Blog: Yves Derks, SAP Nederland
Je hebt van die plannen die je leest, en denkt: “Ja, dit is precies de richting die nodig is.”
Het VNG-stappenplan voor een MijnOmgeving is er zo een. Concreet, richtinggevend, en tegelijk realistisch. Geen grote woorden over systeemtransities, maar een helder en modulair pad dat gemeenten helpt om stap voor stap te komen tot een gebruiksvriendelijke, betrouwbare en samenhangende digitale voordeur. We werden daar enthousiast van.
Wat het plan zo sterk maakt, is dat het niet begint bij technologie – maar bij dienstverlening. Inwoners willen duidelijkheid, regie en eenvoud. Gemeenten willen dat veilig, duurzaam en uitvoerbaar organiseren. Het stappenplan erkent die spanning, maar biedt ook ruimte: via herbruikbare componenten, goede UX-richtlijnen, aandacht voor privacy en een duidelijke governance. En misschien wel het belangrijkste: het vertrouwt op het lerend vermogen van de uitvoeringspraktijk.
Tegelijk roept het stappenplan ook een belangrijke vraag op: waar blijft het Rijk?
Het idee van een gepersonaliseerde en betrouwbare MijnOmgeving zou immers niet moeten stoppen bij gemeentegrenzen. Hoe mooi zou het zijn als we kunnen toewerken naar een MijnOverheid 360 – waarin bijvoorbeeld ook de Belastingdienst, SVB, DUO, CJIB of UWV op dezelfde principes aansluiten?
Wat ons betreft ligt daar een uitnodiging aan het Rijk, de Manifestgroep én de GDI-coördinatoren: om niet vanaf de zijlijn toe te kijken, maar deze gemeentelijke beweging te omarmen en te ondersteunen. Vanuit vertrouwen, niet vanuit uniformiteit.
Bij SAP werken we via het Digital Ecosystem Institute (DEI) al langer aan deze federatieve visie op publieke dienstverlening. Samen met overheidsorganisaties verkennen we hoe je burgers niet telkens opnieuw laat inloggen of gegevens laat aanleveren. Hoe je toestemming slim en transparant regelt. En hoe je herbruikbare bouwblokken inzet om kosten te verlagen en innovatie te versnellen – denk aan consent management, selfsouverein identiy (SSI), selfservice-portalen of realtime statusinformatie.
We doen dat niet met een vooraf ingevulde offerte, maar als partner in co-creatie. We brengen praktijkervaring mee uit andere overheidslagen, technische kaders die herbruikbaar zijn, en bewezen oplossingen die zich makkelijk laten inpassen in bestaande omgevingen. Juist in een landschap waar de technologie al complex genoeg is, brengen wij eenvoud, samenhang en schaalbaarheid.
Dus ja, dit stappenplan maakt ons enthousiast. Niet omdat het af is – maar omdat het uitnodigt.
Om samen verder te denken. Wat is herbruikbaar? Wat vraagt om regie? En waar kunnen markt en overheid elkaar versterken zonder ingewikkeld te doen?
Vanuit SAP brengen we daar graag ervaring, kaders en schaalbare bouwstenen in mee. Geen blauwdruk, maar praktische ondersteuning — afgestemd op wat er lokaal én landelijk al gebeurt.
Yves Derks, Industry Value Advisor Public Sector
Gedreven door de overtuiging dat digitalisering het verschil kan maken voor mens en maatschappij, zet hij zich dagelijks in om overheden te helpen bij het realiseren van hun maatschappelijke ambities. Zijn motivatie komt niet voort uit technologie op zich, maar uit de wens om publieke waarde te versterken — door vertrouwen te herstellen, processen te verbeteren en samenwerking te versnellen.
Juist in die zoektocht blijkt SAP verrassend goed aan te sluiten bij wat overheden nodig hebben: schaalbaarheid, wendbaarheid, veiligheid, compliance, toekomstbestendigheid, digitale soevereiniteit, investeringskracht en innovatiekracht. Met de SAP-strategie als fundament geeft Yves concreet invulling aan strategische thema’s zoals datagestuurd werken, procescontrole en digitale samenwerking — altijd met het publieke belang voorop.
Het genoemde stappenplan (de visual, als minimaal deel wat niet geheimgehouden wordt) gaat uit van de in de AVG opgenomen grondslag-categorie Informed consent. Die instemming kan geldig zijn voor gegevensgebruik mits vooraf duidelijkheid wordt gegeven over waar belanghebbende mee instemt. Dat zijn verwerkingen waarvoor de verwerkingsverantwoordelijke de volledige verantwoordelijkheid draagt.
Informed consent als grondslag voor kanaalgebruik is juridisch minder voor de hand liggend.
Dat komt omdat de Nederlandse overheid moeite heeft met te communiceren waar die instemming op ziet en wat van belanghebbende wordt verwacht. Dat is ook niet makkelijk, want in de keten zijn ook commerciële partijen actief waarmee de overheid geen rechtsverhouding heeft, zeker het uitvoerende deel niet.
Daarnaast is het voor een bruikbare verantwoordelijkheidsverdeling vereist dat belanghebbende invloed kan hebben op de functionaliteit als onderdeel van het eigen dossier. Bij de vraag of die invloed in samenhang met verantwoordelijkheid aan belanghebbende kan worden overgelaten, moet ook de handelingsbekwaamheid een rol spelen.
Een goede discussie over een juridisch en functioneel adequate inrichting en de mate van rechtsstatelijkheid kan alleen plaatsvinden op basis van openbare stukken. Of grote leveranciers daarbij een bijdrage kunnen leveren valt wat mij betreft nog te bezien.