder meer de gemeente en de belastingdienst. Wie bijvoorbeeld Amsterdam, Rotterdam of Eindhoven als gemeente heeft aangevinkt, ontvangt parkeerboetes en berichten over parkeerproducten uitsluitend digitaal. Ruim zes miljoen mensen hebben dit per gemeente geactiveerd. Maar lang niet iedereen die dit heeft aangevinkt, is op de hoogte van de consequenties.
Tientallen boetes
Mensen die digitale boetes missen, weten vaak niet dat boetes via MijnOverheid komen, kijken nooit in de berichtenbox of hebben een oud mailadres opgegeven en ontvangen geen notificaties. Zij krijgen soms tientallen boetes in korte tijd van bij elkaar duizenden euro’s.
De Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen, vindt dat boetes niet meer digitaal moeten worden verstuurd. Hij pleit voor een landelijk beleid ten aanzien van parkeerboetes. ‘In de ene gemeente krijg je het onder de ruitenwisser, in de ander op de post en in de derde digitaal,’ zegt Van Zutphen tegen de NOS. ‘Als ombudsman zeg ik: stuur gewoon alle parkeerboetes, naheffingsaanslagen via de post. Dan is het duidelijk.’
Zijn kritiek is niet nieuw. Al jarenlang wijst hij erop dat het creëren van een digitale wereld niet hetzelfde is als het één op één digitaliseren van de papieren wereld. ‘Digitale post verzenden naar de Berichtenbox en het verder maar aan de burger laten om zijn digitale brievenbus continu in de gaten te houden, vind ik de omgekeerde wereld.’
Eigen verantwoordelijkheid
Voor het onderzoek benaderde de NOS de 31 grootste gemeenten. Elf gemeenten lieten weten parkeerboetes via MijnOverheid te versturen, als mensen dat hebben aangevinkt. De gemeenten Amsterdam, Eindhoven en Gemeentelijk Belasting Kantoor Twente (die de boetes verstuurt voor Almelo, Enschede, Hengelo en Oldenzaal) leverden cijfers aan waaruit blijkt dat na digitaal verstuurde boetes twee keer zoveel aanmaningen worden verstuurd. In Eindhoven werd het verschil vanaf 2023 kleiner. De rest van de gemeenten wilde of kon geen cijfers overleggen, schrijft de NOS.
Begin dit jaar oordeelde de rechtbank dat het de eigen verantwoordelijkheid van inwoners is om een parkeerboete in de berichtenbox op te merken. Logius, de beheerder van MijnOverheid, liet toen aan Binnenlands Bestuur weten welke maatregelen er worden genomen om mensen bewust te maken van digitale parkeerboetes, zoals een eenmalige banner bij het uitzetten van de e-mailnotificatie. In de banner staat ook dat het uitzetten van de notificaties geen voordeel oplevert omdat je je er niet op kunt beroepen.
Lees ook:
‘Stuur alles via de post’ zegt de Nationale Ombudsman. Sorry maar wat een ongelofelijke boomer-opmerking. Normaliter krijg je van een nieuw bericht in de berichtenbox een e-mail notificatie. Dus wordt je er op geattendeerd. ‘Ja maar ik kijk niet in m’n mail’ of ‘Ja maar ik heb die notificatie uitgezet’. Zet dan in de berichtenbox de vinkjes bij de diverse organisaties gewoon UIT. Sorry Reinier van Zutphen, maar ik krijg ongelofelijke jeuk van je kritiek.
Alles per post is niet de oplossing en alle vinkjes aan- of uitzetten ook niet.
Met de ingang van de mWEBV komt de zorgplicht voor bestuursrechtelijk mededelen weer te liggen waar die hoort, bij het bestuursorgaan.
Bij een keuze voor afzien van notificatie moet voor de overheid het gegeven dat het bericht (nog) niet gelezen is, na enige tijd aanleiding zijn tot adequaat contact.
Zonder een wetsconforme mededeling is er nog geen rechtsgevolg. Terecht dat de rechter regelmatig in een oplossing voor de huidige lacune voorziet.
De overheid zou er goed aan doen het kopiëren van de markt (zoals hier de werkwijze van banken en verzekeraars) achterwege te laten.