Europese digitale overheidsdiensten worden beter op elkaar afgestemd
De Europese lidstaten hebben een akkoord bereikt over interoperabiliteitsplannen. De Europese Interoperabiliteitsverordening heeft tot doel om de digitale overheidsdienstverlening binnen de EU te verbeteren.
De ontwerpverordening wil een nieuw samenwerkingskader creëren voor overheidsdiensten in de EU zodat de verlening van overheidsdiensten over de grenzen heen naadloos verloopt, en voorzien in ondersteunende maatregelen die innovatie en de uitwisseling van vaardigheden en kennis bevorderen.
Op dit moment heeft iedere lidstaat zijn eigen dienstverlening, die ophoudt bij de grens. De systemen sluiten niet op elkaar aan en kunnen dus niet zomaar worden overgenomen. Door de verordening moet het mogelijk worden om digitale oplossingen te delen en hergebruiken.
Één loketsysteem voor interoperabiliteitsoplossingen
Het voorstel bevat onder meer regels voor nieuwe samenwerkingsprojecten tussen overheidsdiensten uit verschillende lidstaten, regio’s of steden, ondersteund door publieke en private actoren. Een ‘Interoperabel Europa-raad’ heeft de leiding over de uitvoering van de doelstellingen in de verordening. Het is de bedoeling dat er één loketsysteem voor interoperabiliteitsoplossingen wordt ingericht. Ook moet er een ‘Interoperabel Europa-portaal’ komen, voor het uitwisselen van kennis en vaardigheden binnen de EU over interoperabiliteit.
Meer duidelijkheid gewenst
Over deze bovenstaande punten heeft de Europese Raad overeenstemming bereikt. Op andere punten uit het voorstel van de Europese Commissie willen de lidstaten eerst aanpassingen zien. Zo willen ze dat duidelijker wordt op welk gebied de voorgestelde wetgeving van toepassing is. Ook moeten de doelstellingen en de voorwaarden van de verplichte interoperabiliteitsbeoordeling duidelijker worden beschreven.
Ook willen de lidstaten weten hoe dit voorstel zich verhoudt tot de AI Act of verordening artificiële intelligentie, met betrekking tot de testomgevingen en de algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Ten slotte eist de Europese raad dat de Interopabel Europa Raad, die in de toekomst de leiding krijgt over het bereiken van de interoperabilteitsdoelstellingen, een sterkere rol krijgt.
Nu het akkoord er ligt, kan de Europese Commissie onder het Spaanse voorzitterschap de onderhandelingen aangaan met het Europees Parlement over de definitieve verordening. De Verordening Interopabel Europa is onderdeel van het Digital Decade, dat is bedoeld om de digitalisering van de EU te versnellen en in goede banen te leiden.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd bij onze collega’s van Binnenlands Bestuur
Er is een verschil tussen hoe mensen willen dat dingen worden en hoe dingen ‘zijn’.
De Europese Commissie heeft een plan bedacht om data zo goed mogelijk te gebruiken voor de Europese burgers en de digitale eenheidsmarkt. Dit plan laat zien dat we een Europese Data Ruimte nodig hebben. Deze data ruimte moet zich houden aan de regels die zijn gebaseerd op Europese waarden. De Europese Data Strategie steunt op vier onderdelen:
(1) een bestuurskader voor toegang en gebruik;
(2) investeringen in de datavaardigheden
(3) investeringen in de infrastructuur van Europa;
(4) competenties en vaardigheden van individuen.
Het artikel van Marjolein van Trigt staat slechts op het bestuurskader. Daar moet je niet op wachten!
De Digital Decade is een Visie, een Plausible Promise, het WAT, waarvan de realisatie een handje geholpen wordt door juridische kaders af te spreken, waarbinnen een Strategie (het HOE) kan worden uitgewerkt. De reden waarom ‘wij’ (de EU zijn we met z’n allen) willen, is geen nieuw rondje ‘moeilijk’ doen. De echte reden is dat geglobaliseerde dataficering onontkoombaar is geworden.
Dan zijn er maar drie smaken:
1. De Amerikanen zeggen: geeft mij Uw data en U krijgt gratis goodies terug, maar de data ben je kwijt.
2. De Chinezen zeggen: wij pakken al je data toch wel and than some en sussen je in slaap met TikTok kattenfilmpjes.
3. . … de Digital Decade van de EU.
De EU is het rijkste stukje wereld, met de hoogstopgeleide mensen en het groenste gras en de beste rivieren en de beste wegen op de planeet … maar bevolkt door oude mensen met MKB-bedrijfjes.
Echter, de meeste EU-landen hebben vroeger Napoleon op visite gehad en zijn Code Napoleon ligt altijd wel ergens in hun rechtssysteem besloten. Wij hebben dus iets met Gelijkheid voor de Wet, individuele rechten etc., dus stel nou dat wij ervoor kunnen zorgen dat iedereen, groot en klein, data kan maken, bezitten, delen en verwerken. Met behoud van alle rechten die daarbij horen. Maar hoe dan?
Zoals beschreven horen hier afspraken tussen mensen bij:
• Een nieuw samenwerkingskader voor EU-overheidsdiensten.
• Met als doel naadloze verlening van overheidsdiensten over de grenzen heen.
• Dat voorziet in maatregelen ter bevordering van innovatie en uitwisseling van vaardigheden en kennis (handig als vrij verkeer van goederen en arbeid een van je USPs is als economisch blok).
Dan loop je er inderdaad tegenaan dat:
• Elke lidstaat een eigen, grensbeperkte dienstverlening heeft.
Technisch niet direct, maar vaak wel juridisch, of conceptueel of taalkundig etc.
• Huidige systemen niet op elkaar aansluiten en ‘als Systeem!’ niet eenvoudig overdraagbaar zijn.
De verordening streeft dus naar integratie van deze systemen, maar … JURIDISCH!
Technisch kan en gebeurt het allang! Data kennen namelijk geen grenzen, tenzij je die logisch afdwingt in hun policies. Dus DAT de Digital Decade noodzakelijk is, is een no brainer. Dat het technisch KAN ook. De enige discussie is dus welke regels worden afgesproken tussen digibete juristen, met een illusie van Top Down Governance bij politici. Zoals altijd loopt de politiek echter ACHTER de realiteit aan en codificeren juristen hooguit wat allang gewoonterecht is. Met andere woorden: de Best Practices.
En die zijn er!
Ik kan iedereen aanraden zich met volle interesse te verdiepen in het “HOE”: DATA SPACES.
De échte wereld (die waarin het persoonlijk pijn doet als je domme dingen doet met geld), is allang bezig. Er bestaan de eerste Data Spaces voor havens (Portbase, Secure Logistics etc.), containervervoer, landbouw, gezondheidszorg, de auto-industrie (CatanaX). Ambtenaren zouden daarom niet moeten WACHTEN, maar DOEN en juist in Nederland gebeurt dat al op diverse plekken én met enthousiasme:
https://topsectorlogistiek.nl/bdi-en-dil-een-afsprakenstelsel-voor-event-gedreven-coordinatie-in-de-logistiek/
https://gaia-x.nl/
http://www.fiware.org/catalogue
http://www.internationaldataspaces.org
http://www.ishare.eu
Dus leuk zo’n verordening, maar niemand heeft toestemming nodig om alvast ervaring op te doen en die is keihard nodig met de veranderende geopolitieke economie in onze vergrijzende samenleving.