Moet Big Tech aan het kruis?

Op het toneel staat een grote driehoekige tafel, vol met elektronica. De drie mannen nemen het publiek mee door een multimediaal verhaal dat zijn basis vindt in Bachs Matthäus-Passion, waarbij het orkest is ingeruild voor synthesizers. Het ‘Erbarme dich’ en ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ klinken deze avond heel bijzonder…

Het verhaal begint met een vrouw op het Duitse platteland bij wie een datacenter in haar achtertuin wordt gebouwd. Tja, die zijn immers nodig om ons intensieve dataverkeer mogelijk te maken. Maar Annie verliest haar prachtige uitzicht. Ze krijgt uiteindelijk een lucratief aanbod van Big Tech om te verkassen. En we maken kennis met Corrie, die weemoedig terugdenkt aan Hyves, de tijd dat internet nog de idealistische doelstelling had mensen met elkaar te verbinden. De dialogen tussen de mannen eindigt in een eensluidende conclusie: Het internet van nu is verrot en vergiftigt ons leven en Big Tech wordt opgevoerd als de ultieme zondebok, zoals Jezus in de Mattheus Passion gebeurde. Op theatrale wijze oordeelt de rechter, na de mens en technologie aangehoord te hebben, dat Big Tech gekruisigd moet worden.

Zijn we dan terug bij het oorspronkelijke doel van internet? Het probleem blijkt uiteraard gecompliceerder. De technologie ontwikkelt zich door, de mens klaagt omdat het alle ‘gemakken’ van Big Tech ontbeert. En wie moet nu eigenlijk de regie voeren over het internet? ‘De overheid’ wordt geroepen. Maar willen we dan een staatsinternet zoals in China? Nee! En is Big Tech wel de boosdoener? De bonuskaart van Albert Heijn verzamelt ook al sinds 1998 je data. Al filosoferend komen de mannen tot de conclusie dat de verkeerde is gekruisigd. De kruisiging van Big Tech wordt teruggedraaid en de rechter mag opnieuw een vonnis vellen. Niet Big Tech wordt nu als zondaar aangewezen, maar de technologie in zijn totaliteit. Aan het kruis ermee: alle technologie wordt verboden.

Hoe kijken we een aantal jaren later op terug op deze beslissing? We zien video’s waarin oudere mannen met weemoed terugkijken op de tijd dat technologie ons leven gemakkelijk maakte en hoe fantastisch alle communicatiemogelijkheden waren. Het voelt als beelden uit de jaren ’70. Het verbod op technologie maakt dat er ondergronds weer ouderwetse vormen van technologie worden ontwikkeld. Een aardappel die al accu wordt gebruikt is in beslag genomen… Wederom blijkt dat ‘de zondebok’ niet de oplossing blijkt voor alle problemen.

In The Silicon Passion komen twee werelden bij elkaar: het Passieverhaal en Big Tech. De voorstelling is een filosofisch en maatschappelijk onderzoek naar technologische ontwikkelingen en de effecten op de samenleving. Big Tech is niet het probleem. Technologie uit ons leven bannen is ook niet de oplossing. De boodschap is dringt door: de mens moet zelf gaan bedenken welke plaats technologie in het leven wel en niet mag innemen.

Jammer is dat door de snelheid van spreken en het overheersende geluid de performers niet altijd goed te verstaan zijn. Dat het hele stuk Engelstalig is draagt daar niet aan bij. Het einde heb ik eerlijk gezegd helemaal gemist. De mannen kropen met z’n drieën onder een deken en filosofeerden een eind aan de voorstelling. Het enige dat ik opving was de naam ‘Annie’, de vrouw die klaagde over de komst van het datacenter, waarmee het verhaal startte. Daarmee was de cirkel rond.

Gezien op 17 april 2022, Theater Kikker in Utrecht. In mei wordt de voorstelling opnieuw uitgevoerd op 19 en 20 mei op het Spring Festival in Utrecht. Meer informatie